De revelatie in de peiling van La Libre Belgique, waarvan de resultaten zondagavond gepubliceerd werden, is ongetwijfeld dat N-VA vandaag de tweede grootste partij in Vlaanderen zou zijn – foutenmarges niet te na gesproken. Maar er valt over de resultaten van deze peiling best wel wat meer te vertellen, want voor meer dan één partij bevat ze historische resultaten.

Beginnen we bijvoorbeeld bij wat nog steeds de grootste partij in Vlaanderen zou zijn: CD&V. De partij gaat erop achteruit vergeleken met de verkiezingen van verleden jaar, maar wel op de grens van wat statistisch significant genoemd kan worden. Tegelijkertijd valt op dat de partij met een aanhang van slechts 20,0% van de stemmen historisch laag scoort bij La Libre Belgique. Alleen Het Laatste Nieuws plaatste de partij ooit lager, iets meer dan een jaar geleden, toen die krant de partij nog slechts 19,9% gaf.

Scoort CD&V historisch laag, dan scoort N-VA weer historisch hoog. La Libre Belgique maakt van de partij zelfs de tweede grootste partij in Vlaanderen, vlak voor het Vlaams Belang. (De nuance dat het verschil tussen N-VA en Vlaams Belang veel minder dan een foutenmarge bedraagt ging in de verdere berichtgeving uiteraard verloren.) De vraag moet echter gesteld worden of de groei die La Libre Belgique N-VA toedicht wel duurzaam is. Tegenover de regionale verkiezingen van verleden jaar maakt de partij een fameuze sprong, maar tegenover de Europese verkiezingen verdubbelt ze zelfs bijna haar score. Het gevaar bestaat dan ook dat wanneer in 2011 de partij de verwachtingen uit de peilingen niet kan inlossen, N-VA op de verkiezingsavond met een kater achterblijft, ondanks stevige winst.

Een ander probleem waar de N-VA mee af te rekenen kan krijgen, is dat haar partners in de Vlaamse regering haar voorlopig niets meer zullen gunnen. In het dossier over de Oosterweelverbinding kon de partij alvast geen finale beslissing doorduwen, en wordt opnieuw een studie ingelast. CD&V kan ook proberen de partij de komende weken een lesje te leren via een federaal omweggetje, en de partij in de Vlaamse regering voor het blok plaatsen door enkele Vlaamse toegevingen rond Brussel-Halle-Vilvoorde. Een monsterscore in een peiling kan daarom al snel een vergiftigd geschenk worden als je vervolgens tweemaal bakzeil moet halen, en misschien zelfs het risico loopt uit de Vlaamse regering gekegeld te worden.

Een andere score die vraagtekens oproept is die van het Vlaams Belang. La Libre Belgique plaatst de partij vandaag op 17,3%, tegenover 17,1% drie maanden geleden. In januari plaatste Le Soir de partij nog onder de 15%, eind verleden jaar kwam ze bij De Standaard/VRT zelfs op een miserabele 12,8% uit. Bovendien kwam de partij de laatste maanden vooral op een negatieve manier in de media, enerzijds omwille van de interne strubbelingen die breed in de pers uitgesmeerd werden, en anderzijds dankzij een systematische uitsluiting van de partij uit het debat over de veiligheid in Brussel (een beetje alsof de media Groen! niet aan het woord zouden laten naar aanleiding van een milieukatastrofe, doch dit terzijde). Het is in ieder geval duidelijk dat La Libre Belgique meent dat de partij langzaamaan uit een dal aan het kruipen is, en stilaan terug zicht begint te krijgen op haar scores uit de verkiezingen van 2007.

Twee partijen die overduidelijk nog steeds in een sukkelstraatje zitten volgens La Libre Belgique zijn sp.a en Open Vld. De eerste partij blijft oscilleren rond de vijftien procent, terwijl de andere voor het eerst bij La Libre Belgique onder de veertien procent zakt. Dat laatste is overigens ook historisch laag, en alleen bij De Stemmenkampioen in 2005 en 2006 deed de partij het ooit slechter. Waar is de tijd dat beide partijen ver boven de twintig procent scoorden, niet in de peilingen maar bij de verkiezingen?

Nog een partij die het niet zo goed doet is Lijst Dedecker, waarbij dan nog moet opgemerkt worden dat de desastreuze voorzittersverkiezingen plaatsvonden nà het afnemen van deze peiling. Dan lijkt het met Groen! toch iets beter te gaan, en voor het eerst in meer dan zes jaar scoort de partij meer dan acht procent bij La Libre Belgique. Is het een gevolg van de opslorping van SLP? Spectaculair kan de vooruitgang niet genoemd worden, maar de partij heeft zich in tegenstelling tot Lijst Dedecker de laatste maanden wel weten te verwijderen van de gevreesde kiesdrempel van vijf procent.

La Libre Belgique voerde geen simulatie uit voor een zetelverdeling, maar extrapolatie van de resultaten naar de verschillende kieskringen levert een interessant prognose op voor zetelverdeling in het Vlaams Parlement. (De prognose die Bart Maddens uitvoerde in opdracht van Het Nieuwsblad voor de federale Kamer leverde overigens erg gelijklopende resultaten op.) De machtsverhoudingen binnen de huidige Vlaamse coalitie zouden met deze resultaten in ieder geval radicaal anders zijn, met drie partijen die in wezen niet zo heel veel van mekaar in grootte verschillen. En eigenlijk zijn alle vijf de grootste partijen in zetelaantal aan mekaar gewaagd. Volgens de prognose zijn coalities zoals CD&V–N-VA–Open Vld en CD&V–Open Vld–sp.a nog steeds mogelijk, naast de huidige coalitie van CD&V, sp.a en N-VA. Een coalitie met N-VA, Open Vld en sp.a haalt dan weer precies de helft van de zetels, en dus één te weinig voor een meerderheid. CD&V en Open Vld alleen, zoals in de federale regering, maken op dit ogenblik echter geen schijn van kans om in het Vlaams Parlement een meerderheid te vergaren – ze halen maar net iets meer dan een derde!

Aan Franstalige zijde blijft de PS hoog scoren, terwijl de aanhang van MR verder afbrokkelt. De oorzaak voor die afbrokkeling hoeft waarschijnlijk niet verder gezocht worden dan bij de groeiende aanhang van de PP. Ecolo doet het opnieuw wat beter, en klimt weer boven de twintig procent. De partij zit daarmee MR op de hielen, om niet te zeggen dat de twee partijen statistisch gezien als even groot beschouwd dienen te worden. CdH lijkt zich te stabiliseren, maar blijft ver achter op Ecolo. Het Front National blijft onder de kiesdrempel, net zoals de PP. Voor die laatste partij gaat het echter wel duidelijk de goede kant op, iets wat niet gezegd kan worden voor het Front National.

Bijlage: Overzicht alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 en Wallonië sedert 2006 (PDF).