Op een besloten vergadering in Wenen heeft VN-bemiddelaar Martti Ahtisaari zijn voorstel voor het toekomstige statuut van Kosovo uit de doeken gedaan. Volgens een diplomaat die anoniem wenst te blijven biedt de VN Kosovo een grondwet en een leger aan, en bovendien de mogelijkheid lid te worden van internationale organisaties. Het woord «onafhankelijkheid» komt echter niet in het plan voor.

Het voorstel betekent dat Kosovo in grote mate de facto onafhankelijk zal zijn, zij het met enkele belangrijke voetnoten. Zo zou er in de hoofdstad Pristina een missie van de Europese Unie komen met een speciale vertegenwoordiger die veto's kan uitspreken tegen wetsvoorstellen en andere beslissingen, en de mogelijkheid zal hebben ambtenaren te benoemen of te ontslaan.

Het plan zou kunnen rekenen op de steun van de EU en de VS, maar Rusland ligt dwars. Het dreigt ermee het plan in de Veiligheidsraad te kelderen indien er afspraken gemaakt worden die niet naar de zin van Servië zijn. Bovendien stuurt het aan op vertragingen, ondermeer met de eis dat verdere besprekingen moeten wachten tot er een nieuwe Servische regering gevormd is. Kort en goed komt het erop neer dat Rusland de mening toegedaan is dat elke wijziging aan het statuut van Kosovo ook door Servië goedgekeurd moet worden, terwijl de EU en de VS eerder geneigd zijn de Kosovaren een zo groot mogelijk zelfbeschikkingsrecht toe te kennen.

Dat laatste puntje is bijzonder relevant voor Vlaanderen, en kan gemakkelijk gekoppeld worden aan de docu-fictie van de RTBf van december verleden jaar. Alleen een Herman de Croo waagde het toen nog de stelling te verdedigen dat het Vlaams Parlement niet bevoegd zou zijn de onafhankelijkheid uit te roepen. Wat Kosovo betreft schaart België zich achter het Europese standpunt, met een de facto onafhankelijkheid voor de provincie dus, en zal daarover ook uiterlijk over enkele maanden kleur moeten bekennen in de Veiligheidsraad. Het Kosovo-plan van Martti Ahtisaari zal er waarschijnlijk ter stemming klaar liggen zo rond de tijd dat er in België een nieuwe communautaire ronde aan de gang zal zijn.