Tariq Ramadan als Verdediger van de Toekomst van de Islam in Europa
From the desk of Marij Uijt den Bogaard on Mon, 2007-02-19 13:07
Europa wordt sinds kort geconfronteerd met een nieuwe uitdaging: de islam en de invloed hiervan binnen de politieke, sociale en economische beleidsdomeinen. De islam en zijn plaats binnen Europa staat centraal binnen een breed maatschappelijk debat, van beleidstafel tot kroeg om de hoek.
Ik heb gedurende drie jaar als veldwerker gesprekken gevoerd met moslims die zonder twijfel de grootste groepen uitmaken binnen Europa, vaak afkomstig uit Turkije en Marokko, en deel uitmakend van de eerste, tweede of zelfs derde generatie.
Bij iedere moslim vond ik een andere interpretatie van wat de islam is. De islam als vastgelegde doctrine die model staat voor de leer, zoals in het christendom, ontbreekt. Dit leidt bijvoorbeeld binnen het christendom niet steeds tot eenheid, maar wel tot duidelijkheid in standpunten, wat binnen de islam mankeert en de dialoog sterk bemoeilijkt.
“De islam” bestaat niet. Wel zijn er een aantal stromingen die afhankelijk van school en traditie, een interpretatie van een Islamitische leer zijn. Juist dit ontbreken van een vastomlijnde doctrine maakt de islam tot het paard van Troje. Je moet maar afwachten wat vanbinnen zit, en dat kan wel eens bijzonder verrassend worden binnen Europa en mogelijk niet in positieve zin. Want de islam laat zich niet, in tegenstelling tot iedere andere overtuiging, blootstellen aan enige vorm van kritische beschouwing. Wie dit doet, riskeert met de dood bedreigt te worden. Er heerst een langzamerhand verregaande opgedrongen censuur betreffende de islam.
Die censuur is zeer tastbaar binnen Europa. Iedereen die het aandurft om de islam aan een kritische beschouwing te onderwerpen, wordt een paria, vogelvrij verklaart door religieuze groeperingen die desnoods met geweld de grenzen bepalen van de Europese vrije meningsuiting.
Wie bepaalt wat wel of niet mag met een medium als film, opera en cartoons, religieuze groeperingen of de Europese wetgeving? Wat is de boodschap betreffende de toekomst van Islam binnen Europa, van moderne islamitische denkers zoals Tariq Ramadan?
Ramadan is een vurig pleiterbezorger van “een Europese islam.” Maar wat houdt dit concreet in? Is iedere stroming binnen de islam die zich in Europa ontwikkelt, wel zo onschuldig als Ramadan beweert? Moslimgroeperingen zoals bijvoorbeeld Salafisten die binnen Europa actief zijn, vinden in Ramadan een verdediger van hun gedachtegoed, wat gezien de achtergrond van de man alles behalve vreemd is.
Zijn grootvader langs moederszijde is Hassan al-Banna, de stichter van het Moslimbroederschap in Egypte en inspiratiebron voor de verspreiding van een islam als strikte leer. Het moslimbroederschap is een wereldwijde organisatie die de koran boven de wet stelt, desnoods met geweld. De organisatie is in Egypte zelf verboden, reden te meer om de boodschap van Ramadan op zijn minst kritisch te bekijken.
Ramadan geeft zijn visie weer in het boek “Westerse moslims en de toekomst van de islam.” De eerste zin in het boek luidt “Op een dag gaan we uiteindelijk naar de bron terug!" Dat klinkt veelbelovend, maar wie zijn “wij”? Zijn dat alle moslims of de hele mensheid? De vraag is boeiend, omdat een aantal Islamitische stromingen ervan overtuigd zijn dat de terugkeer naar de bron, waar voor alle duidelijkheid de islam mee bedoeld wordt, wel degelijk voor de hele mensheid geldt en afhankelijk van interpretatie met zachte dwang of juist geweld bereikt moet worden.
Dat idee leeft wereldwijd onder moslims. Eerst was er het jodendom, daarna het christendom en toen de islam. Hierbij is het uitgangspunt dat religie evolutie inhoudt waarbij islam als het eindpunt wordt gezien, voorbij het joden- en christendom. Is dit het terugkeren naar de bron waarnaar Ramadan verwijst? Het zou in ieder geval de bekeringsdrang verklaren van een aantal Islamitische stromingen die actief zijn binnen Europa en de aandacht voor dit proces vanuit het Midden Oosten. Salafisten zijn daar een goed voorbeeld van gezien hun activiteiten in Europese steden waar zij zich vooral op jongeren, en dus de toekomst, richten.
Opvallend is dat Ramadan net als de salafisten een link legt tussen traditie en wetenschap. Hij vertrekt vanuit de koran en soenna om via de methodiek van islamitische wetenschappers uit te komen bij een verlichte versie van islam, gebaseerd op rigoureuze trouw aan de bronnen en normen van interpretatie! De koran is voor wie niet moslim is geen onschuldig boek, er wordt opgeroepen tot haat, dood en overheersing van alles en iedereen die geen moslim wordt. Behelst de trouw van Ramadan aan de bronnen ook deze teksten? En moet wetenschap dit aantonen als verantwoord en correct?
