Zowel het vroegere kwaliteitsdagblad De Standaard als ons aller VRT melden ons deze week dat de 2009 editie van VRIND (Vlaamse Regionale Indicatoren) gepubliceerd is. VRIND past in een trend waarbij Vlaanderen terecht meer wil weten over zichzelf zodat het zich kan benchmarken tegen andere regio’s in Europa. Alhoewel men sceptisch kan zijn over de kansen dat echt slecht nieuws wordt gerapporteerd door de overheid zelve, is dit een stap in de juiste richting. Het VRIND-rapport is 442 pagina’s lang, bevat een schat aan gegevens en is het lezen waard. Het is dan ook teleurstellend dat deze beide media niet meer aandacht besteden aan VRIND en gewoon een paar uit de context gerukte, goedkope conclusies over migranten rapporteren waar niemand wijzer van wordt, hoewel de VRT ons ook nog iets vertelt over de hoge economische productiviteit van Vlamingen.

Volgens de VRT:

“Mannen, jongeren en hooggeschoolden zijn doorgaans toleranter. De helft van de Vlamingen vindt de aanwezigheid van migranten een verrijking voor de samenleving en een kwart vindt dat ze bijdragen tot de welvaart. Daar staat tegenover dat een kwart zeer wantrouwig blijft en dat de tolerantie voor het dragen van een hoofddoek sinds 2004 is gedaald van 25 naar 20 procent. Een derde van de bevolking staat overigens uitgesproken negatief tegenover moslims. Negen op de tien Vlamingen vinden dat vreemdelingen zich aan onze cultuur moeten aanpassen.”

Volgens De Standaard:

“Een kwart van de Vlamingen vindt dat migranten bijdragen tot de welvaart, maar een even grote groep blijft wantrouwig. Dertig procent staat (heel) negatief tegenover moslims. […] Mannen, jongeren en hooggeschoolden zijn doorgaans toleranter. […] De helft van de Vlamingen vindt de aanwezigheid van migranten een verrijking voor de samenleving en een kwart vindt dat ze bijdragen tot de welvaart. Daar staat tegenover dat een kwart zeer wantrouwig blijft en dat de tolerantie voor het dragen van een hoofddoek sinds 2004 is gedaald van 25 naar 20 procent. Negen op de tien Vlamingen vinden dat vreemdelingen zich aan onze cultuur moeten aanpassen”

Een paar opmerkingen:

Ten eerste is de passage in DS bijna letterlijk dezelfde als op de website van de VRT. Van enige toegevoegde waarde bij DS is geen sprake. De journalist van DS had gewoon kunnen een “copy and paste” kunnen doen van de VRT naar DS. Waarom iemand nog betaalt voor een abonnement op DS is een raadsel.

Ten tweede is er de tendentieuze toon, waarbij elke kritiek, of het nu blind racisme is tegenover mensen die er gewoon anders uitzien of gezond scepticisme tegenover de islam, wordt afgedaan als niet “tolerant”. Een kwart van de Vlamingen  “zijn” niet wantrouwig, maar “blijft” wantrouwig, m.a.w. er is hoop dat ook deze simpelen van geest vroeg of laat het multiculturele licht zullen zien. De kans dat deze minderheid misschien zal groeien schijnt niet te bestaan.

Ten derde is het vreemd van DS en VRT om precies nu hierover te rapporteren, want de gegevens in VRIND over migranten komen uit een eerdere publicatie, de SCV-Survey. Toegegeven, deze publicatie is minder toegankelijk, althans voor Jan Publiek of Jan De Belasingbetaler, want ze is niet zomaar downloadbaar. Op het aanvraagformulier om deze studie te verkrijgen staat als voorwaarde “De brongegevens mogen niet zonder toestemming worden doorgegeven aan derden die niet zijn vermeld in de aanvraag van de Studiedienst”. Vooraleer men een kopie verkrijgt, moet de aanvrager de “Beschrijving van de doeleinden waarvoor de gegevens zullen worden gebruikt als toelichting of bewijsvoering” invullen. Een mooi voorbeeld hoe zulke studies enkel selectief beschikbaar worden gemaakt opdat ze niet “verkeerd” kunnen worden gebruikt door niet-ingewijden.

