De nieuwe Vlaamse regering-Peeters II, bestaande uit CD&V, N-VA en sp.a, legde verleden week de eed af. Het verschil in profielen die de drie partijen naar de regering stuurden valt echter op: terwijl de N-VA vooral voor kwaliteit koos, gaf CD&V meer de voorkeur aan trouwe partijsoldaten. Bij sp.a is het echter vooral de ondraaglijke lichtheid van hun ministers die in het oogt springt. Dat betekent echter nog niet dat deze regering voor de N-VA een dans op rozen zal worden.

In tegenstelling tot het Vlaams Belang is de N-VA wel een voorstander van het zogenaamde participationisme: deelnemen aan de macht, zowel op Vlaams als federaal niveau als dat mogelijk is, om de belangen van Vlaanderen te verdedigen. Op zich is daar natuurlijk niets oneerbaars aan, zolang de te betalen prijs maar niet te hoog is. Het Vlaams Belang is echter fundamenteel sceptisch tegenover machtsdeelname binnen de bestaande Belgische structuren, voor een groot deel verklaarbaar door de ontstaansgeschiedenis van de partij. De N-VA heeft daar allemaal veel minder problemen mee, en was zelfs bereid om in kartel met CD&V te gaan in de hoop stappen vooruit te kunnen zetten in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd. De deelname van de N-VA aan de regering-Peeters II is daarom niet onlogisch, en met posten als Binnenlands Bestuur, Vlaamse Rand, Begroting en Werk mag de partij heel tevreden zijn. Bovendien kon ze het voorzitterschap van het Vlaams Parlement in de wacht slepen, een belangrijk symbool voor een Vlaams-nationalistische partij.

Dat neemt niet weg dat de regering-Peeters II voor de N-VA onder een bijzonder slecht gesternte start. Eén zaak is natuurlijk dat het communautaire in het regeringsakkoord met een vergrootglas gezocht moet worden, een andere is de kwaliteit, of beter gezegd: het absolute gebrek aan kwaliteit onder het personeel dat sp.a naar deze regering gestuurd heeft. Men kan natuurlijk zijn bedenkingen hebben bij Joke Schauvliege, al zal de kritiek van enkele chronisch verzuurde «kunstenaars» bij Jan met de pet weinig of geen indruk gemaakt hebben, misschien zelfs integendeel. Maar de CD&V heeft tenslotte toch ook nog Kris Peeters zelf en Jo Vandeurzen als ministers in deze regering zitten, en die kunnen bezwaarlijk ondermaats genoemd worden. Dat ligt echter anders voor de drie absolute nullen van de sp.a. Over Freya van den Bossche hebben we het eerder al eens gehad, over Ingrid Lieten trouwens ook, en Pascal Smet als Vlaams minister lijkt meer op een provocatie aan het adres van de N-VA dan iets anders. Over Ingrid Lieten gesproken: merk op dat zij met haar Stasi-ervaring om het onderste uit de kan te halen om toch maar te verhinderen dat objectieve criminaliteitscijfers in de pers zouden verschijnen, uitgerekend Media toegekend kreeg als één van haar bevoegdheden. Of speelden vooral de recente (en vooral: toekomstige) financiële problemen van De Morgen hier een rol?

Dat neemt niet weg dat de pers, met op kop de staatszender VRT, er alles zal aan doen om de sp.a-ministers op alle mogelijke en onmogelijke manieren op te hemelen bij de kijkers, luisteraars en lezers. Bart de Wever was nog leuk als bijna-Slimste Mens, maar als er over koetjes en kalfjes gesproken moet worden, laat het zich raden dat onze neutrale openbare omroep veel liever een blik Freya of doos Pascal zal willen opentrekken om de kijker een uurtje hersendodend te onderhouden dan hem te vervelen met die oersaaie Geert of Philippe. Die laatste trouwens met een anti-proletarische achtergrond. Maar wat had u anders gedacht? Als die twee het bovendien ook nog eens in hun hoofd zouden halen te denken dat zij vanuit hun kabinetten zomaar een Vlaams beleid, laat staan een «assertief» Vlaams beleid zouden mogen voeren, laat het zich al raden uit welke hoek de mediawind de komende vijf jaar wel en niet zal waaien, en met welke kracht…

Stevig waaien zal het voor de N-VA in deze regering trouwens hoe dan ook doen, want de communautaire stormen liggen nu al op een rijtje klaar. De federale begroting bijvoorbeeld, zopas door Belgisch Eerste Minister Herman van Rompuy uitgesteld naar september, vermoedelijk met als reden dat het na Fortis, de regionale verkiezingen en de regionale regeringsvormingen deze keer te juli was. Die begroting zal vrijwel zeker opnieuw uitgaven bevatten die buiten de bevoegdheden van de federale regering vallen, maar zal de Vlaamse Regering, zoals de N-VA eerder aankondigde, het inderdaad aandurven hiertegen een belangenconflict in te roepen? We moeten het eerst zien vóór we het willen geloven.