Vervolgens belooft Ramadan uit te leggen wat de islam in Europa zal inhouden op sociaal, politiek en economisch gebied, om tegemoet te komen aan de eisen die het leven van moslims in Europa en de Verenigde staten stelt. Daarmee gaat hij al over de schreef van een belangrijk Europees beginsel. Religie vormt sinds de Franse revolutie geen uitgangspunt meer voor de politieke macht, juridisch stelsel of sociale structuur!
Ramadan vertrekt vanuit een totaal onaanvaardbaar standpunt, hij ontleedt hoe Europa zich kan aanpassen aan de islam. De islam is in wezen een leer die politieke, economische en sociale structuren inhoudt, en juist daar wil de gemiddelde Europeaan niet van weten, omdat dit rechtstreeks de pijlers aantast waarop Europese culturen zijn gebouwd.
Wel ben ik het met Ramadan eens dat wij binnen Europa getuige zijn van een stille revolutie bestaande uit jongeren en intellectuelen die middelen zoeken om in overeenstemming te leven met hun geloof, terwijl zij daadwerkelijk deel uitmaken van een samenleving die voortaan ook de hunne zal zijn. Met die stille revolutie van jongeren en intellectuelen heb ik als veldwerker in Antwerpen te maken gehad. Dat gaf me ook de mogelijkheid om de zienswijze van Ramadan in de praktijk te toetsen. Wat blijft er echt over van zijn pleidooi voor een Europese islam, waarvan jonge moslims de voorvechters zijn in Europese steden?
In 2004 vestigde zich in de wijk waar ik actief was een nieuwe organisatie, Jongeren voor Islam (JvI). Zij hangen de Salafistische leer aan, wat betekent dat zij salaaf of het volgen van de weg van de metgezellen van Mohammed centraal zetten. Zij gaan dus terug naar de bron, door het leven zo veel mogelijk een afspiegeling te laten zijn van dit van de profeet. Daarbij staat de letterlijk interpretatie van de koran centraal,via zomerkampen met onderricht in fikh, sjaria worden jongeren aangemoedigd om niet de geldende wetten van het land als uitgangspunt te nemen, maar wel de koran.
Het hoeft geen betoog dat wat hier aan jongeren als de weg wordt aangereikt, onmogelijk te verenigen valt met de waarden binnen Europa. Het stenigen van vrouwen, stokslagen, of veroordelen van kinderen die geboren worden met een vader die geen moslim is, is in strijd met de Europese wetten. Je hoeft geen heel hoog intelligentiepeil te hebben om in te zien dat het volgen van regels uit een boek de zevende eeuw en dit als waarheid verkondingen aan jongeren in Europa, aanzet tot conflict!
Ramadan houdt dan ook geen moment rekening met de Europese wetgeving of cultuur die niet verenigbaar is met zijn zienswijze over de toekomst van de islam in Europa, omdat er een fundamenteel verschil is in visie over waarden en normen zoals dit binnen Europa wordt gezien en de wijze waarop dit volgens de koran wordt geinterpreteerd.
Verenigingen zoals JvI in Antwerpen worden gesponsord door mecenassen uit Jordanie en Saoedi-Arabie, de bakermat volgens Ramadan voor de visie van de Salafisten, waartoe de JvI vereniging gerekend wordt, ook door staatsveiligheid in Belgie. Daardoor ontsnappen ze aan iedere controle over hun activiteiten, de normale subsidiekanalen wat die controle immers meebrengt worden bewust niet gebruikt, volgens de voorzitter van JvI juist om die reden.
Volgens Ramadan zien orthodoxe Salafisten hun leer als een weigering om binnen een onislamitische omgeving tot enige daadwerkelijke betrokkenheid te komen, en kenmerken zij zich door isolement en orthodoxe leer, afgeschermd van westerse invloeden. Dat deed de vereniging JvI zeker, getuige hun houding tijdens een lezing in het cultureel centrum waar “onzedelijke” foto’s werden omgedraaid en vrouwen achter gordijnen moesten, onzichtbaar voor mannen.
Ramadan zal dit verdedigen als correct, vanwege de voorschriften van de koran voor vrouwen. Dat is een dergelijke houding echter niet als je de wet als uitgangspunt neemt. Daarin zijn man en vrouw gelijk, ook betreffende toegang tot publieke ruimtes wat een cultureel centrum uiteindelijk is. De leer die Ramadan verdedigt, staat dus haaks op de wettelijke verworvenheden van vrouwen binnen Europa, betreffende zelfbeschikkingsrecht, seksuele gelijkheid, evenals andere minderheden zoals bijvoorbeeld homoseksuelen.
Geen enkele andere groep dan moslims heeft baat of voordeel bij de zienswijze die Ramadan verdedigt en het gedachtegoed wat verenigingen zoals JvI onder zijn goedkeurend oog uitdragen. Ook moslims moeten opletten, want enkel de zuivere leer, of terugkeer naar de bron, is de enige juiste!
