De resultaten van de peiling die De Standaard en de VRT gisterenavond publiceerden bevestigen de resultaten van de laatste verkiezingen en de twee peilingen van concurrent La Libre Belgique eerder deze herfst: de N-VA blijft de onbetwiste marktleider in partijpolitiek Vlaanderen. Tegelijkertijd zijn er enkele opvallende verschillen met de peilingen van de concurrent. In het bijzonder over de evolutie van Vlaams Belang en de sp.a zijn de twee peilers het duidelijk niet eens.

Deze peiling werd afgenomen in een politiek zeer instabiele periode, en moet dus met het nodige voorbehoud benaderd worden. Zo trok de N-VA de stekker uit de preformatie toen ongeveer een derde van de peiling nog uitgevoerd moest worden, en van zulke gebeurtenis mag toch verwacht worden dat ze haar sporen nalaat bij de kiesintenties. Volgens het peilingsbureau TNS Dimarso was er echter geen verschil te zien in de kiesintenties van de Vlamingen voor en na, maar ik zou daar toch tegenover willen plaatsen dat daarvoor misschien enkele dagen bezinningstijd nodig zouden geweest zijn. Koning Albert II trok per slot van rekening toch ook enkele dagen uit, en heeft uiteindelijk zelfs een «verduidelijker» moeten aanstellen omdat hij kop noch staart aan de situatie kan krijgen.

Dat neemt niet weg dat de resultaten van deze peiling eigenlijk voor niet veel verrassingen zorgen, ook al doet men bij de twee media die de peiling betaalden hard zijn best om het tegendeel te bewijzen. Dat N-VA afgetekend aan de kop staat in partijpolitiek Vlaanderen, en er zelfs nog een beetje winst bijdoet sedert de verkiezingen van 13 juni wisten we reeds uit de twee peilingen van La Libre Belgique. CD&V blijft min of meer status quo, al betekende dat bij La Libre Belgique eerder licht verlies dan lichte winst. Het verschil bij de twee peilers zorgt er echter voor dat in een simulatie voor de zetelverdeling in het Vlaams Parlement het oude kartel van N-VA en CD&V nu een comfortabele meerderheid van 67 zetels zou halen. Zelfs in procenten halen de twee partijen samen nu een meerderheid, met 51,7% van de stemmen. Ander opmerkelijk feit: de N-VA scoort vandaag bijna een procent hoger dan het maximum dat het kartel CD&V–N-VA ooit behaalde (32,7% op 25 november 2006 in een peiling van De Standaard en de VRT). Wie had het toen kunnen vermoeden?

Kijken we naar de andere partijen, dan blijkt dat De Standaard en VRT enerzijds en La Libre Belgique het eens zijn over de evoluties voor Open Vld (licht verlies), Groen! (status quo) en Lijst Dedecker (status quo ver onder de kiesdrempel), maar niet voor sp.a en Vlaams Belang. La Libre Belgique peilde voor sp.a eerst een behoorlijk verlies, vervolgens een licht verlies, terwijl De Standaard en de VRT de partij op een lichte winst zetten. Het verschil tussen de twee resultaten bedraagt ongeveer een foutenmarge. Voor het Vlaams Belang bedraagt het verschil een ruime foutenmarge: La Libre Belgique ziet voor de partij een status quo, terwijl De Standaard en de VRT een significant verlies meten. Wat moeten we daar als kijker/lezer van denken?

Ik denk dat voor beide partijen – en eigenlijk geldt de volgende conclusie al evenzeer voor CD&V en Open Vld – de resultaten van de peilingen bevestigen dat ze het op dit ogenblik absoluut niet goed doen, en dat er voor hen nog veel werk aan de winkel is. Partijvoorzitter Bruno Valkeniers van het Vlaams Belang bijvoorbeeld mag in zijn commentaar dan nog zeggen dat een kiescampagne al snel een paar procenten verschil zou kunnen maken, een zekerheid is dat absoluut niet. Andere partijvoorzitters troosten zich ongetwijfeld met dezelfde gedachte. Maar fundamenteler: het is duidelijk dat de N-VA er tijdens deze regeringsonderhandelingen goed in geslaagd is alle media-aandacht naar zich toe te trekken, en daarvoor ook beloond wordt in de peilingen. Een affaire zoals die rond Kim Geybels doet de partij trouwens geen averij oplopen. Voorlopig spelen de andere partijen alleen maar een bijrol in het hele verhaal, en zolang dat blijft duren en de N-VA geen grote flaters maakt, denk ik dat daar weinig verandering in zal komen.

Bovendien: het initiatief, dat in Vlaanderen al bij de N-VA lag, wordt nog eens nadrukkelijker bij die partij gelegd. Want kan en moet men zelfs de resultaten van deze peiling relativeren, het belang van de publicatie ervan mag niet onderschat worden, niet in het minst op de regeringsonderhandelingen. Er gaat immers een wereld van verschil tussen de publicatie van een peiling die de N-VA een derde van de stemmen geeft, en een andere die zegt dat de partij zelfs geen kwart meer zou halen. Wat dat betreft is het toch wel een bijzonder gelukkig toeval dat voor haar de resultaten in deze peiling gelijklopend zijn met die van La Libre Belgique. Het is daarmee alvast één zaak waarrond de koninklijke verduidelijker Bart de Wever voorlopig geen verdere duidelijkheid hoeft te scheppen.

Bijlage: Overzicht van alle peilingen in Vlaanderen sedert 2004 (PDF).