De Tijd vormde zich deze week van een algemeen dagblad terug om tot een gespecialiseerde financieel-economische krant. Een paar jaar geleden maakte De Tijd een omgekeerde beweging toen de krant zijn oude naam, De Financieel-Economische Tijd (FET), aflegde. Tegelijk met de koerswisseling verhuisde De Tijd van Antwerpen naar Brussel. Die verhuis is contradictorisch omdat het economische zwaartepunt van Vlaanderen zich in Antwerpen bevindt, niet in Brussel. Misschien wil De Tijd dichter aanleunen bij het Belgische establishment. Het valt daarom te vrezen dat waar we vroeger een Vlaamse zakenkrant hadden, we vandaag een Belgische zakenkrant krijgen.

Het is spijtig dat de poging mislukte om van De Tijd een algemeen dagblad te maken. Volgens mij had die poging kunnen slagen indien men bij De Tijd zo verstandig was geweest om een duidelijk conservatieve en/of rechts-liberale krant te maken. Bepaalde opiniemakers bij de krant probeerden echter nog linkser te zijn dan de collega’s bij De Morgen of De Standaard, waardoor het lezen van De Tijd, zeker wat de buitenlandse en culturele analyses betrof, vaak een bron van ergernis was.

Buitenlands

Prof. Matthias Storme liet deze week weten dat hij zijn abonnement op De Tijd niet zal verlengen “omwille van de verenging tot ‘zakenkrant’.” Niet Storme neemt afscheid van de krant, zo beklemtoont hij, maar “De Tijd heeft van mij afscheid genomen omdat de nieuwe eigenaars de laatste algemene kwaliteitskrant van Vlaanderen hebben afgeschaft.”

Prof. Storme zegt dat hij “het voortaan zal houden bij buitenlandse kranten. Uit landen waar er nog kwaliteit is. Nederland bijvoorbeeld. Voor het Vlaamse nieuws zal het internet wel goed genoeg zijn.”

Persoonlijk lees ik al jaren geen Vlaamse kranten meer. Bovendien heb ik ook geen TV, zodat de desinformatie door VRT en VTM me eveneens bespaard blijft. Men kan inderdaad perfect op de hoogte blijven zonder de Vlaamse media. Begin jaren negentig liet een zakenman mij 24 flessen kwaliteitswijn bezorgen die hij had gewonnen in een weddenschap met zijn schoonbroer. De zakenman, die eind jaren tachtig zijn abonnementen op alle Belgische kranten en weekbladen had opgezegd en nog uitsluitend buitenlandse bladen las, had met zijn schoonbroer gewed dat er meer relevant nieuws over België te vinden was in de buitenlandse bladen dan in de regimegetrouwe Belgische pers.

Ik kreeg de inzet van de weddenschap omdat ik in november 1989 in The Wall Street Journal had gemeld dat koning Boudewijn de toppolitici had verteld dat hij de abortuswet niet zou ondertekenen. In april 1990 weigerde Boudewijn die wet inderdaad te tekenen.

Gemis

Men kan dus perfect op de hoogte blijven van wat er in de wereld en zelfs in België gebeurt zonder dat men de Vlaamse pers leest. Toch is het voor Vlaanderen een gemis dat het een kwaliteitskrant moet ontberen. Dit wijst immers op de afwezigheid van een Vlaamse elite en bevestigt de stelling van Joost Ballegeer dat de Vlamingen een volk zijn zonder bovenlaag.

Afgezien van ’t Pallieterke vindt men amper rechtse en conservatieve stemmen in onze pers. Knack speelt in zeer beperkte mate in op dit gemis door wekelijks een forum te bieden aan de conservatieve columnisten Gerard Bodifée en Derk-Jan Eppink. Beiden werkten destijds voor De Standaard, waar men ze liever kwijt was dan rijk. Ik vermoed echter dat Bodifée en Eppink veeleer in Knack aanwezig zijn omdat dit blad een rekening wil vereffenen met De Standaard, dan omdat het de lacune aan de rechterzijde van het media-spectrum beseft. Hoe dan ook, indien men bij De Tijd gewild had, had men van die krant een commercieel leefbaar, algemeen dagblad kunnen maken. Men had zich daarvoor echter rechts-conservatief moeten durven profileren. Het journalistieke talent om zoiets te doen, is aanwezig. Een verstandige hoofdredactie zou ongetwijfeld Bodifée en Eppink hebben aangetrokken.

De mislukking van De Tijd is dan ook te wijten aan een hoofdredactie die zich veeleer spiegelde op De Standaard en De Morgen als na te volgen voorbeelden dan op de taak om Vlaanderen een conservatief kwaliteitsdagblad te geven. Net zoals de politieke partijen vissen de Vlaamse media allemaal bij voorkeur in hetzelfde linkse vijvertje. Dat moet van het Belgische establishment, maar men is daardoor wel de voeling kwijt met de realiteit van het Vlaamse volk.

Cafépraat

Dit gebrek aan voeling met wat er leeft onder het volk bleek vorige week overduidelijk uit een dubbelinterview in Humo met Peter Vandermeersch en Yves Desmet. Vandermeersch is de redactionele directeur van De Morgen, Desmet is zijn collega van De Standaard. Of is het omgekeerd? Het doet er in elk geval niet toe, want beide heren, die het zo goed met elkaar kunnen stellen dat ze elkaar willen “tongzoenen,” gaven in het interview toe dat ze evengoed elkaars krant zouden konden maken. De twee bladen zijn inderdaad klonen van elkaar.

Wanneer men DM en DS vergelijkt met buitenlandse kranten, kan men, samen met Prof. Storme, niet anders dan vaststellen van welk een beschamende kwaliteit de zogenaamde “kwaliteitspers” in Vlaanderen is.

In datzelfde Humo-interview vertelt Vandermeersch dat er die dag in zijn krant een “vreselijk opiniestuk” van Jean-Marie Dedecker is verschenen, “pure toogpraat.” Men vraagt zich daarbij af wat het ergste is: Een hoofdredacteur die in zijn eigen “kwaliteitsblad” stukken publiceert die hijzelf vreselijk vindt, op het niveau van ordinaire cafépraat? Of een hoofdredacteur die niet inziet dat één van de beste opiniestukken die de laatste jaren in zijn krant verschenen, met name het bewuste stuk van Dedecker, de gevoelens weergeeft van de overgrote meerderheid van de Vlamingen, met inbegrip van de meerderheid van de lezers van zijn eigen krant?