Hoe valt dit in te passen in de diversiteit van levensbeschouwingen die in Europa gehuisvest zijn? Ramadan geeft nergens aan hier enige bedenking bij te hebben. Ik ben geen filosoof of geleerde maar stel toch de vraag hoe een streven naar de beleving van het Islamitisch rechtstelsel niet als ondermijnend kan worden gezien voor het bestaand rechtstelsel zoals de meeste Europese landen dit kennen en waar juist iedere religieuze inmenging uit verbannen werd.
Opnieuw stelt zich de vraag, heeft een islamitische drukkingsgroep het recht op basis van juridisch vastgelegde rechten zoals vrijheid van religie, dat systeem te ondermijnen door het islamitisch recht, de sjaria, als streefdoel voorop te zetten binnen het seculiere Europa?
De jongeren die benaderd worden door organisaties als JvI, op straat en moskee of via internet, zijn vaak op zoek naar een identiteit. Gevangen tussen het aambeeld van traditie en geloof en de verwachtingen van de samenleving scoren zij slecht op economisch, sociaal niveau. Kan de visie van Ramadan dit doen verbeteren? Of brengt het hen juist in een groter isolement waar een sterkere binding met traditie en geloof hem juist verder richting uitsluiting en achterstelling drijft? Mijn inziens is het laatste het geval.
De leer zegt immers dat ongelovigen en gelovigen niet gelijk zijn aan elkaar. Hierin vinden jongeren soms een rechtvaardiging om criminaliteit tegenover wie niet tot hun doelgroep behoort, te rechtvaardigen. Dat dit wel degelijk bestaat, blijkt uit uitlatingen van jongeren op straat die handel in drugs goedpraten zolang je maar enkel aan niet moslims verkoopt! Bij een inbraak in een kantoor werden enkel de computers gestolen van wie geen moslim was. Van broeders of zusters werd niet gestolen. De daders waren lid van JvI, evenals de koeriertjes in drugs. Bovendien kunnen veel slachtoffers van woning, auto inbraak, steaming en andere vormen van geweld getuigen dat agressie vanuit moslims niet op broeders en zusters is gericht, maar op wie Kafir is, ongelovig.
De leer zien jonge moslims ook als rechtvaardiging om de hoofddoek te verplichten aan vrouwen, en wie hiervan afwijkt, moslim of niet, te beschouwen als hoeren en dienovereenkomstig te behandelen. Natuurlijk zullen mensen als Ramadan dit afkeuren, net als de vereniging JvI zou doen. Maar dit is in mijn ogen een dubbele agenda. Publiekelijk wordt afstand genomen van de realiteit, maar desondanks wordt de leer waarop dit zich baseert verder verspreidt!
De sociale, economische en politieke betrokkenheid van moslims die tot strekkingen als salafisten behoren, stellen niet het ondersteunen van reeds bestaande structuren centraal, maar hun eigen gedachtegoed. Hun interpretatie van het ware en zuivere geloof heeft bijvoorbeeld effect op de deelname van moslimvrouwen op de arbeidsmarkt, omdat werk zonder hoofddoek volgens de leer geweigerd moet worden. Jongeren krijgen die beperkingen opgedrongen: Je mag niet werken op een bank, restaurant of bar, en al evenmin als ziekenverzorger of politieagent. Omdat je niet met rente mag omgaan, omdat je niet in de buurt van een glas wijn mag komen, omdat je niet zowel mannen als vrouwen mag verzorgen, of optreden tegen wie je broeder is. Evengoed wordt ieder sociaal contact afgeraden buiten de kring van broeders en zusters, tenzij je daar voordeel aan hebt.
In tegenstelling tot wat Ramadan beweert, levert de islam zoals die volgens de zuivere leer geinterpreteerd wordt, geen enkele economische of sociale bijdrage, integendeel! Het zorgt voor diepgaande segregatie en sociale onrust. Het vormt een regelrechte bedreiging voor pijlers zoals vrijheid van mening, binnen media en kunst.
Niet de wet maar de islam bepaalt binnen Europa in toenemende mate waarmee we wel of niet mogen lachen, wat we mogen zeggen of naar kijken. De film Submission van Theo Van Gogh en Ajaan Hirsi Ali is daar reeds een benauwend voorbeeld van, evenals de reactie op de Deense cartoons of het protest tegen de opvoering van een opera van Mozart in Berlijn omdat in die opera het hoofd van Mohammed werd afgehakt. Helaas is het onthoofden van bijvoorbeeld journalisten in Irak dit dan weer niet. Daarmee wordt het geloof juist verdedigd volgens het Goddelijk recht van Dar al harb of “huis van oorlog.”
Paradoxaal genoeg wordt iedere bedenking hierbij direct door verenigingen zoals jongeren voor islam gezien als een provocatie vanuit het westen ten aanzien van islam. De bewering van Ramadan dat de islam geen dreiging vormt binnen Europa, en zich aanpast, is dan ook volstrekt onjuist. In werkelijkheid zet het jongeren in sociaal en economisch kwetsbare situaties verder achteruit, door hen voor te houden dat zij volgens eigen, op de zuivere leer van de bron gebaseerde normen en waarden kunnen handelen en het recht hebben te eisen dat de omgeving zich hieraan aanpast.
