Dit artikel werd geschreven door Martin De Vlieghere en Paul Vreymans.
 
Op 23 en 24 maart houdt de Europese Raad beraad over de toekomst van Europa's sociaal model. Europa's welvaartsstaat staat ter discussie. Ons sociaal model blijkt niet opgewassen tegen de globalisering, en heeft Europa met gigantische problemen opgezadeld: een monumentale staatsschuld en dito pensioenverplichtingen, een snel vergrijzende bevolking, 19 miljoen werklozen en een EU-25 jeugdwerkloosheid van 18%. Men mag beide laatste cijfers wellicht verdubbelen wanneer ook de verborgen werklozen in rekening worden gebracht. De realiteit is dat Europa's reële werkloosheid het crisisniveau van 1932 evenaart.

Een georganiseerde ramp

Europa's sociale catastrofe voltrekt zich terwijl de  rest van de wereld opbloeit en groeit aan het snelste ritme in de laatste drie decennia. 2004 en 2005 waren recordjaren. China en India boeken recordgroeicijfers van rond de 10%, en de VS genieten volop van de voordelen van de globalisering. Terwijl de wereldeconomie groeit aan een gemiddeld ritme van boven de 4%, stagneert Europa aan een  ritme van een geïnflateerde 1,5%.

Waarom presteert Europa zo slecht?  Europa heeft nochthans een overweldigend potentieel als 's werelds grootste consumentenmarkt, een ongeëvenaarde industriële productiviteit en infrastructuur, een gunstig klimaat, een uitzonderlijk opleidingsniveau en een sterke arbeidsethiek. Toch is Europa's sociaal sprookje  duidelijk géén werkelijkheid geworden. Ook de opgeblazen voorspellingen van Europa's politieke elite bij de lancering van de Euro en de Lissabon  Agenda raken maar niet gerealiseerd.

Dreigende schuldencrisis

Europa's zwakke prestaties contrasteren niet alleen met zijn enorm potentieel, maar vooral ook met de massale middelen die al werden ingezet om de zwakke groei te stimuleren.  Grootschalig "deficit spending" in de tachtiger en negentiger jaren hebben Europa opgezadeld met de hoogste openbare schuld ooit in de geschiedenis.

Deze monumentale schuld wordt enkel nog overtroffen door de verborgen pensioenverplichtingen die sinds jaren werden gecumuleerd in de kortzichtige repartitie-pensioenstelsels. De actuele waarde van Europa's ongedekte pensioenverplichtingen mag geraamd worden op 285% van het BBP [pdf], méér dan 4 maal het officieel gepubliceerde cijfer van de staatsschulden. De totale schuld van de overheden overschrijdt daarmee in de meeste EU-landen het totaal van de activa, en veroorzaken er uit de hand lopende intrestlasten.

De economist Richard Disney [pdf] berekent dat bij onveranderd sociaal beleid, over de volgende decennia een belastingverhoging tussen de 5 en 15%-punt nodig zal zijn enkel en alleen maar om te vermijden dat de schuld nog verder oploopt. Het huidige sociaal model van Europa is gewoon onhoudbaar. Gans Europa's welvaartsstaat is gebouwd op drijfzand: op de roofbouw op de volgende generatie. Het in stand houden van dit "sociaal" stelsel zou onze kinderen en kleinkinderen opzadelen met een ondraaglijke en onsamendrukbare belastingdruk, die uiteindelijk op de totale ineenstorting moét uitdraaien. Dit onduurzaam consumptiestimulerend beleid heeft overigens totaal niets tot de groei bijgedragen. Ondanks de grootste schuldopbouw in de wereldgeschiedenis is Europa bijzonder zwak blijven presteren.

Monetair beleid en inflatie

Ook het expansieve monetair beleid van de ECB haalt niks uit. Sedert de Euro werd gelanceerd overtreft de M3 geldgroei permanent het groeicijfer van de reële economie met méér dan 5%, en de reële Euro-rente is nu al enkele jaren negatief. Ook deze geldmachine heeft de groei niet kunnen stimuleren. Het enige resultaat is  inflatie van de activa en een ongekende speculatieve luchtbel. De obligatieprijzen en koers/winst verhoudingen op de aandelenmarkten staan op historische hoogten. De prijs van Vlaanderen's bouwpercelen zijn verdrievoudigd in nauwelijks tien jaar tijd, en maakt het verwerven van een eigen woning voor jongeren staks onbetaalbaar. Appartementsprijzen in Brussel zijn met niet minder dan 50% gestegen over de laatste 12 maanden, in die mate zelfs dat de inheemse Brusselaars uit hun geboortestad worden verdreven omdat wonen in Brussel een exclusiviteit is geworden, die alleen nog betaalbaar is voor de geprivilegieerde Eurocraten.

De Keynesiaanse vraagstimulering werkt duidelijk niet, en de geldmachine van de ECB maakt de dingen alleen maar erger. Het huidig beleid leidt regelrecht naar een financiële meltdown, Argentinië achterna.