Ten vierde lijkt de representativiteit van de SCV-survey, waarop het hoofdstuk over migranten in VRIND is gebaseerd, zeer betwijfelbaar. De “response rate” was slechts 63,6%, wat op zich geen probleem zou zijn, ware het niet dat het staal slechts wordt gecorrigeerd voor postcodes, opleiding, geslacht en leeftijd. Dit is voldoende voor bevragingen over onderwerpen waar, in tegenstelling tot immigratie, geen taboe op rust. Bij geladen onderwerpen als migratie is het evident is dat degenen die zich meer vragen stellen bij blind multiculturalisme veel waarschijnlijker zullen weigeren deel te nemen aan de bevraging en dus ondervertegenwoordigd zullen zijn in de steekproef. Het navenante gevolg: indien deze correctie niet wordt gemaakt zijn de resultaten van de SCV-steekproef over de houding van Vlamingen over migranten statistisch bijna waardeloos. Van alle vragen is de betrouwbaarste wellicht die waarop 90% van respondenten positief antwoordde: “moeten vreemdelingen zich aanpassen aan de lokale cultuur?“

De Stemmenkampioen van Prof. Frank Thevissen  deed het beter door eerst aan de respondenten te vragen op welke politieke partijen ze stemden, om er vervolgens voor te zorgen dat onder de respondenten alle politieke strekkingen evenredig waren vertegenwoordigd. Dit leidde ertoe dat de resultaten van sommige peilingen van de Stemmenkampioen sterk afweken van de heersende multiculturele/paarse orthodoxie en dat de Stemmenkampioen moest verdwijnen. Zo bleek uit rondvraag 56 van de Stemmenkampioen dat slechts 56% van respondenten de duiding van de VRT objectief vond, maar dit percentage bedroeg bijvoorbeeld slechts 26% onder respondenten die hadden aangegeven op het Vlaams Belang te stemmen. Het verdwijnen van de Stemmenkampioen was een zwaar verlies voor de vrijheid van meningsuiting in Vlaanderen en het is te hopen dat een gelijkaardige initiatief ooit weer van de grond komt.

Ten vijfde zijn de antwoorden van de respondenten zo tegenstrijdig dat ze bijna waardeloos zijn zonder verdere analyse: hoe logisch is het voor 50% om migranten als een verrijking te zien maar voor 90% van dezelfde populatie om te eisen dat migranten zich aan onze cultuur aanpassen - tenzij die “migranten” niet enkel Noord-Afrikanen zijn, maar ook Chinezen, Italianen enzovoort omvatten, in welk geval de conclusies nog nietszeggender zijn? Dit laat het ergste vrezen over de vraagstelling, die trouwens eveneens mysterieus blijft voor oningewijden - nog een voorbeeld van slechte wetenschap.

DS en VRT hebben dus een paar conclusies getrokken uit het enige stuk van VRIND dat reeds vooraf gepubliceerd was, maar statistisch totaal gecompromitteerd is. En over de rest van VRIND bijna geen woord (helemaal niets bij DS).

West-Europa is wellicht uniek (op het laat-Romeinse kijzerrijk na) in het opengooien van alle deuren voor een massale immigratie vanuit een cultuur waarvan weinig voorbeelden bestaan van een vreedzame co-existentie met ander culturen. Huntington schreef :

“In Eurasia the great historic fault lines between civilizations are once more aflame. This is particularly true along the boundaries of the crescent-shaped Islamic bloc of nations, from the bulge of Africa to central Asia. Violence also occurs between Muslims, on the one hand, and Orthodox Serbs in the Balkans, Jews in Israel, Hindus in India, Buddhists in Burma and Catholics in the Philippines. Islam has bloody borders “.

