20 februari 2010, het is elf uur en bewolkt met opklaringen. Plaats van actie: het belangrijkste kruispunt in het toeristisch Californische stadje Solvang, met iets meer dan 5.000 inwoners. Auto’s toeteren, mensen juichen, vlaggen wapperen. Op iedere derde zaterdag van de maand komen meer dan 100 inwoners tezamen op de vier hoeken van het kruispunt. Ze zwaaien Amerikaanse vlaggen, groot en klein, en tonen de voorbijrijders hun zelf gemaakte affiches. Wat is hier gaande?
 

 
Een tea-party, zoals er honderden plaats grijpen elke week gespreid over het gehele Amerikaanse continent. Jongeren, gepensioneerden, zakenmensen, arbeiders, zelfstandigen, kortom een doorsnee van de algemene bevolking toont zijn ongenoegen over de politieke gang van zaken in de VS. Eén groep ontbreekt: staatsbeambten. Wie organiseert een dergelijke spontane bijeenkomst? Een moeder, een veteraan, een zakenman, of een bediende met pensioen verspreidt een advertentie via e-mail op sociale netwerken, en vraagt gelijkgezinden aanwezig te zijn op een bepaalde plaats en tijd. De groep groeit iedere maand. In iedere gemeente is de initiatiefnemer iemand anders, meestal iemand die nog nooit actief was in een politieke partij. Wat motiveert deze burgers?  Ik vroeg verschillende van hen om hun redenen samen te vatten in één woord. Daarna vroeg ik waarom dit woord hun kwaadheid en frustratie zo goed omschrijft. Hier is een samenvatting van de antwoorden.
 

‘Vrijheid’, was het meest gegeven antwoord. De ‘staat’ beperkt onze individuele vrijheid om te ondernemen, om te doen wat we willen. De geplande nationalisatie van de gezondheidszorg, met meer dan honderd nieuwe administraties is het beste voorbeeld, en dat willen we niet. De politici moeten met hun immer groeiend aantal wetten verdwijnen uit ons leven. Vrijheid wordt telkens gekoppeld aan eigen verantwoordelijkheid.

‘Schulden’. We kunnen ons niet langer permitteren schulden te maken. Het tekort op de begroting moet terug op nul gebracht worden. Stop de uitgaven. Sluit federale departementen. De meest gehoorde suggesties: federale macht over onderwijs, energie-productie, en handel moeten worden afgeschaft. Lokale besturen moeten hier kunnen beslissen. Een woordje uitleg bij onderwijs: de grondwet geeft het recht aan elke individuele Amerikaanse staat onderwijs te organiseren op zijn grondgebied. Echter, de federale overheid bouwde over de jongste 50 jaar een immense administratie op, die dure verplichtingen oplegt aan de Staten. Het is deze federale inmenging die moet verdwijnen. Verder zegden ze: stop bepaalde door de federale autoriteit geleverde diensten. Eigen verantwoordelijkheid. Zorg voor je zelf. De totale staatsschuld moet weggewerkt worden. We aanvaarden niet langer dat het geld van onze kinderen en kleinkinderen nu opgesoupeerd wordt. Dit is immoreel. Dit is pure zelfzucht.

‘De Grondwet’. Het is verbazend hoeveel mensen tijdens elk gesprek terugkomen op dit unieke document. De federale staat is gegroeid ver boven wat de grondwet toestaat. De VS grondwet kan natuurlijk gewijzigd worden via een speciale en ordentelijke procedure. Hierbij is bijvoorbeeld de instemming van een meerderheid burgers in twee derden van de Staten nodig, naast nog andere voorwaarden. In het verleden werd de grondwet ettelijke keren op deze wijze aangepast. Echter, verschillende functies nu uitgevoerd door het federaal niveau werden gecreëerd buiten deze grondwettelijke procedure. Hier en nu start de beweging om dit terug te draaien. Ze willen deelnemen aan deze ‘ontwaking’. Ze willen de macht van de federale staat zo dicht mogelijk terugschroeven tot wat de grondwet nu toelaat.

‘Belastingen moeten omlaag’. Iedere extra dollar belasting, is een dollar onder dwang afgenomen van de burger. Een dollar waarover de burger niet langer in vrijheid kan beslissen hoe die wordt uitgegeven. Idem voor de bedrijven: de inkomstenbelasting op bedrijven moet drastisch verminderd worden. Hoe wil je dat bedrijven hier blijven als we hen onderwerpen aan de hoogste belasting van de wereld?

‘Afgevaardigden moeten naar ons luisteren, niet omgekeerd.’ Beide partijen  (Republikeinen en Democraten) zijn schuldig. Eenmaal verkozen, denken de afgevaardigden eerder aan zichzelf dan aan de belangen van de bevolking.

Op de middag, dus na een uurtje, worden de vlaggen opgerold, en de borden opgeborgen. Iedereen gaat naar huis. In politieke milieus wordt gerekend dat elke straat activist zeker duizend niet-aanwezigen vertegenwoordigt. Zo gerekend, stonden er meer dan honderdduizend burgers hun ongenoegen tegen de gang van zaken in het Witte Huis en het Democratische Congress te ventileren op dat kruispunt in het kleine Solvang.