Gemanipuleerde democratische besluitvorming

In een poging de vrolijke dans op Europa's Titanic niet te verstoren, wordt de rampzalige economische situatie systematisch voor de publieke opinie verborgen gehouden. Werkloosheidcijfers, omvang van de openbare schuld en zwakke groei worden systematisch en op grove wijze onderschat. België's reële werkloosheid is geen 8,5%, maar 22%.  België's reële staatsschuld is geen 98% BBP, maar 395% BBP; Met verkeerde statistieken worden het publiek debat en het hele democratische beslissingsproces gemanipuleerd en vervalst.

Zelfs onze beleidsmakers stellen de verkeerde diagnoses op basis van die verkeerde cijfers en schrijven bijgevolg voortdurend de verkeerde remedies voor. Men kan niet blijven volhouden dat een economie die door jarenlange overconsumptie een zo monumentale schuld heeft opgebouwd zijn zwakke groei moet toeschrijven aan te zwakke detailhandelsverkopen. Niet te lage consumptie, maar te lage productie ligt aan de oorzaak van Europa's stagnatie.
 
Oorzaak: bureaucratie en een verlammende belastingdruk

Het Europees deficit aan welvaartscreatie is het rechtstreeks gevolg van de buitensporige bureaucratie en de verlammende belastingdruk. De realiteit op Europa's werkvloer is dat de productieve werknemers totaal gedemotiveerd zijn en dreigen af te haken omdat meer dan de helft van de vrucht van hun arbeid wordt geconfisqueerd. De productieve sector is het beu om de dure bureaucraten van de parasitaire sector te moeten onderhouden. Managers en personeel zijn het moe constant te worden belemmerd in hun taak welvaart te creëren. Demotivatie is de oorzaak van Europa's stagnatie en de ware reden waarom steeds méér van onze topingenieurs, topondernemers en toptechnici  Europa's belastinghel ontvluchten.

Wetenschappelijk Bewijs

In zijn onderzoek naar de oorzaken van groeiverschillen tussen OESO-landen heeft de Amerikaanse econoom James Gwartney het onweerlegbaar bewijs geleverd dat het optimaal belastingsniveau al lang is overschreden. [pdf]

Voorbij dit Armey-belastingsoptimum demotiveren hogere bijkomende belastingen de productieve inzet van arbeid en kapitaal en voeden enkel nog de bureaucratie waarvan de productiviteit omgekeerd evenredig is met haar groei afneemt. WorkForAll's empirisch onderzoek heeft Gwartney's bevindingen andermaal bevestigd.  De ovematige belastingsdruk levert de ultieme verklaring waarom West-Europese economieën niet langer kúnnen groeien. De Belgische belastingdruk ligt 20% boven het optimale belastingsregime zoals de econoom Primož Pevcin ons netjes voorrekende [pdf].

De Belgische druk ligt 9%-punt boven het OESO-gemiddelde en niet minder dan 15%-punten hoger dan de belastingdruk in de VS en Japan.

Belastingsdruk en -structuur aanpassen aan globalisering

Met een disproportioneel gewicht aan directe belasting is de belastingsstructuur van Europa totaal onaangepast aan de globalisering. Directe belastingen op lonen, kapitaal en winst verhogen de kost van de binnenlandse productie. Belastingen op binnenlandse productie hebben daarmee exact het tegenovergestelde effect van invoerrechten. De directe belastingen verdubbelen zowat Europa's productiekosten, en maken Europa's producten  onverkoopbaar duur op de thuismarkt zowel als op de geglobaliseerde wereldmarkt. Net zoals invoerrechten de wereldhandel scheeftrekken in protectionistische zin, veroorzaken ook directe belastingen scheeftrekkingen in de wereldhandel, maar dan in de  absurde tegenovergestelde zin. De globalisering heeft daarom een verschuiving van de belastingdruk naar consumptie méér dan ooit onmisbaar en dringend gemaakt.

Het is immers als een rechtstreeks gevolg van de scheeftrekkingen veroorzaakt door de directe belasting dat West-europa in steeds sneller tempo zijn semi-arbeidsintensieve sectoren ziet vertrekken naar landen waar de productiviteit lager is dan bij ons. Deze delokalisaties van hoogproductieve landen naar landen met een lagere  reële productiviteit zijn daardoor meestal pure verkwisting. Ze zijn niet alleen catastrofaal voor de Europese werkgelegenheid, maar ook voor de wereldwijde economische ontwikkeling omdat ze ons hoogproductief productieapparaat en dito infrastructuur onderbenut laten. Daardoor veroorzaken deze delokalisaties niet alleen lokale werkloosheid hier, maar resulteren ook in een suboptimale  arbeidsverdeling en welvaartscreatie op wereldvlak. 

Het succesverhaal van het Iers alternatief

Europa kan zijn welvaart en genereus sociaal stelsel slechts in stand houden in de mate dat we de volgende decenia een volgehouden groei van 4 à 5% kunnen genereren. Dit is niet onmogelijk; Ierland heeft het ons voorgedaan.  De Ierse economie groeit nu al voor méér dan 20 jaar aan een gemiddeld jaarlijks groeicijfer boven de 5,6%. In nauwelijks 18 jaren heeft Ierland de ongelofelijke klim gemaakt van de 22ste tot de 4de plaats in het OESO-welvaartsclassement.

