Dag 97 — de impasse rond de formatie van een nieuwe federale regering blijft aanslepen. Van zelfs nog maar een begin van een oplossing voor het probleem Brussel-Halle-Vilvoorde is er voorlopig geen sprake, terwijl amper een half jaar geleden de kranten De Standaard en Le Soir de handen in mekaar sloegen om een Belgisch verhaal te brengen dat de indruk moest wekken dat alles toch wel koek en ei was in dit land van «Eendracht maakt macht».

Wie herinnert zich nog de begindagen van paars-groen? De federale regering hoefde nog maar een maatregel aan te kondigen, of de voltallige persmeute viel al collectief in zwijm van bewondering voor zoveel wijsheid, doortastendheid en staatsmanschap. Niets konden Verhofstadt & Co verkeerd doen, ook al bleef het vaak slechts bij een –soms zelfs herhaalde– aankondiging of liet de uiteindelijke uitwerking veel te wensen over. Alleen een verzuurde piet die daarop durfde te wijzen, en alleen daarom al volkomen genegeerd werd in de pers, want wie wil nu met verzuurde pieten te maken hebben? En dan was het plots gedaan: de paars(-groen)e keizer had dan toch geen kleren, en niets kon de paarse regering nog goed doen. De leugens en de blunders waren niet groter dan tevoren, maar ze werden plots wel als zodanig beschreven in de pers, en het beetje dat de federale regering dan toch goed deed werd zelfs niet meer vermeld. Paars was afgeschreven, en wie paars even tevoren nog fel bejubeld had, verguisde diezelfde regering wat later met evenveel overtuiging, indien niet meer. Het paarse schip was gezonken, en geen enkele persrat die nog op het paarse schip gesnapt wou worden.

Maken we vandaag iets gelijkaardigs mee op het Belgische schip? De persratten hebben het tricolore schip misschien nog niet verlaten, maar het lijkt er sterk op dat sommigen zich voor alle zekerheid toch al naar het dek begeven hebben om zich op tijd uit de voeten te kunnen maken. Kijk maar naar de analyse «Is er leven na België?» die De Standaard twee weken geleden maakte: objectief kan het werkje misschien niet genoemd worden, maar voor een krant die een half jaar geleden nog de lof van de belgitude bezong is dit al een grote stap. Pakweg twee jaar geleden zou zo'n analyse trouwens totaal onmogelijk geweest zijn, niet alleen omdat de analyse gewoonweg niet aan de orde zou geweest zijn, maar ook omdat de krant zo'n analyse toen niet zou willen maken hebben. En bovendien: de afkeurende reacties van de andere media en uit politieke hoek zouden niet te overzien geweest zijn, terwijl het nu zo goed als windstil bleef. Dat alleen al toont aan dat er iets grondig veranderd is in Vlaanderen, en niet alleen op de redactie van De Standaard dus.

Een nog frappanter voorbeeld is Siegfried Bracke. Mijn hoed af voor zijn stukje «Belgium? Call it a day.» van een paar dagen geleden, waarin hij toegeeft dat hij van mening veranderd is over het voortbestaan van België. In het artikel roept hij niet op tot een splitsing van België, maar geeft wel toe dat hij zijn mening over de waarschijnlijkheid ervan fundamenteel veranderd heeft in de loop van de laatste jaren, en dat hij van die splitsing ook geen schrik meer van heeft. Ik herhaal: in het artikel roept hij niet op tot een splitsing van België, maar geeft wel toe dat hij zijn mening over de waarschijnlijkheid ervan fundamenteel veranderd heeft in de loop van de laatste jaren, en dat hij van die splitsing ook geen schrik meer van heeft. Als morgen België dan toch barst, heeft hij met dit artikel zijn schaapjes mooi op het droge, maar als het Belgische schip nog een paar jaar blijft voortkabbelen op de woelige communautaire baren is Siegfried Bracke nog niet overboord, want meer dan een nuchtere beschouwing, zeg maar een meta-mening, heeft hij al bij al niet geuit. En ook hier: een paar jaar geleden zou Siegfried Bracke zulke mening veilig voor zich gehouden hebben, en zeker niet op een blog van de VRT kunnen zetten hebben zonder ernstige gevolgen.

Betekent dit nu dat de Vlaamse journalisten plots Vlaamsgezind geworden zijn? Zeker niet: de redacties zijn nog altijd even Belgisch-gezind als een paar maanden geleden, maar omdat het hemd altijd nader is dan de rok wil niemand van hen riskeren samen met België aan de deur gezet te worden. Het zal daarom waarschijnlijk nog een tijdje duren eer één van de Vlaamse hoofdredacteurs een vlammend separatistisch pamflet zal laten afdrukken, maar het is wel duidelijk dat een aantal onder hen er absoluut geen probleem van zal maken België als een baksteen te laten vallen als dat nodig is. De huik naar de wind hangen, heet dat. Net zoals bij de Vlaamse ondernemers, die eenzelfde proces enkele jaren geleden reeds doormaakten, wordt vandaag duidelijk dat er onder de Vlaamse journalisten bitter weinig mensen zijn die wil sterven of hun carrière op het spel zetten om België te redden. Op termijn is dit veel gevaarlijker voor België dan een procentje meer of minder voor Vlaams Belang, N-VA of Lijst Dedecker.