Hoef ik deze variant van een oud Vlaams spreekwoord aan te vullen? Yves Leterme prees in zijn toespraak op de openingszitting van het ondertussen al beruchte Octopusoverleg de moed om te slagen in de komende communautaire onderhandelingen. Maar vergt het dan werkelijk zoveel moed om de eigen kiezers een oor aan te naaien?

Afgaande op de toespraak van Yves Leterme is het moeilijk te bepalen welke politieke partij in Vlaanderen historisch gezien mag pronken met de titel van moedigste. Zou het de CVP zijn, die vaak genoeg de eigen achterban bij de bok heeft gezet omdat het staatsbelang voorging? Of de Volksunie misschien, als we terugdenken aan Egmont? De Noord-Belgisch socialisten, die altijd een manifeste desinteresse voor communautaire vraagstukken aan de dag hebben gelegd, hoeven niet te vrezen dat zij deze titel opgeplakt zouden krijgen, maar Guy Verhofstadt en zijn Open Vld zijn anders wel goede kandidaten. Waren zij het niet die zowat heel Vlaams-Brabant wouden uitverkopen, of toch op z'n minst de faciliteitengemeenten in de Vlaamse Rand, in ruil voor een schijnsplitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde en vooral een voortzetting van de paarse regering?

Over Brussel-Halle-Vilvoorde gesproken: impliciet geeft Yves Leterme met zijn lofrede over de moed wel een ferme sneer naar Hugo Schiltz, die volgens de geruchten er persoonlijk via SPIRIT voor zou gezorgd hebben dat het plannetje van Guy Verhofstadt compleet gekelderd werd. Vandaag worden we dus verondersteld te denken dat zoiets een daad van absoluut verwerpelijke lafheid was, want één enkel iemand wist een communautair akkoord waar vijf politieke partijen bij betrokken waren naar de haaien te sturen. Jammer dat Yves Leterme daar niet even bij stilstond in zijn toespraak, maar Bert Anciaux is dus alvast gewaarschuwd dat hij er niet moet aan denken de held uit te hangen door Vlaamse reflexen aan de dag te leggen.

Bovendien zit ik met een prangende vraag geplaagd. Lang geleden, toen Yves Leterme nog in de oppositie zat en zijn 800.000 stemmen nog moest verdienen, had hij het immers ook al over moed. Over… inderdaad, «vijf minuten politieke moed». Op 7 november werden er dat, na een toch wel heel lastige bevalling, meer dan dertig minuten, maar de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde werd dan toch gestemd, met een Vlaamse meerderheid tegen een Franstalige minderheid. Mag ik erop rekenen dat op die stemming niet terug zal gekomen worden, of moet ik toch vrezen dat Yves Leterme en zijn CD&V het in de loop van de komende 67 dagen wel eens in hun hoofd zouden kunnen halen nog wat extra «moed» aan de dag te leggen door een prijs te willen betalen voor iets waar we eigenlijk veertig jaar geleden al klaar hadden moeten mee zijn?

Neen, wanneer ik een CVP'er –en Yves Leterme heeft door toe te treden tot de regering-Verhofstadt III zónder een staatshervorming aangetoond dat hij wel degelijk een rasechte CVP'er is– bezig hoor over politieke moed aan de vooravond van een communautaire onderhandelingsronde, dan hou ik mijn hart vast. Dit is niet het soort van verklaringen dat ik verwacht van iemand die de Vlaamse belangen zal willen verdedigen, maar wel van iemand die nu al van plan is zware toegevingen te doen om de begeerde post van Eerste Minister te kunnen krijgen. De straffe verklaringen van partijvoorzitter Etienne Schouppe dat de CD&V er desnoods al vóór 23 maart uit zou trekken maken daarbij weinig indruk, want om er een ander oud Vlaams spreekwoord bij te halen: omwille van de smeer likt de kat de kandeleer. En bij de CVPhebben ze altijd graag gelikt, en veel. Échte moed was daarbij wel zo ongeveer het laatste waar een echte CVP'er van verdacht kon worden. Het enige wat deze keer anders is, is het kartel met de N-VA, met het risico dat de smeer wel eens een bittere nasmaak zou kunnen opleveren als de N-VA niet mee zou willen likken met haar kartelpartner, met alle gevolgen van dien. En die vraag, namelijk of de N-VA zal willen meelikken met de CD&V, is aan Vlaamse zijde meteen ook de enige echt interessante vraag voor de komende twee maanden.