Dit week-end lagen de regeringsonderhandelingen stil. Reden? Joëlle Milquet wou «het week-end samen met haar kinderen doorbrengen». Het is daarmee duidelijk dat quality time met de eigen kroost voor haar primeert op het staatsbelang en de vorming van een federale regering, en zeker op een nieuwe staatshervorming. Of moeten we er iets anders achter zoeken?

Als boegbeeld van de partij van de gezinswaarden bij uitstek kon Yves Leterme natuurlijk moeilijk neen zeggen tegen de vraag van Joëlle Milquet om dit week-end eens wat tijd met de kinderen te kunnen doorbrengen. En daarmee kon hij zelf ook even vrij nemen en zonder verdere uitleg naar Zulte Waregem - Standard gaan kijken. Probleem is echter dat Yves Leterme hiermee een totaal verkeerd signaal uitzendt naar de Franstalige christen-democraten humanisten. Laten we de capriolen van Joëlle Milquet en de cdH van de laatste weken immers even op een rijtje zetten:

1. cdH verkiest rooms-rood-groen boven rooms-blauw
2. cdH wil wel met blauw aan tafel, maar vraagt Ecolo zich klaar te houden om toe te treden
3. cdH verzoent zich min of meer met rooms-blauw, maar wil van geen staatshervorming weten
4. cdH wil wel naar de Vlaamse eisen luisteren, maar legt bij elk puntje een vuistdik dossier op tafel
5. cdH grijpt de zaak-Angelica aan om de discussie over de staatshervorming even uit te stellen
6. Joëlle Milquet wil tijd doorbrengen met haar kinderen
7. Joëlle Milquet stelt ook voor om van 11 tot 15 augustus een pauze in te lassen

En daarmee zal het nog niet stoppen: op 3 september begint het schooljaar, en Joëlle Milquet zal ongetwijfeld haar kinderen moeten helpen de boekentas klaar te maken, en hen op de eerste dag naar school begeleiden. Daarna volgt de feestdag van het Waalse Gewest op 16 september (de derde zondag van september), en op 27 september die van de Franse Gemeenschap. Bovendien is er in Groot-Brittannië mond-en-klauwzeer uitgebroken, ongetwijfeld net zoals de zaak-Angelica veel belangrijker en dringender dan de staatshervorming.

Want daar is het 'm natuurlijk om te doen: tijd winnen, op alle mogelijke manieren: door dwars te liggen, een beetje mee te gaan en dan opnieuw dwars te liggen, door andere onderwerpen aan te grijpen, door pauzes in te lassen en alle mogelijke andere excuses in te roepen om alles maar zo lang mogelijk te rekken. Ik hoop dat geen van de kindjes van Joëlle Milquet morgen een verkoudheid opdoet, want dan zullen de onderhandelingen ook weer stilgelegd moeten worden. Het contrast met Bart de Wever is enorm: hij heeft tijd om te onderhandelen, want hij heeft geen vakantie gepland; Joëlle Milquet plant echter een vakantie als onderdeel van haar onderhandelingsstrategie.

Wat hoopt zij hiermee te bereiken? De Vlaamse partijen hebben tot nog toe wel gedreigd, onder meer met het stilleggen van de geldkranen, maar erg geloofwaardig is dat voorlopig nog niet geweest. In 2004 zouden CD&V en N-VA immers ook niet toetreden tot een Vlaamse regering als de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde niet gesplitst werd (onverwijld, kent iemand dat woord nog?), om uiteindelijk toch maar met de staart tussen de benen en de dood in het hart een tripartite te vormen met sp.a-SPIRIT en toen nog VLD. De strategie van cdH is vandaag eigenlijk dezelfde als die van de Franstalige partijen toen in 2004: als de onderhandelingen lang genoeg aanslepen zullen de Vlamingen misschien uiteindelijk toch maar een federale regering vormen zonder staatshervorming, omwille van het «hoger belang». Dat het sociaal-economische deel van het regeringsakkoord ondertussen al zo goed als klaar is, is daarbij alleen maar een voordeel. Yves Leterme en de Vlaamse partijen denken dat ze hiermee de Franstaligen zullen kunnen overhalen om toch maar in te stemmen met een staatshervorming, terwijl de cdH net het omgekeerde denkt. Als er midden oktober nog geen regering is omdat de Franstaligen nog steeds het been stijf houden, gaan CD&V, N-VA en Open Vld dat rooms-blauwe sociaal-economische programma dan werkelijk laten schieten? En denk eraan: een regering zonder PS is op zich toch ook al een staatshervorming, niet waar…

Ondertussen is het duidelijk dat Yves Leterme tot nu toe al drie enorme tactische blunders heeft begaan. De eerste was dat hij alle schepen achter zich verbrandde, en vandaag dus niet meer terug kan naar de Vlaamse Regering. De tweede blunder was dat hij Jean-Luc Dehaene zijn onderhandelingsopdracht niet liet uitvoeren omdat hij te ongeduldig was om aan zijn formatieopdracht te beginnen. De derde blunder kwam er eergisteren, toen hij niet kon beloven dat er op 1 oktober al een nieuwe federale regering zou zijn. De Franstaligen, en dan zeker de cdH, zullen het goed in hun oor geknoopt hebben: vóór eind september hebben zij geen reden om toegeeflijk te zijn op het communautaire vlak. Van één of andere vorm van deadline om werkelijk aan de communautaire onderhandelingen te beginnen, laat staan om tot een akkoord te komen is er nog steeds geen sprake.

Hoewel. Op 17 augustus, de volgende persconferentie, hoopt Yves Leterme toch enkele goede berichten te kunnen brengen. Waarschijnlijk hebben de Franstaligen zich dit week-end al suf gepiekerd of ze tegen die datum drie dan wel vier dode mussen moeten leveren, of misschien zelfs vijf. Amper twee weken geleden dacht Yves Leterme nochtans dat hij tegen half augustus al klaar zou zijn met zijn regeringsonderhandelingen. Als de lezer dit patroon van ergens meent te herkennen heeft hij trouwens gelijk: ook in 2004 waren de Vlamingen bijzonder flexibel wat de ultimata betrof, om over de loze dreigementen nog maar te zwijgen. Niet moeilijk dus dat Joëlle Milquet nog steeds niet onder de indruk is en midden augustus graag een pauze wil inlassen.

Om hier uit te geraken zal Yves Leterme Joëlle Milquet moeten laten voelen dat het wat hem betreft deze keer echt menens is. Krijgt zij verlof van 11 tot 15 augustus, dan bewijst Yves Leterme dat hij de cdH op Hertoginnedal de lakens laat uitdelen, en zij nog steeds geen reden heeft om van haar strategie af te wijken. Daarom zal hij Joëlle Milquet voor de keuze moeten stellen: ofwel onderhandelt zij in de week van 15 augustus mee zoals iedereen, ofwel stuurt zij een vervanger, ofwel constateert hij op 13 augustus dat de cdH zich teruggetrokken heeft uit de onderhandelingen en rijdt hij naar Laken om zijn opdracht aan de koning terug te geven. Misschien met als suggestie om de probleemmaker van dienst, Joëlle Milquet dus, aan te stellen als formateur om te zien of zij misschien meer geluk heeft met een rooms-rood-groene formatieopdracht. Dán zouden de Franstaligen voor het eerst voelen dat het de CD&V deze keer echt menens is, en dat als zij niet willen meehelpen, zij het zelf maar kunnen uitzoeken.