Ierland dankt zijn ongeëvenaard succes juist aan zijn zeer specifiek belastingstelsel . Met een globale belastingdruk van 33% heft Ierland niet alleen veruit de laagste belastingen van gans de EU. Ierland heeft daarenboven een uniek vlakke belastingsstructuur, die de lasten billijk, en gelijkmatig verdeelt over winst, arbeid en verbruik. De lage belastingsdruk en vlakke belastingsstructuur zijn de sleutel tot het Iers succes, omdat dit belastingsmodel de positieve stimuli levert tot participatie, investering en ondernemerschap; juist de zaken waar het de rest van Europa aan mangelt. Het Iers sociaal model heeft zijn doeltreffendheid nu al 20 jaar bewezen. Niet alleen zorgde het voor een ware welvaarstexplosie en voor nieuwe banen, zelfs in de industrie, maar het heeft de Ierse overheid ook de financiële middelen bezorgt voor hun ruim assortiment aan culturele, milieu en sociale initiatieven, evenals voor de kosten van de vergrijzing. Het ongeëvenaarde Ierse succesverhaal bewijst dat hun alternatief betrouwbaar is en praktisch realiseerbaar is binnen het Europees kader.

Scandinavische Mythes

Ondanks het overweldigend succes van het Iers alternatief, blijven adepten van grote staatsinmenging pleiten voor de invoering een scandinavisch model. Nochthans heeft zulk beleid met een overheidsbeslag tussen 55% en 65% van het BBP uiterst nefaste gevolgen gehad. De Scandinavishe landen gaan al 35 jaar door een periode van gestage achteruitgang.  Zo lag het Zweeds welvaartsniveau in 1970 nog een kwart hoger dan het Belgische. Daarmee bekleedde Zweden de 5e plaats van 26 OESO landen. In 2003 was Zweden afgezakt naar rang 14, twee plaatsen àchter België. In 1970 was Denemarken nog de derde welvarendste economie van de OESO, na Zwitserland en de VS. In 2003 was Denemarken teruggezakt naar rang 7. Ook Finland boerde ronduit slecht. Terwijl Ierland opklom van de 21e plaats naar de 4e, zakte Finland tussen 1989 en 2003 van de 9e naar de 15e plaats.

De Scandinavische landen zijn samen met Italië de vier zwakst presterende economiën van de ganse EU. Men moet dus blind zijn of van kwade trouw getuigen om nu nog te dwepen met het Scandinavische sociaal stelsel. Als er voor ons uit de Scandinavische ervaringen wat te leren valt is het dat men vooral hun desastreuse sociale recepten met hun excessief overheidsbeslag niet moet overnemen. Ten hoogste kunnen onze overheden er leren hoe wat efficiënter met onze publieke centen om te springen. Het getuigt voor zichzelf dat de Scandinaven zelf alsmaar méér van hun verouderd sociaal model gaan afwijken.

Europese Fiscale Harmonisatie

Europa's talrijke lidstaten met hoge tot zeer hoge belastingdruk zien het succes van de efficiënte Ierse overheid met lede ogen aan. Ze vrezen dat dit voorbeeld navolging zou krijgen, en ook elders initiatieven tot heropbouw door middel van belastingsverlaging zouden ontstaan. Hoge-belastings-staten willen ten allen prijze voorkomen dat er  "belastingsconcurrentie" zou ontstaan die ook laagproductieve overheden tot saneren zou verplichten.

Niettegenstaande alle EU-verdragen de autonomie in fiscale zaken aan de lidstaten garanderen, willen daarom Europa's laagproductieve overheden hun hoge-belastingsbeleid aan andere EU-leden bij meerderheidsbeslissing opdringen. Hun idee is Europa te herscheppen in één groot belastings-Alcatraz waaruit ontsnappen niet meer mogelijk is.

Op de zelfde geniepige manier waarop ook de desastreuze spaarrichtlijn tegen de geest van het EU- verdrag in werd ingevoerd, wordt nu ook een plan voorgesteld tot harmonisatie van de belastbare basis, duidelijk bedoeld als een eerste stap naar het opleggen van geharmoniseerde belastingtarieven. Europa's hoge-belastings-regimes hebben blijkbaar nog steeds niet de desastreuse gevolgen en onduurzaamheid van te zware belastingsdruk ingezien.

Symptoombestrijding met Scandinavische remedies helpt niet langer. Het is tijd om het geweer van schouder te veranderen, en de werkelijke oorzaak van Europa's stagnatie aan te pakken. Die is niets minder dan de totale demotivatie van zijn actieve krachten. Het is tijd om Europa van zijn bureaucratie en verlammende fiscale last te bevrijden. Zo niet zullen de Europese prestaties steeds verder achterop blijven en zal straks de relatieve verarming omslaan in absolute verpaupering, en uiteindelijk leiden tot cultureel en moreel verval.