Moslims zijn welkom binnen Europa maar enkel indien er respect is voor onze cultuur en geschiedenis, waarvan bestaande politieke, economische en sociale verhoudingen een afspiegeling zijn. Ramadans gefilosofeer heeft ons niets te bieden. Daarvan getuigt de ellende van moslims binnen Islamitische staten. Uiteindelijk zou Ramadans boek “Westerse moslims en de toekomst van de islam” nooit geschreven zijn, mochten moslims niet massaal uit die staten weg trekken om het in Europa beter te hebben dan in de landen waar de islam de politieke, sociale en economische structuren bepaalt. Juist mensen als Tariq Ramadan zouden moeten aanzetten om het paard van Troje nader in de bek te kijken. Als we dat niet snel doen, is het binnenkort misschien te laat.
Gelijk?
Submitted by marcfrans on Thu, 2007-02-22 21:28.
@pvdh
U zijt ver aan het afdwalen van het onderwerp "Paard van Troje".
1) Ik kan wel degelijk een onderscheid maken tussen "regime" en "bevolking". Maar regimes zijn bijna altijd een reflectie van de bevolking, i.e. van de cultuur. Daar kunnen natuurlijk wel kortstondige tijdelijke uitzonderingen op bestaan (bijvoorbeeld delen van Oost Europa tijdens de soviet bezetting). Illustraties galore! De hedendaagse officiele verkrachtingen van het vrijemeningsuitingsrecht in Belgie zijn een reflectie van een graduele verandering in de 'Belgische' cultuur over de laatste kwarteeuw of zo. Zij worden geimplementeerd door het 'bestuur' maar worden ook goedgekeurd, of tenminste getolereerd, door de bevolking. Zo ook, het bestaan van de doodstraf (voor vreselijke misdaden) in de meeste USA staten is een directe reflectie van een andere opvatting omtrent concepten als "gerechtigheid" en "straf" in die cultuur. Het gebrek aan democratie in 'Arabia' (ruim gezien) is een directe reflectie van andere 'dominante' culturele visies omtrent concepten als macht, rechtvaardigheid, en deugdelijkheid, enz....
Sommige van de meest-vreselijke totalitaire regimes in de recente Europese geschiedenis, en elders in de wereld ook, hadden helemaal geen "legitimatie van een opperwezen" nodig. Dit heeft dus niets te maken met democratie, noch met totalitarisme. En de USA heeft die "legitimatie" ook niet nodig, maar haar cultuur (in de zin van 'creed') beklemtoont wel dat de fundamentele rechten van het individu van "een opperwezen" komen, en niet van een partij of van een politieker of van het parlement. Dat neemt niet weg dat concrete realisatie van die rechten wel degelijk door het politieke bestel moet verzekerd worden, en dat kan dus niet met 'mooie woorden' alleen. Nogmaals, zonder zingevend 'geloof' bestaat er geen 'moraliteit', en wordt zich verlaten of vertrouwen op louter mooie woorden van mensen 'irrationeel'.
De uitdrukking "(May) God bless America" is een uiting van (a) hoop en/of (b) nederigheid. Sommige Amerikaanse politiekers zijn meer geneigd dan anderen van die uitdrukking te gebruiken, en sommigen menen het, terwijl anderen pretenderen maar. Het is alleszins moreel verkiesbaar boven het roepen van "Vive la Belgique", Vive la France (profonde), Vive l'Amerique, of wat dan ook....
2) Het is pure utopie te denken dat 'de Islam' uw voorgestelde hoofdwaarde (onder anderen) ooit zou kunnen aanvaarden. Zij staat immers in directe contradictie met de inhoud van de Koran, volgens islamkenners.
Ik kan niet voor de RKK spreken, maar ik ben er bijna zeker van dat die niet voor "discriminatie" zijn tussen mannen en vrouwen, en ook voor "gelijke rechten voor homos en lesbiennes". Maar dit zal wel een lang tractaat vereisen omtrent de begrippen "discriminatie" en "gelijke rechten", en meer specifiek m.b.t. tot het toepassen van dergelijke termen op specifieke concrete situaties. Kunt u mij een concreet voorbeeld geven van waar de RKK voor een wettelijke discriminatie zou pleiten tussen mannen en vrouwen, of voor het ontkennen van een grondwettelijk recht voor een homo? Dit is allemaal niet zo simpel als u het wil voorstellen.
Ik kan geen commentaar geven over uw moeder en grootmoeder. Maar, ik heb wel geconstateerd dat die hun generaties in Belgie democratie hebben mogelijk gemaakt (in de zin van regelmatige machtsalternatie tussen verschillende ideologieen en effectief respect voor het vrijemeningsuitingsrecht), met hulp van de 'Pax Americana' natuurlijk. Daarom heeft u nu (nog) zoveel "vrijheid". Echter, uw generatie is democratie terug aan het verliezen, en die "vrijheid" (niet te verwarren met euthanasie, homo adoptie'recht', enz...) is snel aan het diminueren.
