In Polen wil men de 82-jarige ex-generaal en -dictator Wojciech Jaruzelski vervolgen wegens schending van de grondwet toen hij 24 jaar geleden de noodtoestand uitriep. Tijdens die periode werden duizenden aanhangers van de vrije vakbond Solidariteit opgesloten en kwamen meer dan honderd mensen om. Indien Jaruzelski schuldig bevonden wordt, riskeert hij drie jaar cel. Zijn advocaten beweren dat de voormalige generaal in het belang van het land handelde en dat hij wel verplicht was om in te grijpen omdat anders de Sovjet-Unie het land zou zijn binnengevallen.

Volgens aanklaagster Ewa Koj is dit geen excuus. Indien het Kremlin niet decennialang op Poolse collaborateurs, zoals Jaruzelski, had kunnen rekenen, had het communisme Polen nooit al die jaren onder de knoet kunnen houden. Jaruzelski en andere collaborateurs deden persoonlijk voordeel bij hun samenwerking met de bezetter. Ze danken er een deel van huidige welstand aan. “Het is belangrijk om eindelijk eens duidelijk te maken dat de generaal geen held is, dat wat hij deed verkeerd was en ernstige gevolgen had,” stelt de aanklaagster.

Overigens werd in 2001 reeds een rechtszaak tegen Jaruzelski aangespannen omdat hij in 1970 als communistische minister van Defensie een staking van dokwerkers liet uiteenschieten door het leger. Ook daarbij vielen tientallen doden.

Als defensieminister stelde Jaruzelski eveneens de onlangs geopenbaarde aanvalsplannen mee op waarbij steden, zoals Brussel, Antwerpen, Rotterdam, Keulen, e.d., werden aangeduid als doelwit voor atoombommen.

Afschrikking

Dat Jaruzelski schuldig is, staat buiten kijf. Het is alleen de vraag of men een gevangenisstraf moet eisen tegen een zieke, oude man. Een kwarteeuw na de feiten zou men daar om humanitaire redenen uiteraard af van kunnen zien. Indien men echter gratie voor links bepleit, moet men het ook aan rechts verlenen.

Aan het andere eind van de wereld, in Chili, wordt eveneens een bejaarde ex-generaal en -dictator al jaren met rechtszaken lastig gevallen. Indien de thans 90-jarige Augusto Pinochet, die in 1973 een staatsgreep pleegde, moet hangen, is het niet meer dan normaal dat ook Jaruzelski moet hangen.

Mensenrechtenactivisten beweren dat het nodig is om politieke misdadigers te blijven vervolgen zonder dat ze ooit de verjaring van de feiten kunnen inroepen. Ze zeggen dat dit een afschrikking is voor al wie vandaag gelijkaardige feiten zou overwegen.

Het is waar dat er voor politiek wangedrag veel te weinig sancties bestaan. Dat schendingen van de mensenrechten vervolgd moeten worden is nogal wiedes. Ik vind dat dergelijke afschrikking ook nodig is voor andere politieke misdrijven, zoals corruptie, en zelfs voor politici die nagelaten hebben de meest elementaire zorgvuldigheid in acht te nemen.

Sanctie

Politici zouden voor flagrant wangedrag, waardoor de gemeenschap met grote verliezen wordt opgezadeld, inderdaad persoonlijk aansprakelijk gesteld moeten kunnen worden. Indien dit niet gebeurt, verzuimen ze het blijkbaar om zich te gedragen zoals een zogenaamde “goede huisvader.”

Zo raakte vandaag bekend dat de staat 21,5 miljoen euro verlies lijdt door de beslissing van Johan Vande Lanotte in 2001 om voor 36 miljoen euro drie vakantiecentra aan te kopen. Deze centra werden thans voortverkocht voor amper 14,5 miljoen euro. De grote winnaars van de hele affaire zijn de voormalige eigenaars – respectievelijk het ACW, het christelijk ziekenfonds (CM) en de socialistische (door de PS gecontroleerde) P&V Verzekeringen.

Het grootste verlies werd geleden op een Waals vakantiedomein, vier jaar geleden aangekocht van P&V voor 3,1 miljoen euro (125 miljoen frank) en nu doorverkocht voor een luttele 220.000 euro (nog geen 9 miljoen frank)!

Het is niet meer dan billijk dat een onbekwaam heerschap zoals Vande Lanotte, die de belastingbetaler met een dergelijk verlies opzadelt, dit verlies zou voelen in zijn eigen portemonnee. Is het onredelijk om te verlangen dat Vande Lanotte een deel van het verlies (bijvoorbeeld 1%) persoonlijk dekt? Indien dergelijke sanctie had bestaan, had het heerschap vier jaar geleden wellicht een beetje nagedacht alvorens zijn handtekening te zetten.

Mogelijk heeft Vande Lanotte destijds zelfs bewust een te hoge prijs betaald aan de vrienden van ACW, CM en P&V omdat het hem persoonlijk toch niets kostte als hij zich dergelijke “generositeit” jegens de vrienden permitteerde. Precies daarom moet er een persoonlijke aansprakelijkheid voor politici komen.

Verjaring

Het recente schandaal van Francorchamps toont deze noodzaak eveneens aan. Onverantwoorde politici tekenden een contract, dat ze zelfs verzuimden om na te lezen, waardoor miljarden aan belastinggeld in de zakken van een buitenlandse miljardair verdwijnen. Het moet mogelijk worden om dergelijke politici persoonlijk voor een deel van de gigantische verliezen op te laten draaien.

Een gelijkaardige zaak is die van Noël Slangen, een patser die schatrijk is geworden dankzij zijn geslijm met achtereenvolgens socialisten, christen-democraten en liberalen. Na in 1994 aangeklaagd te zijn in een corruptiezaak, waarbij de slinkse Slangen zijn zakken vulde ten nadele van de belastingbetaler, slaagde hij er in om de procedure bij de rechtbank zodanig lang te rekken dat de zaak uiteindelijk verjaarde en het glibberige heerschap, hoewel hij in eerste aanleg veroordeeld was, vorige maand in beroep vrijuit ging.

In gevallen van corruptie ten nadele van de gemeenschap mag er, net zoals in gevallen van mensenrechtenschendingen, geen verjaring bestaan. Wanneer Vlaanderen straks vrij en democratisch zal zijn, dan moet aan de collaborateurs van het Belgicistische sociaal-corporatistische regime de rekening worden gepresenteerd, opdat – zoals de Poolse aanklaagster over Jaruzelski zei – “duidelijk zal zijn dat wat zij deden verkeerd was en ernstige gevolgen had.” Wie de Vlaamse belastingbetaler (ons en onze kinderen) heeft beroofd, moet daarvoor boeten.