Dat de Romeinen geen peilingen deden over de meningen van hun bevolking over de “nieuwe Romeinen” of over de meningen van de “nieuwe Romeinen” zelf is begrijpelijk. Minder begrijpelijk is dat in een modern en welvarend continent, waar een kleine vreemde minderheid binnen een enkele generatie zal groeien naar een grote minderheid, zeker onder de jeugd, en zelfs een meerderheid in grote steden, zo goed als geen vragen worden gesteld of toegelaten door de overheid over wat deze minderheid echt denkt en doet zodat we met enige kennis van zaken standpunten over migratie kunnen innemen. Wanneer bevragingen gebeuren is het bijna altijd van de “oude” Europeanen, meestal op basis van twijfelachtige steekproeven, en wanneer moslims worden ondervraagd is de kwaliteit van de vraagstelling nog twijfelachtiger. Onderzoek naar het gedrag van moslims gaat steeds gebukt onder politiek-correct dogma: onderzoek naar de handicaps mag (terecht), maar o wee degene die zou durven insinueren dat er een probleem zou kunnen liggen bij de moslims of bij de islam, zoals onder meer Marion Van San ondervond. Dit is erger dan de tendens van de Chinese radio destijds onder Mao om altijd te pretenderen dat het mooi weer was, zelfs als het buiten regende.

Het resultaat is dat de gewone burger het gevoel heeft dat hem/haar iets wordt verborgen. De gevolgen laten zich raden. In een passage in VRIND op pagina 26, waarover ten onrechte niet wordt gerapporteerd door DS of VRT, wordt aan Vlamingen - of beter, degenen die durven te antwoorden - gevraagd wat hun opinie is over groeperingen met verschillende levensbeschouwingen in Vlaanderen. De christenen als groep zijn het populairst en gelukkig zijn slechts zo’n 10% van respondenten (heel) negatief specifiek voor hindoes, joden, boeddhisten of atheisten als individuele groep. Maar over de moslims als groep heeft de Vlaming - of beter, degenen die durven te antwoorden - een heel andere mening: ongeveer een derde is (heel) negatief over moslims en het aantal respondenten dat positief is bedraagt minder dan 20%, kleiner dan over welke levensbeschouwing dan ook.  Deze resultaten suggeren (gelukkig) duidelijk dat slechts weinig Vlamingen een probleem hebben met een andere levensbeschouwingen per se, maar specifiek over islam zijn er heel grote vragen. Dit kan duidelijk evenmin racisme zijn, want Hindoes zien er even anders uit dan bijvoorbeeld Marokkanen en toch hebben Vlamingen geen problemen met Hindoes. Op dezelfde pagina in VRIND staat ook “70% aanvaardt niet dat mensen, die menen dat hun geloof het enige ware geloof is en dat alle andere religies als vijandelijk moeten beschouwd worden, openbare bijeenkomsten kunnen houden om hun opvattingen kenbaar te maken. Meer dan de helft van de bevolking vindt trouwens dat dergelijke groeperingen ook geen boeken mogen uitgeven om hun opvattingen kenbaar te maken”. Dit zijn resultaten die op zijn minst merkwaardig zijn, maar toch werd er met geen woord over gerept door de VRT en DS. Hoe DS kan concluderen als titel boven haar rapportage “Vlaming denkt verdeeld over migrant” is een vraagteken, tenzij het om wishful thinking gaat bij DS.

In De Sociale Staat van Vlaanderen, waar we in DS nooit over gehoord hebben, wordt een tip van de sluier opgelicht over wat Vlamingen denken over de islam, zeer tegen de zin van Marc Hooghe, co-auteur en een academicus die er zo vaak bij is als multiculturalisme met een wetenschappelijk saus moet overgoten worden. Toch blijkt op pagina 427 van dit document:

“Daarenboven suggereert recent cijfermateriaal dat de Vlamingen er in globo vrij negatieve opinies over de islam op nahouden […]. Zo geeft ongeveer de helft van de Vlamingen te kennen dat de Islam niets [NIETS n.v.d.r.] kan bijdragen aan de Europese cultuur”.