Vrijheid gaat er nooit komen binnen de islam door loutere "verbeterende leefomstandigheden". De Europese geschiedenis leert dat de vrijheid er enkel komt als er voldoende mensen willen voor 'opkomen', letterlijk in de zin van 'vechten'. En dat vereist ondermeer dat degenen die echte vrijheid (nog) bezitten er voor willen opkomen en ze helpen uitbreiden naar anderen toe. Daarom zijn de apologisten voor onvrijheid (Ramadan et.al.) een echt obstakel. Zij helpen het probleem bestendigen door het te verdoezelen of ontkennen.
Het grote gelijk
Submitted by peter vanderheyden on Thu, 2007-02-22 18:04.
1) Naar mijn bescheiden mening stelt u hier “regime” gelijk aan “bevolking.” Een uiterst merkwaardig feit als juist het gebrek aan democratie één van de grote verwijten is die u de islamitische wereld maakt. Het is algemeen geweten dat totalitaire regimes zich via “godsdienst” of “cultuur en gewoontes” proberen te legitimeren. Wat staat er dan beter, dan zogenaamde tegenstanders van het enige ware geloof te vervolgen. Overigens niet enkel totalitaire regimes hebben blijkbaar de legitimatie van een superwezen nodig, zelfs één van de grootste democratieën op aarde lijkt dit nodig te hebben. Van in zijn grondwet _voor het overige een grandioos werkstuk_ tot de regelmatig geproclameerde slogan “God bless America”. Maar dit geheel ter zijde.
2) Wat u zegt klopt natuurlijk. De uiteindelijk enig wenselijke situatie is deze waarin ieder openlijk kritiek kan geven op de Islam, hoe ruw en beledigend die ook is. Maar niet alleen dat. We willen een Islam die als inspiratiebron kan dienen voor waarden en normen voor zijn gelovigen, zonder verder enige vorm van dwang voor de uiteindelijke keuze. Een Islam die als één van de hoofdwaarde heeft "de wettelijke rechten en plichten van het land waarin men leeft moeten worden gerespecteerd." (Bedenk dat de kerk het hier ook moeilijk mee heeft. Het niet discrimineren van mannen en vrouwen, gelijke rechten voor Homo’s en lesbiennes, het promoten van voorbehoedsmiddelen tegen ongewenste zwangerschap en seksueel overdraagbare ziektes…)
Maar enkel simpele zielen geloven dat de wereld op 7 dagen met één rustdag werd gebouwd. Veranderingen breng je niet teweeg met grote verontwaardiging en proclamatie van het eigen groot gelijk.
Mijn moeder kocht nog aflaten. Haar werden hel en verdoemenis aangepraat voor van alles en nog wat. Zij volgde mooi de officiële weg van mijnheer pastoor. Bij haar moeder bleek zelfs de vrijheid van gedachte een onhaalbare kaart, te oordelen aan de kruisjes die af en toe haastig en schijnbaar zonder enige reden werden geslagen. Ik ben haar zoon, en voor mij is dat alles nog enkel een nachtmerrie van “lang geleden” Hoe komt het dat ik nu zoveel vrijheid kan genieten? Kunnen we er niet op vertrouwen dat door verbeterende leefomstandigheden en onderwijs dit proces ook binnen de islam spontaan op gang kan komen, zonder dat we als wereldverbeteraars en inquisiteurs te werk moeten gaan?
Vervolg
Submitted by marcfrans on Thu, 2007-02-22 16:53.
@ pvdh
1) Uw opinie berust niet op feitelijke empirische observatie, maar wel op 'irrationeel' geloof. Ik zeg "irrationeel" want ze staat in tegenspraak met directe observatie. Bijna nergens in de islamitische wereld kan men de Islam zelf frontaal aanpakken of bekritiseren zonder zware konsekwenties te lopen. Een moslem kan bijna nergens in die wereld de Islam afzweren. Die (juridische en andere) konsekwenties zullen sterk verschillen van land tot land, en doorgaans zullen ze niet een doodstraf bekomen van de politieke authoriteiten (soms wel), maar ze zullen wel 'serieus' zijn. Het risico van door een "fundamentalist" te worden vermoord moet er dan maar bovenop genomen worden in de meer 'liberale' moslemlanden. In de 'minder liberale' is de dood zeker.
Dus, inderdaad, er bestaat een grote eenheid onder moslems wat die intimidatie betreft. Tegelijkertijd heeft de auteur gelijk dat de Islam onder verschillende vormen ("stromingen") verschijnt op basis van zowel doctrinale verschillen als van culturele tradities. Er is hier geen "contradictie".
2) Dat zijn weer allemaal mooie woorden die niets betekenen wanneer men de islam zelf niet publiekelijk kan bekritiseren of in vraag stellen. Uiteindelijk is dit geen kwestie van "godsdienst" maar wel van "cultuur" (gedragspatronen). Wie feitelijke intimidatie tolereert (ongeacht of ze van een kleine of een grote minoriteit komt, of van een meerderheid) die bezit geen godsdienstvrijheid. Het gaat er niet om of moslems aan "kritische beschouwingen" kunnen doen, het gaat hem wel over de vrijheid van moslems en niet-moslems op vrijemeningsuiting. Uw vergelijking met de hedendaagse katholieke kerk is absurd en ook oneerlijk. Voor zover ik weet erkent de RKK publiekelijk en regelmatig de primauteit van het individuele geweten van elke mens en verzet zij zich tegen elke vorm van dwang of intimidatie.
