In mei vorig jaar werd Jean-Paul Floru, 36 jaar oud en afkomstig uit Aalst, verkozen als gemeenteraadslid van Westminster, de Londense wijk waar parlement en regering hun zetel hebben. Op zijn naamkaartje staat "City of Westminster - Councillor Jean-Paul Floru - Member for Hyde Park Ward".

Gisteren kwam Jean-Paul Floru op uitnodiging van Nova Civitas in Antwerpen spreken over "Een Brits medicijn voor de Belgische ziekte?". Floru, een volbloed liberaal, werd verkozen op de lijst van de Conservative Party, en is een fan van Margaret Thatcher. Volgens hem staat West-Europa nu voor een beslissende keuze: een toekomst als toeristisch centrum voor de rest van de wereld (hij noemt het "de vergriekenlandisering van Europa"), of een economisch dynamische regio worden met een hogere economische groei dan nu. Voor de tweede keuze zal het nodig zijn dat West-Europa voluit het vrijemarktmodel omarmt, en niet langer vasthoudt aan het Rijnlandmodel of lonkt naar het Scandinavische model.

 

De vrije markteconomie gaat ervan uit dat elk individu capaciteiten heeft, en die capaciteiten maximaal wil laten renderen. Indien men iedereen vrij laat om zijn capaciteiten te gebruiken en de opbrengsten daarvan te houden, dan leidt dit tot een maximale economische groei en bijgevolg een meerwaarde voor iedereen.

 

Margaret Thatcher kwam aan de macht in 1979. In dat jaar zat Groot-Brittannië economisch aan de grond en bedroeg het hoogste marginale belastingtarief 79%. Als Floru aan Britten vraagt of ze nog herinneringen hebben aan de jaren voor Thatcher, dan komt vaak het beeld naar boven van de bergen vuilnis in de straten, een gevolg van de stakende huisvuilophalers. Thatcher zorgde voor een ommekeer. Ze brak de overdreven macht van de vakbonden en dereguleerde de vastgelopen economie. Gevolg: sindsdien heeft Groot-Brittannië bijna elk jaar een hogere groei gekend dan het EU-gemiddelde. Na 18 jaar hebben de conservatieven de macht verloren. Onder Labour zijn de staatsschuld en het overheidsbeslag opnieuw gestegen. De belastingen zijn verhoogd, maar op een verdoken manier, via allerlei heffingen. "De kip met de gouden eieren is niet geslacht, maar zij is ziek", aldus Floru.

Jean-Paul Floru had het ook over de toekomst van de Labour-partij. Gordon Brown, de gedoodverfde opvolger van Tony Blair, is een brugfiguur tussen Old en New Labour. Als conservative ziet Floru de komst van Brown hoopvol tegemoet: de man komt onsympathiek over in de media en zal Labour ongetwijfeld veel stemmen kosten.



Hoe zit het nu met West-Europa? Begin jaren '80 waren er in veel landen centrumrechtse regeringen aan de macht. Ze kondigden een nieuwe toekomstivisie aan en beloofden de vrije markt te herwaarderen. Er is niks van terechtgekomen. De jaren '90 werden verkwist aan het oplappen van het Rijnlandmodel. Het leverde ons ondermaatse economische groei en torenhoge werkloosheid op. De politici hebben niks geleerd, want nu kijken ze naar het Scandinavisch model met zijn hoge sociale bescherming. Zij dwalen. Er is maar één model dat voor hoge groei zorgt, en dat is de vrijemarkteconomie. Tsjechië, Ierland en Nieuw-Zeeland zijn landen die wel de vrije markt voluit omarmd hebben, en die kennen wel een hoge groei. Het Scandinavische model is een tweederangskeuze.

Maar hoe kunnen we het tij keren? Maakt West-Europa kans op een Thatcheriaanse revolutie? Jean-Paul is pessimistisch. "In Frankrijk zijn zelfs de rechtse partijen links". Thatcher werd verkozen omdat de toestand heel slecht was. Maar in West-Europa wordt de toestand niet aangevoeld als zeer negatief. Twee procent groei is nog altijd beter dan niks, en wordt niet als slecht aangevoeld. "Het moet eerst nog veel slechter gaan opdat het beter zou kunnen worden". Een andere factor die Thatcher succes bezorgde, was haar vermogen om ingewikkelde economische concepten op een zeer eenvoudge taal uit te leggen. Zij benadrukte graag dat zij een kruideniersdochter was en daar leerde hoe een budget op een gezonde manier moest beheerd worden. Zij dacht niet in politieke marketingtermen, maar predikte haar ideologie, de vrijemarkteconomie. Toegepast op Belgische toestanden: de sluiting van autofabrieken als Ford Genk en VW Vorst is niet de schuld van de vrije markt, maar van een gebrek aan vrije markt. Als België echt een vrije markt zou kennen, zou het economisch klimaat gunstiger zijn en zouden die fabrikanten niet vertrokken zijn. Een ander voorbeeld is het verplichte sluitingsuur en de verplichte zondagsrust. In Gent kreeg een bakker een boete omdat hij zeven dagen per week open was. De overheid belet mensen om te werken. Maar wie in België wil, durft of kan dat in dergelijke begrijpelijke termen verwoorden in publieke discussies?

