De leiders van de Democraten en van de Republikeinen in het Congres kwamen vorige zondagavond tot een akkoord met president Obama om het schuldplafond te verhogen. Bijna net zoals ik in mijn vorige brief voorspelde. Het akkoord bestaat uit twee delen. 

Aan de ene kant: Obama krijgt de toelating om nog eens 2.400 miljard dollar schulden bij te maken. Dit is voor hem genoeg om het einde van zijn eerste termijn te bereiken, zonder opnieuw meer geld te moeten vragen. Obama had finaal slechts één eis: de verhoging moest hoog genoeg zijn.

Aan de ander kant: de Republikeinen slaagden er in om voor het eerst te snoeien in de staatsuitgaven, en dat zonder de belastingen te verhogen. Obama ging hier dus twee maal door de knieën. Echt? Als Obama eerst 1.600 miljard uitgeeft om er dan 100 terug te moeten nemen, wie wint hier dan? Obama, of de belastingbetaler?

Gisteren maandag kwamen de eerste addertjes van onder het gras geslopen. Hier zijn de belangrijkste:

• De besparing van ongeveer 900 miljard dollar over 10 jaar zou eigenlijk maar ingaan vanaf 2014. Zodat Obama rustig zijn termijn kan uitdoen zonder geconfronteerd te worden met deze besparingen.
• De besparing van een volgende 1.500 miljard dollar over 10 jaar moet door het Congres nog ingevuld worden. Volgens de Republikeinen bepaalt het akkoord dat de 1.500 miljard moeten bereikt worden zonder belastingverhogingen. Het Witte Huis ontkende dit reeds op maandagmorgen, en stelt dat belastingverhogingen deel kunnen uitmaken van het pakket.
• Indien het Congres niet tot een vergelijk komt tegen eind november over de 1.500 miljard besparingen, dan worden alle staatsbudgetten, inclusief die van defensie, automatisch evenredig ingekort voor een totale waarde van 1.200 miljard. Sommige Republikeinen in het Congres hebben hier een groot probleem mee: kunnen we zomaar het budget van defensie inkrimpen zonder de situatie in de wereld op dat moment te beoordelen?
• De Republikeinen in het Huis gingen slechts akkoord met een eerder voorstel op voorwaarde dat een ‘Balanced Budget Amendment’ op de Grondwet zou worden goedgekeurd door Senaat en door het Huis. Dit zou een eerste belangrijke stap zijn in het proces om de federale overheid te verhinderen nog meer schulden te maken. Het huidige akkoord stelt echter dat er enkel over een dergelijk bijvoegsel op de grondwet gestemd moet worden. Aangezien de Senaat nog steeds in handen is van de Democraten weet iedereen dat deze aanvulling op de Grondwet niet goedgekeurd zal worden.

De uiterst-linkse vleugel van de Democratische partij is ook bijzonder ontevreden over het akkoord. Ze vinden het niet kunnen dat de belastingen niet worden verhoogd. Ze menen dat Obama totaal overstag ging en al zijn stoere verklaringen van de jongste weken inslikte.

Aangezien de meest radicale vleugel van elk van de beide partijen het akkoord verwerpen, besluiten de gevestigde pers en de onafhankelijke waarnemers dat het akkoord evenwichtig is. Het akkoord werd gisteren maandag goedgekeurd in het Huis met stemmen komende van beide partijen. De radicale vleugels stemden tegen.

Het huidig akkoord toont dat beide partijen de schuld situatie niet ernstig nemen. De torenhoge jaarlijkse tekorten van meer dan 1.000 miljard duren gewoon voort.

Wat konden we eigenlijk anders verwachten?

Onbeperkt geld uitgeven is de natuurlijke instelling van de Democraten. Hiermee kopen ze hun verkiezing. Eerlijk gezegd: onder president Bush waren vele Republikeinen in het Congres niet veel beter. Vandaar de opkomst van de Tea Party, die deze Republikeinen aan de kant schoof. Links meent dat bedrijven en burgers steeds meer belastingen kunnen betalen. Obama bracht nooit een serieus plan naar voor om te besparen. Grote delen van de bevolking verwijten hem zijn gebrek aan leiderschap in deze materie. 

De Democratische Senaat weigert al meer dan twee jaar een door de wet verplicht staatsbudget goed te keuren. Hun besparingsvoorstel werd slechts met mondjesmaat bekend gemaakt op zondag. De Democraten speelden het spel magistraal: laat de tegenpartij met voorstellen komen, zodat we deze dan één voor één kunnen afschieten met de hulp van de regime pers. 

De Republikeinse leiders in het Congres waren bang om drastische besparingsvoorstellen te doen. Ze vreesden de schuld te krijgen voor een eventuele blokkering van de betalingen door de federale overheid. Ze wisten dat Obama bij een dergelijke blokkering kan kiezen wie hij al dan niet betaalt, en dat hij dan de slachtoffers zou wijzen op de schuld van de Republikeinen.

De Republikeinen gingen mijn inziens drie keer in de fout. Ten eerste hadden ze 10.000 miljard dollar besparingen moeten eisen, om er 5.000 miljard te krijgen. Dit zou pas serieus zijn. Ten tweede hadden ze vanaf het begin met de Senaat moeten onderhandelen om te bepalen waar de besparingen konden worden opgelegd. Vorige weken discussieerden de Republikeinen met elkaar in het Huis over een magere 1.000 of 2.000 miljard besparingen. De pers en de Democraten ridiculiseerden de vertoning. Ten derde gaven ze Obama wat hij het meest wou: genoeg geld voor zijn volgende twee jaar.

Besluit: de VS is op weg een staatsschuld op te bouwen van meer dan 140% van het BNP in de volgende drie tot vier jaar. Wij worden verondersteld te geloven dat het goed is om de dronken man nog meer drank te geven, dat de wereld er beter voor staat als de grootste schuldenaar zich nog veel dieper in de schulden steekt.