3) Kennis omtrent de fysieke wereld verschilt inderdaad "in orde" van kennis omtrent de gemengde (fysieke+spirituele) wereld. Het is dus ongepast van ze te vergelijken of verwarren met elkaar. Gelieve mijn specifieke voorbeelden terug te herlezen. Uw 'geloof' dat een rechter of een politieker eerlijk zou zijn is op zich niet "rationeler" dan het geloof van een 'gelovige' dat het leven een oorsprong, zin, of betekenis zou hebben. Beide vormen van 'geloof' komen onder rationele en onder irrationele vormen voor. En uw 'geloof' dat er, in het algemeen, geen substantieel verschil zou zijn tussen hedendaagse moslems en kristenen wat betreft "tolerantie" (van andere opinies) is duidelijk irrationeel (want in tegenspraak met empirische observatie rond de observeerbare wereld).
4) Niet akkoord. De cartoon affaire was niet "contraproductief". Integendeel, ze legt de verschillen bloot. Ze maakt een duidelijke analyse van het probleem mogelijk. Zolang men het probleem niet wil zien zal het nooit opgelosd KUNNEN worden. Het is betwijfelbaar dat het ooit zal "opgelosd" worden, maar zolang men het probleem ontkent, en zolang men aan de bestaande 'intimidatie' blijft toegeven, is er zelfs geen mogelijkheid dat het ZOU KUNNEN opgelosd worden. Het is geen kwestie van moslems te willen "bekeren" (zogezegd van fundamentalist naar humanist), het is een kwestie van moslems te dwingen van het vrijemeninsguitingsrecht (en primauteit van het individuele geweten boven groepsgeloof) te erkennen voor iedereen (zowel voor moslems als nonmoslems). De notie dat iemand "fundamentalist" zou worden omdat iemand anders zijn vrijemening heeft geuit is naief. Die zogezegde "moderate" is niet moderaat, maar pretendeert dat alleen maar, of wil dat graag van zichzelf denken zonder het te zijn. The proof is in the pudding. Moderaatheid is geen kwestie van mooie woorden, maar kan enkel getoond of bewezen worden in concrete situaties van 'challenge'. Daarenboven, ik herhaal, men bekomt geen 'respect' bij moslems door zwakte te tonen (i.e. door hun intolerantie goed te praten in de hoop van ze tot moderaatheid te "bekeren"). Integendeel. Moslems zullen nooit westerse waarden kunnen aanhangen zolang ze geen respect kunnen opbrengen voor westerlingen. En "respect" is iets heel anders dan 'vriendelijk' zijn omdat dat nu (tijdelijk) voordelig zou uitkomen.
Toch contradictorisch.
Submitted by peter vanderheyden on Thu, 2007-02-22 14:40.
1)De auteur haar zinssnede: “de islam laat zich niet, in tegenstelling tot iedere andere overtuiging, blootstellen aan enige vorm van kritische beschouwing. Wie dit doet, riskeert met de dood bedreigd te worden” suggereert in ieder geval een grote éénheid binnen de Islam op dit punt. En dat is zeker niet correct, en in tegenstrijd met wat ze hogerop beweert. Wat niet wegneemt dat die fundamentalistische stroming zeker bestaat En dat ze bovendien zich aan het organiseren is om aan invloed te winnen, surfend op de golven van ongenoegen die de interculturele spanningen op diverse terreinen teweegbrengen.
2)Er is in het Midden-Oosten niet echt een statuut of diploma voor “Imam”. Strikt gesproken mag iedereen, voor zover mannelijk, zich imam noemen. Hij moet er dan wel in slagen voor te gaan in een moskee en volgelingen te krijgen. En dat gaat natuurlijk een stuk gemakkelijker als je “referenties” hebt zoals een studieperiode onder een andere bekende imam. Bovendien bestaan er binnen de Islamwereld ook nog verscheidene broeder- en zusterschappen waarbinnen gelovige onderling discussiëren over de beleving en interpretatie van de islam. Er bestaan dan ook heel veel verschillende interpretaties van extreem fundamentalistisch tot erg humanistisch. Een dusdanig opgezette structuur bezit veel meer mogelijkheden om aan kritische beschouwingen te doen dan bijvoorbeeld de dogmatisch- hiërarchisch opgebouwde Katholieke kerk. ***
3)Natuurlijk gaat aan alles wat we als waar beschouwen, enige vorm van geloof vooraf. Dat de wereld rond is heb ik nooit persoonlijk proefondervindelijk kunnen vaststellen, maar de hoeveelheid factoren die daarop wijzen zijn zodanig overweldigend dat anders geloven moeilijk wordt. Dit ligt toch wel iets anders bij het geloof in een éénmalig allesomvattend geschrift, rechtstreeks afkomstig van God, ons medegedeeld via een persoon deel van een heilige drie-eenheid (wat dat dan ook mogen zijn) ter aarde gekomen via een onbevlekte ontvangenis, weer ter hemel opgestegen na een verrijzenis, en op aarde vertegenwoordigd door een soms onfeilbaar persoon. Volgens mij kan zelfs het kleinste kind het verschil in orde vatten.