Helaas is de studie waar Prof. Hooghe uit citeert - Billiet & Swyngedouw, Etnische minderheden en Vlaamse kiezers - … eum … niet publiek beschikbaar.  Wie weet welke subversieve gegevens er nog in staan vermeld.

Over wat moslims denken weten we nog veel minder in Vlaanderen. Dit is een beetje zoals Kremlin-watching destijds: proberen conclusies te trekken uit de weinig beschikbare gegevens omdat al de rest geheim is. Gelukkig is er in het buitenland iets meer onderzoek, maar het is niet bemoedigend.

De lichtzinnigheid van onze elites die ervan uitgaan dat alles wel vanzelf in orde zal komen met migranten – mits er maar geen discriminatie of racisme (tenminste door “oude” Belgen) bestaat - is verbijsterend.

Nochtans staat er verschrikkelijk veel op het spel. Onze sociale verzorgingsstaat staat of valt met het bestaan van een aanzienlijk sociaal kapitaal: burgers zijn slechts bereid om hoge belastingen te betalen voor zwakke derden indien er een aanzienlijk vertrouwen in andere groepen in de maatschappij bestaat. Vandaar dat in landen zoals Zweden, met een hoog vertrouwen, eveneens een zeer ver doorgedreven sociaal vangnet kan bestaan zonder dat daar op grote schaal misbruik wordt van gemaakt. Ons sociaal kapitaal is het resultaat van eeuwen evolutie en is grotendeels te danken aan de Kerk en het ontstaan van centrale staten in Europa. Het centrum-linkse Britse magazine Prospect heeft destijds op de paradox gewezen dat de grootste pleitbezorgers van massale immigratie en regularisatie, zeg maar de linkse elites, precies diegenen zijn die in theorie bezorgd zouden moeten zijn om het maatschappelijk draagvlak voor een sociaal vangnet niet te ondergraven. Is het een wonder dat in een Melting Pot minder sociaal vangnet bestaat?

Professor Hooghe doet in De Sociale Staat van Vlaanderen, op kosten van de belastingbetaler, opnieuw een wanhopige poging om de thesis van Putnam, dat er een omgekeerd correlatie bestaat tussen diversiteit en sociaal kapitaal, te ontkrachten. Hij grijpt hierbij als een drenkeling naar strohalmen, zoals het argument dat de thesis van Putnam niet opgaat in Vlaanderen omdat de inkomensverschillen in Vlaanderen kleiner zijn, terwijl Putnam hiervoor een correctie heeft gemaakt en gelijkaardige verschijnselen heeft gevonden in gemeenschappen met geringe inkomensverschillen. Maar zelfs Prof. Hooghe moet constateren dat Putnams thesis valabel is voor de Verenigde Staten, Canada, Australië, Groot-Britannië, Nederland, … maar blijkbaar net niet in Vlaanderen, althans op basis van een studie die hij deed op 199 Vlaamse gemeenten (waarbij hij volgende evidentie als conclusie trekt: “de mate van ongelijkheid tussen de gemeenten in Vlaanderen veel beperkter is dan in de Verenigde Staten”).  Net zoals bij eerdere studies durft Hooghe het niet aan om het omgekeerde van Putnam te beweren, namelijk dat diversiteit goed is voor het sociaal kapitaal, maar concludeert hij dat het (negatief) effect niet-liniair is. Hij is nog steeds niet overtuigend.

So there we are: Vlaanderen en de rest van Europa zijn bezig met een demografisch experiment dat zijn voorgaande niet kent in de laatste duizend jaar en waarbij een reëel risico bestaat dat het sociaal kapitaal dat gedurende eeuwen is opgebouwd irreversibel wordt ondermijnd. Studies die pogen de mogelijke downside van dit experiment te onderzoeken zijn uit den boze en academici worden met belastinggeld betaald om ons te sussen dat het in Vlaanderen, anders dan elders in de wereld, wel allemaal OK zal zijn. En De Standaard? Daar gaat het sinds jaren in de eerste plaats om marketing.