Morgen is het precies één maand geleden dat Londen getroffen werd door bloedige aanslagen die aan 56 mensen het leven kostten en meer dan 700 mensen verwondden. Tijd om terug te blikken op de verslaggeving in de Vlaamse en Britse media. Wat de VRT u niet vertelde over Ken Livingstone, hoe The Guardian zich verbrandde aan een artikel van een stagiair, wat Michael Cosyns ontdekte in De Standaard, hoe de BBC de term "terrorisme" uit haar vocabularium heeft geschrapt, en hoe Jean Vanempten van De Tijd zich ergert aan Tony Blair.

ROOIE KEN: "AANSLAGEN ZIJN DE SCHULD VAN HET WESTEN"
De berichtgeving in de Vlaamse media over de aanslagen was vrij objectief en accuraat, zolang ze zich tot de feiten beperkten. Bij het geven van duiding en situering, lieten ze echter af en toe steekjes vallen. Zo meldde de VRT dat de Londense burgemeester Ken Livingstone gezegd had dat het Westen zelf schuld heeft aan de aanslagen, door de 'foute' Midden-Oosten-politiek van de voorbije tachtig jaar. Dat Livingstone, bijgenaamd "rooie Ken", een onverbeterlijke linkse populist is die al jarenlang een persoonlijke rivaliteit met Tony Blair koestert, mochten we niet vernemen.

In 2000 kiep Livingstone een sanctie op: hij werd voor vijf jaar uit de partij geschrapt, omdat hij zich tegen de lijn van zijn partij in toch kandidaat had gesteld voor het Londense burgemeesterschap. De officiële Labour-kandidaat voor dat burgemeesterschap was Frank Dobson. Maar in januari vorig jaar kwam er een verzoening, en werd Livingstone weer opgenomen in de Labourpartij. Livingstone bleef krasse uitspraken doen: de Israëlische premier Sharon 'hoort in de cel', en over Saoudi-Arabië zei hij in april vorig jaar:

Ik kijk uit naar de dag waarop de Saudische koninklijke familie aan lantaarnpalen hangt en het land een echte regering heeft die het volk van Saudi-Arabië vertegenwoordigt.

Het is een mening die je eerder van een blogger dan van de burgemeester van een wereldstad zou verwachten.

THE GUARDIAN VERBRANDT ZICH AAN DILPAZIER ASLAM
Op 14 juli publiceerde De Standaard een column van Dilpazier Aslam, die gesitueerd wordt als "journalist in opleiding bij The Guardian". De column was de dag voordien in The Guardian verschenen. Onder de titel "Moslim met een mening" stelt Aslam dat de aanslagen niet het werk waren van marginale en extremistische moslims, maar dat de frustratie in de Britse moslimgemeenschap zo algemeen is, dat de aanslagen als representatief kunnen beschouwd worden. "We zijn wat pittiger in het uiten van onze mening en we liggen er niet wakker van of dat nu een probleem is of niet", aldus de stagiair. "Pittiger", "sassy" in het Engels, zou meteen de kiem vormen van wat sommigen "Sassygate" zijn gaan noemen.

Diezelfde dag nog maakte Scott Burgess op zijn blog "The Daily Ablution" bekend dat columnist Aslam een zelfverklaard voorstander is van de wederinvoering van het kalifaat, de werelddominantie van de islam, en van het gebruik van geweld voor het bereiken van politieke doelstellingen. Verder verklaart Aslam dat moslims loyaal zijn aan hun overtuiging en aan de Ummah (de wereldwijde gemeenschap van moslims), maar niet aan een natiestaat noch aan een voetbalploeg. "Zelfmoordaanslagen, hoe 'pittig' toch", stelt Burgess enigszins sarcastisch vast.

Ook Mark Steyn gaat in The Daily Telegraph dieper op deze zaak in, en stipt aan dat Aslam lid is van Hizb ut Tahir, de radicaalste moslimgroepering in Groot-Brittannië. "Zijn Guardian-collega David Foulkes, die omkwam in de aanslag bij Edgeware Road, zou vast en zeker blij zijn te vernemen dat hij stierf ten bate van de 'pittigheid' van de moslims", aldus Steyn.

Ja, de mening van Dilpazier Aslam was best interessant, maar de titel "Moslim met een mening" verleent deze extremistische islamist een aura van representativiteit en gematigdheid.

De Aslam-affaire leidde intussen tot het ontslag van zowel stagiair Aslam als van redactiechef Albert Scardino.

DE STANDAARD: BLAIR IS DE GROOTSTE TERRORIST, EN NORMA WORDT EEN MAN
Ook Michael Cosyns, een vaste lezer van LVB.net en The Brussels Journal, heeft kritiek op de verslaggeving in de media. Op Downeastblog neemt hij De Standaard op de korrel, meer bepaald waar de krant zichzelf tegenspreekt.

Op 8 augustus liet Ine Roox op pagina 4 een zekere Norma uit Leicestershire aan het woord, die het volgende zei:

Het viel te verwachten. Niemand houdt van die rotoorlog in Irak. Niemand heeft het voor Blair. Wij steunden die oorlog niet! In mijn ogen is Blair de grootste terrorist in dit land.