4)U heeft mij nergens horen beweren dat we geen kritiek op de Islam mogen geven. Van mij geeft u kritiek op wie u wil. De publicatie van de moslim cartoons zijn voor mij een recht. Ik heb enkel de stelling verdedigd dat dit bijna altijd contraproductief werkt. Met die cartoons hebben we bijna zeker geen enkele moslim van fundamentalist naar humanist bekeerd. En mocht dat al wel het geval zijn dan verdwijnt dit aantal in het niet tegenover het aantal moslims dat we in het kamp van de extremisten hebben gedreven. Als we de kritische beschouwing binnen de Moslimwereld willen aanwakkeren moeten we dit doen door de moslims die in die richting gaan te steunen. Tariq Ramadan is zo iemand. Het is niet omdat hij niet exact zegt wat wij graag zouden hebben, dat we hem daarom maar meteen bij het groot huisvuil moeten zetten, verontwaardigd roepend dat de nog niet voldoende humanistische elementen in zijn betoog meteen een paard van Troje laten vermoeden.
*** ik beschrijf hier de toestand zoals ik die meen te kennen in Syrië, en bij soenitische Moslims. Ik weet niet of Shiïten een gelijkvormige structuur hanteren.
Analyse van de vermeende "contradictie"
Submitted by marcfrans on Thu, 2007-02-22 01:28.
@pvdh
1) Uw eerste punt is puur semantisch. Natuurlijk bestaat "De islam". De auteur bedoelde van te zeggen dat de islam bestaat onder verschillende vormen. Haar nadruk was op het woordje "De". Nauw-letterlijk bekeken was er een ogenschijnlijke contradictie, maar 'inhoudelijk' was er geen echte contradictie in haar betoog. De auteur veronderstelde (blijkbaar niet helemaal terecht) dat het evident voor u zou zijn dat de Islam bestaat, en daarom dacht ze dat ze een ogenschijnlijke of oppervlakkige 'contradictie' als rethorische truk kon gebruiken in haar voorstelling.
2) Het feit dat er verschillende vormen van islam bestaan bewijst helemaal NIET dat "er heel veel aan kritische beschouwing over de inhoud wordt gedaan". Het bewijst enkel dat er scherpe meningsverschillen bestaan onder moslems. Op zichzelf zegt het niets over tolerantie van die verschillen, noch over "kritische beschouwingen" omtrent de eigen versies van "Islam". De feitelijke politieke structuren en maatschappelijke gedragspatronen in Islamitische landen zeggen wel iets over een gebrek aan tolerantie en aan kritische beschouwingen (ten overstaan van eigen doctrines). Ook het concrete gedrag van islamitische 'authoriteiten' in het westen zegt daar veel over.
3) Uw affirmatie dat godsdienst "irrationeel van nature" zou zijn zegt ook iets over intolerantie van uwentwege en over uw vooroordelen. Bijna eender welk 'geloof' komt voor onder rationele en onder irrationele vormen. Dat geldt zowel voor godsdienstig geloof, als voor geloof in eender welke ideologie, of geloof.....in het 'kunnen' van een voetballer, in de eerlijkheid van een politieker of van een partij, in de onafhankelijkheid van een rechter, enz...
U verwart "rationaliteit" met "zekerheid" of met "zekere kennis". Rationaliteit heeft te maken met 'rede', en die berust altijd op bepaalde grondstellingen en/of veronderstellingen waaruit men 'redelijke' (logische) afleidingen kan maken. Als u de veronderstelling zou willen maken dat een bepaalde overheid het 'goed' met u voor zou hebben, dat is even 'rationeel/irrationeel' dan vertrekken van de veronderstelling dat er een 'God' (oorsprong, reden, verklaring) moet bestaan. Rationaliteit heeft enkel te maken met (1) de mogelijkheid of mogelijke realiteitswaarde van de grondveronderstelling of uw vertrekpunt en (2) met welke afleidingen u daaruit maakt.
4) Akkoord dat het een belangrijke doelstelling moet zijn van auto-kritiek bij moslems te bevorderen. Echter, uw bewering dat nonmoslems geen kritische beschouwingen zouden mogen geven over de Islam is absurd. Hoe gaat u moslems kritisch aan het denken kunnen krijgen wanneer zij concreet leven in culturen en subculturen die geen godsdienstkritiek dulden? Het is precies om die intimidatie te kunnen bestendigen dat moslem authoriteiten proberen van Islam boven kritiek te stellen met....intimidatie! Het is ook weer een vorm van 'racisme', of van de 'bigotry of low expectations', van sommigen wel aan kritiek bloot te stellen en anderen niet. Het is 'appeasement' van de slechtste soort, en het is wel de allerlaatste manier om ooit 'respect' te kunnen bekomen van moslems. Elke totalitaire wereldvisie probeert zichzelf buiten of boven kritiek te stellen, en als men daar aan toe geeft, dan krijgt men....totalitarisme.
vol contradictie
Submitted by peter vanderheyden on Thu, 2007-02-22 00:14.
volgende zin zit vol contradicties:
“De islam” bestaat niet. Wel zijn er een aantal stromingen die afhankelijk van school en traditie, een interpretatie van een Islamitische leer zijn. Juist dit ontbreken van een vastomlijnde doctrine maakt de islam tot het paard van Troje. Je moet maar afwachten wat vanbinnen zit, en dat kan wel eens bijzonder verrassend worden binnen Europa en mogelijk niet in positieve zin. Want de islam laat zich niet, in tegenstelling tot iedere andere overtuiging, blootstellen aan enige vorm van kritische beschouwing.
