De lezer moet me vergeven als ik zeg dat ik lichte binnenpretjes heb gehad bij het schrijven van wat hierna volgt.

Een inbreker vond de dood in Maasmechelen. “Uit de eerste vaststellingen” zou blijken dat omwonenden de inbreker betrapt hebben en vervolgens doodgeslagen hebben.

Yves Desmet van De Morgen wijdde een opinie-artikel aan de zaak. Na lezing kon ik niet weerstaan aan de conclusie dat Desmet dezelfde zonden begaat die zovelen werden verweten na de moord op Joe Van Holsbeeck en de dood van Guido Demoor.

1. Desmet houdt zich niet in om de (Marokkaanse) etniciteit van – deze keer – het slachtoffer te noemen. Als het de dader betreft, is die irrelevant. Waarom is de etniciteit van het slachtoffer nu wel relevant? Waar sommigen er in de zaak Van Holsbeeck van uitgingen dat de daders Noord-afrikanen waren (wat aannemelijk, maar in het concrete geval feitelijk onjuist was), wat hen op de beschuldiging van raciale vooroordelen etc. kwam te staan, vermeldt Desmet de etniciteit van het slachtoffer wel om lekker eens met de vinger te kunnen wijzen naar de “publieke opinie” (codetaal voor de autochtone Belgen): Want dixit Desmet: “Vermoedelijk zullen de aandacht en de verontwaardiging van de publieke opinie ditmaal een stuk kleiner zijn, want een Marokkaanse inbreker, die zoekt het tenslotte toch een beetje zelf? Nietwaar, mevrouw, nietwaar, meneer? Veel medelijden moet je daar niet mee hebben.” Natuurlijk kon de uithaal naar de obligate “bepaalde hoek” (codetaal voor het VB), waarvan je mag verwachten “dat de moord verdedigd, zoniet toegejuichd zal worden” niet achterblijven. Heeft Desmet hier geen last van wat raciale vooroordelen? Gaat hij hier niet uit de bocht? Gezien de “daders” dus uit Maasmechelen komen en intussen terug uit vakantie in Italië zijn gekomen, zou het me trouwens niet verbazen dat het hier om Polen, euh ik bedoel, Italo-Belgen gaat.

2. Terwijl er in de zaak Demoor werd opgeroepen het onderzoek af te wachten en intussen de – ondertussen bekende – sereniteit te bewaren, heeft Desmet genoeg aan “de eerste vaststellingen” om een vlammend editoriaal te schrijven. Ondertussen zijn we al wat wijzer: uit de autopsie blijkt dat er op het lichaam van de overleden inbreker weinig kwetsuren of sporen van ernstig geweld zijn gevonden. Mag ik Desmet nu om de oren slaan met de hypothese van een “bijzonder zwak hart”, zoals indertijd werd gezwaaid met “de hoge bloeddruk” van Guido Demoor? Volgens de burgemeester van Maasmechelen is er sprake van “een spijtig voorval, waarbij iemand die betrapt werd overleed. Aan beide kanten is geweld gebruikt, maar de doodsoorzaak is voorlopig nog onbekend”'. Er zou zeker geen sprake zijn van een lynchpartij of afrekening. Het Tongerse parket meldt intussen dat “[er] op verzoek van de onderzoeksrechter, rekening houdend met de integriteit en sereniteit van het onderzoek, voorlopig geen verdere gegevens [worden] vrijgegeven.”

3. Desmet schuwt de harde woorden niet: “instantjustitie”, “lynchpartij”, “de wet van de stilte”, “de zoveelste in de rij van incidenten met zinloos geweld”, “de vigilante van burgers”, “omerta”. Hij vervolgt. Natuurlijk kan inbraak niet getolereerd worden, maar enkel de overheid heeft het geweldmonopolie en daarvan kan enkel bij wettige zelfverdediging afgeweken worden. De wet van de jungle mag niet heersen. Wanneer burgers zich hullen in de omerta, dan is er iets grondig mis. De politie en parket moeten dit tot op het bot uitspitten. Allemaal akkoord. Net zoals moslimterrorisme natuurlijk verachtelijk is en si en la. Maar dan komt er altijd wel een MAAR achter. De “root causes”: armoede, het Palestijns-Israëlisch conflict, Amerikaans imperialisme. Mag ik nu ook eens? Moet je ervan verschieten, kan je het zelfs begrijpen, wanneer burgers zelf het recht in handen nemen en disproportioneel geweld gebruiken (of dit het geval was, lijkt nochtans allesbehalve zeker), omdat ze het gevoel hebben dat ze niet kunnen rekenen op de politie om een inbreker die al geruime tijd de buurt in de ban houdt, in te rekenen?

Uit mijn eerste vaststellingen blijkt alvast dat Yves Desmet last heeft van het “pot-en-ketel”-syndroom. Zijn pretentie van morele superioriteit heeft een ferme deuk opgelopen. De tijd dat hij het geweten van Vlaanderen kon genoemd worden, is nu wel definitief voorbij.