Niks aan de hand, tot Cosyns op pagina 8 het volgende leest van de hand van een zekere "esn" (vermoedelijk Evita Neefs, chef buitenland van De Standaard):

Een woedende man in het zwaar getroffen King's Cross station noemde hem gisteren in een gesprek met deze krant al ,,de grootste terrorist van allemaal''.

"Gisteren", dat verwijst dus naar het tijdstip waarin het gesprek plaatsvond. "Een woedende man", dat kan niemand anders zijn dan Norma. En Norma was volgens Ine Roox wel degelijk een vrouw, want: "ze raakte gisteravond de stad niet meer uit". Waarop Michael Cosyns concludeert:

In een wanhopige poging om het standpunt dat Blair de grootste terrorist is door zoveel mogelijk Britten te laten ondersteunen, heeft ESN van Norma een man gemaakt. [...] Merk tevens op dat ESN het conflict in Irak steevast "de oorlog tegen Irak" noemt. Meer dan twee jaar nadat de UK een moorddadige dictator hielp afzetten, is dit land volgens ESN nog steeds in oorlog TEGEN Irak! Ik vraag me soms af of Al Qaeda echt onze grootste vijand is.

Gelukkig heeft De Standaard nog Mia Doornaert, ook bekend als barones Doornaert. Zij maakte de dag daarop alles weer goed door te schrijven:

Niet Tony Blair is schuldig aan de terreuraanslagen.

BBC: GEEN TERRORISTEN
Mia Doornaert spreekt van "terreuraanslagen", maar zover durft de BBC niet gaan. De Britse openbare omroep sprak aanvankelijk van bomaanslagen door "terroristen", maar na een nota van het management veranderde dit. De dag na de aanslagen toonde Google News nog uittreksels van BBC-artikels waarin het woord "terrorist" voorkwam:



Maar wie de link aanklikte, zag op de website van de BBC een lichtjes gewijzigde tekst:



Het woord "terrorist" was vervangen door "bomber", en "terrorist attacks" door "bomb attacks".

Want inderdaad, een officiële richtlijn van de BBC stelt:

Onze geloofwaardigheid wordt ondermijnd door het achteloos gebruik van woorden die een emotioneel oordeel of een waarde-oordeel bevatten. Het woord "terrorist" kan een barrière vormen in plaats van een hulp te vormen voor begrip. We moeten de term proberen te vermijden als er geen bron vermeld wordt. We moeten anderen laten karakteriseren terwijl zelf de feiten melden zoals we ze kennen. [...] Het is ook niet geoorloofd om woorden als "bevrijden", "krijgsraad" of "executie" te gebruiken in de afwezigheid van een duidelijk juridisch proces. [...] We moeten woorden gebruiken die specifiek de dader beschrijven, zoals "bommenlegger", "aanvaller", "schutter", "kidnapper", "opstandeling" en "militant". Het is onze verantwoordelijkheid om objectief te blijven en verslag uit te brengen op een manier die ons publiek toelaat om zelf een oordeel te vormen over wie wat doet tegen wie.

Terrorisme is het plegen van geweld tegen onschuldige burgers, waarbij het zaaien van angst en onzekerheid en het ondermijnen van het moreel moet dienen om politieke doelstellingen te bereiken. De BBC wil zijn luisteraars, kijkers en lezers dus wel meedelen dat de bommenleggers bommen lieten exploderen, maar dat dit gebeurde met terroristische doeleinden, wil de BBC niet gezegd hebben. Dat moet het publiek zelf uitmaken.


JEAN VANEMPTEN HEEFT HET NIET VOOR BLAIR
Wat Evita Neefs is voor De Standaard, is Jean Vanempten voor De Tijd, maar dan in het kwadraat. De kritiek op Bush en Blair druipt uit zijn editorialen.

Blair weigert ieder verband te zien tussen de aanslagen in Londen en de aanwezigheid van de Britse troepen in Irak.

Blair weigert, ondanks het feit dat Vanempten hem op 22 juli bevolen heeft om het verband te zien. Die Blair toch! Vanempten geeft Rooie Ken volmondig gelijk: de Midden-Oosten-politiek van het Westen heeft de aanslagen veroorzaakt.

Dat doorzichtige machtspelletje met een dubbele moraal voedt natuurlijk het ongenoegen en de haat tegen de landen die zich daarmee inlaten. Wat Blair liever niet hoorde, kreeg hij nog eens luid en duidelijk te horen van zijn partijgenoot Livingstone: de invasie in Irak ligt wel degelijk mee aan de basis van de aanslagen van 7 juli.

De volgende dag blijft Vanempten klagen over Blair:

De golf van aanslagen in de Britse hoofdstad Londen lijkt de Britse premier, Tony Blair, politiek niet te raken.

Nochtans zijn er volgens Vanempten redenen genoeg om Blair politiek te raken:

Hebben de inlichtingendiensten hun werk wel goed gedaan? Had de premier zorgvuldiger met de terreurdreiging moeten omgaan?

Als er ooit een aanslag in Brussel plaatsvindt, waar ik niet op hoop, zal ik zeker De Tijd kopen. De kritiek van Vanempten aan het adres van de Belgische regering zal ongetwijfeld vernietigend zijn.