Als "De islam" niet bestaat is het ook niet mogelijk dat ze zich niet laat blootstellen aan enige vorm van kritische beschouwing. integendeel zelfs. Dat er zoveel verschillende islams bestaan betekent juist dat er heelveel aan kritische beschouwing over de inhoud wordt gedaan. Na eerst beweert te hebben dat "De Islam" niet bestaat gaat Marij gewoon over tot een algemene geschouwingen over diezelfde Islam. Nu goed, we gaan niet moeilijk doen over details.
Als ze zegt dat de Islam geen enkele vorm van kritische beschouwing aanvaardt, bedoelt ze waarschijnlijk dat ze het niet in dank afnemen als wij atheïsten en Christenen enige vorm van kritische beschouwing over de Islam geven. Op zich is dit niet eens zo verwonderlijk. Ik geloof ook niet dat het onze taak is om kritiek te hebben op hun godsdienst. Dat is belachelijk en contraproductief. Godsdient is irrationeel van nature. Argumenteren is zoals proberen een uitslaande brand te blussen met erop te blazen. En dit geldt niet enkel voor de Islam, maar voor alle Godsdiensten. Waar we naar moeten streven is dat ze zelf kritiek uitoefenen op hun godsdienst, zodat het geheel humaner wordt. Misschien moeten we terug naar de voorbeelden van de grote humanisten, die er in geslaagd zijn de gruwel die het Christendom eens was, van binnen uit te veranderen tot het aanvaardbare compromis dat het nu (bij het overgrote deel van de bestaande stromingen en sektes) is geworden.
Paard van Troje
Submitted by marcfrans on Wed, 2007-02-21 17:36.
Dit is een zeer leerrijk artikel, en ook scherp beredeneerd.
Twee puntjes van meningsverschil.
1) De bewering dat "religie vormt sinds de Franse revolutie geen uitgangspunt meer voor politieke macht, juridisch stelsel of sociale structuur", vind ik ongelukkig geformuleerd. Alles draait om dat woordje "uitgangspunt". De auteur wil natuurlijk het belang van 'scheiding van kerk en staat' (in een institutionele zin) beklemtonen, maar doet dat niet echt.
De Franse revolutie heeft wel een einde gemaakt aan het (Franse) Ancien Regime en absoluut monarchisme, maar heeft ook direct geleid tot een ongelooflijk vreselijke (en langdurige) dictatuur van een andere soort. En de slogans van de Franse revolutie van 'vrijheid, gelijkheid, en broederlijkheid' zijn duidelijk religieus-geinspireerd (maar niet in een institutionele zin), zeker als men de vergelijking maakt met de 'seculiere' (of nonreligieuse) praktijk in de mensengeschiedenis die eraan vooraf ging.
Het contrast met (1) de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring (onafhankelijkheid ten overstaan van een andere vorm van absoluut monarchisme) en (2) de Amerikaanse Constitutie, in dezelfde tijdsperiode, is frappant. Die waren niet verlegen om te verwijzen naar de religieuse 'bron' van de waarden van vrijheid en gelijkheid. Precies daarom zijn ze misschien later meer afdwingbaar gebleken, of effectief geimplementeerd. En daarom ook misschien zit men in France aan de 5de Republiek, terwijl de oorspronkelijke Amerikaanse Constitutie nog steeds overeind staat.
2) Waarom zouden "islamitische drukkingsgroepen" minder "recht" hebben om hun doelstellingen na te streven dan andere drukkingsgroepen, zoals communisten, vakbonden, 'anti-klerikalen', libertijnen, 'kapitalisten', enz...? De auteur is hier niet konsekwent met de vermeende Franse-revolutie-ideeen van vrijheid en gelijkheid. Per slot van rekening, in Europa zijn het niet islamitische drukkingsgroepen die het grondwettelijke recht op vrijemeningsuiting herhaaldelijk hebben verkracht, maar wel zogezegde sekuliere Europese parlementairen in samenwerking met een niet-onafhankelijke rechterlijke macht. En het nefaste immigratiebeleid in Europa over de laatste kwarteeuw werd ook door 'sekuliere' Europeanen uitgestippeld en geimplementeerd.
Deze punten van tegenspraak nemen niets weg van het gezond-verstand oordeel dat apologisten van de Tarik-Ramadan-soort een echt Paard van Troje vertegenwoordigen. Zo zijn er vele andere totalitaire verleidingen geweest in de voorbije eeuw.