Floru heeft het vierde burgermanifest van Guy Verhofstadt gelezen. Aanvankelijk was hij aangenam verrast door de inhoud: negentig procent van wat erin staat is zeer liberaal. Maar de verwijzing naar John Rawls deed hem "bijna de mazelen krijgen". Rawls vindt dat vrijheid inhoudt dat de staat middelen moet geven aan de armen zodat zij ook over voldoende materiële vrijheid kunnen beschikken. "Dat keert het liberalisme volledig ondersteboven", zegt Floru. De Belgische regering heeft een aantal liberale maatregelen genomen, ook een aantal onliberale maatregelen, maar zij slaagt er niet in om dat uit te leggen aan de bevolking. Waarom niet? "Hoe kan je nu je eigen ideologie verdedigen als je in een coalitie zit met de ideologische tegenpool? Je krijgt totaal tegengestelde signalen". Verhofstadt was in de jaren '80 een Thatcheriaan, het ACV heeft een cordon sanitaire tegen hem opgezet, en vanaf 1997 heeft Verhofstadt een bocht genomen. "Vandaag zien we dat een groot aantal echte liberalen geen partij meer hebben, geen thuis meer hebben. De zogenaamde liberale partij heeft hen verlaten".

Europa is het grootste onliberale, protectionistische blok ter wereld. Dat blijkt bij analyse van het budget. De helft gaat naar landbouwsubsidies, een derde gaat naar structuurfondsen om regionale ongelijkheden weg te werken. "Sommige regio's doen het slecht omdat zij een marktvijandige politiek voeren. Je hoeft helemaal geen subsidies te geven. Laat de markt spelen, en zij zullen zich moeten aanpassen of ten onder gaan". Zeven procent gaat naar researchsubsidies, vijf procent naar ontwikkelingshulp (die geen resultaten oplevert, want "trade, not aid"), en vijf procent gaat naar administratieve kosten. Vorige week hebben de Britse en de Tsjechische conservatieve partijen de European Reform Movement opgericht. "Ik hoop dat onze Vlaamse liberale Europarlementsleden ooit tot deze beweging zullen toetreden", zegt Floru.

Er kwamen talrijke vragen uit het publiek. Uit de antwoorden van Floru klonk enig pessimisme door. "In België leeft de helft van de bevolking van de staat. In combinatie met de stemplicht en het evenredig kiessysteem zie ik weinig mogelijkheden tot verandering. Het zal eerst nog veel slechter moeten gaan opdat het beter zou kunnen worden".

Wat denkt Floru over een eventuele splitsing van België? "Ik ben een liberaal en ik geloof niet in volkeren, want dat is een collectivistisch concept. Ik heb meer sympathie voor een Waalse ondernemer dan voor een Vlaamse sociale profiteur". En hoe pakken we de vergrijzing best aan, hoe kunnen we ons pensioensysteem redden? "Ik durf het hier in Antwerpen bijna niet zeggen, maar immigratie is de meest voor de hand liggende oplossing. De migranten zullen onze pensioenen betalen. In Groot-Brittannië werkt dit. De regering dacht dat er 70.000 Oost-Europese immigranten gingen komen, er zijn er 600.000 gekomen. Cultureel zijn deze mensen sterk aan ons verwant, dat is dus niet zo'n groot probleem".

Na afloop van de toespraak vroeg ik aan Jean-Paul hoe hij erin geslaagd was zich te laten verkiezen in de gemeenteraad van Westminster. Zijn antwoord: in Westminster hebben de conservatieven de macht. Op de lijst geraken was dus moeilijker dan verkozen worden. Jean-Paul was al enkele jaren actief in de partij. De samenstelling van de lijst gebeurt als volgt: alle kandidaten worden uitgenodigd voor een interview met de partijleiding. Bij dit interview mogen de partijleden aanwezig zijn, en zij stemmen uiteindelijk voor die kandidaten die ze het meest geschikt achten. Jean-Paul had zich opgegeven als kandidaat, maar hij dacht dat hij geen kans maakte. Hij was dan ook zeer ontspannen tijdens het interview. Tot zijn eigen verbazing werd hij door het publiek zeer positief beoordeeld, en kreeg hij een plaats op de lijst. Jean-Paul vertelde mij ook nog dat er veel gepensioneerden in Westminster wonen. Het is een vergrijsde wijk, en veel kandidaten waren dan ook op leeftijd. Wellicht leverde zijn jeugdige leeftijd hem dus extra kansen op, omdat er zo meer diversiteit op de lijst kwam.

Beluister de toespraak van Jean-Paul Floru, inclusief de vragen uit het publiek.