Een ander probleem is de (niet-)benoeming van die drie Franstalige burgemeesters in de Vlaams Rand. Zal Geert Bourgeois, als Minister van Binnenlands Bestuur, korte metten maken met deze carrousel, zelfs als de regeringspartner CD&V daarmee federaal in een heel slecht parket terecht kan komen? Als de N-VA in 2011 (of eerder al) haar verkiezingsuitslag van dit jaar wil evenaren, is dit een uitgelezen dossier om aan te tonen wat haar toegevoegde waarde is in een Vlaamse regering.

En dan was er nog de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. In een staatshervorming vóór 2011 geloven we trouwens al lang niet meer, of het zou moeten zijn om een federale kieskring in te voeren. In het voorjaar van volgend jaar loopt echter, als alles goed gaat, het laatste belangenconflict over Brussel-Halle-Vilvoorde af. Hét excuus om het dossier dan opnieuw voor minstens een jaar in de koelkast te stoppen, zal het Belgische voorzitterschap van de EU in het najaar van 2010 zijn. En zulke hogere belangen kunnen in België natuurlijk alleen maar één ding betekenen, namelijk dat de Vlamingen maar moeten inbinden, niet de Franstaligen. Nu reeds staat het dus al zo goed als vast dat een stemming over de splitsing van de kieskring in de Kamer verhinderd zal worden, mét de actieve medewerking van de CD&V. (En let erop: in het voorjaar van 2011 zal die partij het onkies vinden om vlak voor de verkiezingen nog grote veranderingen aan de kieskringen door te voeren, en daarom alles toch maar willen behouden of eventueel willen terugkeren naar de oude arrondissementele kieskringen.)

Het wordt daarom interessant om zien of en hoe lang de N-VA zich zal weten te handhaven in de Vlaamse Regering. Aan de ene kant zit ze opgescheept met een coalitiepartner die drie absolute nullen tot minister heeft laten benoemen, die in de media opgehemeld worden als waren het superhelden terwijl de eigen ministers als saaie kneusjes of oorlogszuchtige nationalisten zullen afgeschilderd. Aan de andere kant zit ze met een partner die hoogstwaarschijnlijk van plan is haar op federaal vlak grandioos te rollen, en dan nog wel op precies dezelfde wijze als ze zelf nog niet zo lang geleden gerold werd door haar toenmalige paarse partners. Bij de achterban van de CD&V wil het smoesje van de verantwoordelijkheid en de moed, en volgende keer beter, er dan misschien nog wel ingaan, maar bij de achterban van de N-VA ligt dat al iets moeilijker. Al was het maar omdat die achterban ondertussen met zowel Lijst Dedecker als Vlaams Belang al over twee uitwijkmogelijkheden beschikt.

Dat alles neemt echter niet weg dat ik de N-VA in deze regering het voordeel van de twijfel wil geven. Zeker, in het regeerakkoord is het communautaire luik maar een mager beestje — heel mager zelfs. Maar wat is het alternatief? Vandaag hebben we een coalitie van CD&V, sp.a en N-VA, met misschien op papier weinig communautair «eten of drinken», maar toch nog tenminste de hoop dat er bijvoorbeeld in de Vlaamse Rand iets mogelijk zou zijn. De N-VA had natuurlijk ook het Vlaamse been stijf kunnen houden en bijvoorbeeld spijkerharde garanties kunnen eisen voor Brussel-Halle-Vilvoorde of onmiddellijk reeds een belangenconflict tegen een federale begroting, frontaal tegen één van de onderhandelingspartners in. Wat zou die houding uiteindelijk hebben kunnen opleveren? Een coalitie van CD&V, sp.a en… Open Vld? Slechter dan dat kan de regering-Peeters II immers nooit zijn, en bovendien gun ik Geert Bourgeois en Jan Peumans hun nieuwe mandaten oneindig veel meer dan bovenop een Freya en een Pascal ook nog eens een, ik zeg maar wat, Jean-Jacques of Mathias in de Vlaamse Regering te moeten zien.