Weg met de Doodsbelasting
From the desk of Jos Verhulst on Thu, 2006-09-14 09:14
“Waar haalt men het recht vandaan om iemand heel zijn leven heeft gewerkt, een patrimonium heeft opgebouwd en daarover aanzienlijke belastingen heeft betaald, de mogelijkheid te ontzeggen om zijn bezit na te laten aan zijn kinderen, zijn vrienden, of aan een goed werk of een culturele onderneming? Waarom zou het loutere feit van de dood aan de staat het recht geven, om de hand te leggen op een groot deel van dat vermogen?” aldus de vraag van prof. Pascal Salin in Le Figaro van 30 augustus.
Salin pleit voor de radicale afschaffing van de belasting op erfenissen. En hij heeft gelijk. De dood van een bezitter levert geen redenen om tot beslagneming over te gaan. De wilsbeschikking van de vroegere bezitter is tijdens diens leven tot stand gekomen, op dezelfde wijze waarop ook andere wilsbeschikkingen van bezitters tot stand komen. Een mens heeft evenveel recht om een kast die hij rechtmatig bezit, hetzij te verkopen, hetzij weg te schenken, hetzij bij erfenis over te laten. Derden hebben daar in principe niets mee te maken. En de staat ook niet.
De belasting op erfenissen wordt vaak verantwoord door ze als een vorm van noodzakelijke herverdeling af te schilderen. Het is het gekende refrein over de ‘solidariteit’ en over de ‘sterkste schouders die de zwaarste lasten moeten dragen’. Maar het mantragewijs herhalen van steeds dezelfde slogans is niet hetzelfde als het afleveren van een redelijke verantwoording. Waarom zou men van rechtmatig verworven bezit, louter omdat de bezitter sterkgeschouderd wordt genoemd, alweer een stuk mogen afpakken?
De theorie over de ‘sterkste’ die moet worden afgetopt, is zelfs contradictorisch. Diegene die rechtmatig bezit vermag af te nemen, is immers de sterkste. In casu gebeurt de roof door een onheilig verbond tussen de politieke klasse annex haar cliënteel, en de staatsbureaucratie en haar gewapende arm. Het feit dat de staat bij de roof is betrokken dient daarbij te gelden, niet als een verzachtende maar integendeel als een bezwarende omstandigheid.
Wat in werkelijkheid gebeurt, wordt door prof. Salin zeer precies beschreven: “het denkbeeld dat een afschaffing van de successierechten een ‘cadeau aan de rijken’ zou zijn vloeit natuurlijk voort uit de overweging dat deze belastingen progressief zijn. Maar zo’n progressiviteit der belastingen, zowel op inkomen als op nalatenschap, is zelf ongerechtvaardigd. Zij is het resultaat van een politiek proces via hetwelke een meerderheid een minderheid terroriseert en de legitieme eigendomsrechten van de minderheid schendt, gewoon omdat de leden van de meerderheid minder rijk zijn dan de leden van de minderheid [...]. Wie een vermindering of afschaffing van een belasting voorstelt als een ‘geschenk’ gaat uit van de impliciete aanname, dat alle rijkdom toebehoort aan de staat en dat laatstgenoemde dan een stuk afstaat aan diegenen die eigenlijk de rechtmatige eigenaars zijn. Zo’n zienswijze is typerend voor een communistische staat.”
Maar er is meer. De staat gebruikt belastingen ook, om aan social engineering te doen. Maatschappelijke praktijken die door de staat ongewenst worden geacht, kunnen botweg worden verboden. Maar vaak komt het niet tot een verbod, doch beperkt men zich tot fiscaal pesten. Een voorbeeld is het thuisonderwijs. In bepaalde landen, zoals Duitsland, wordt dit simpelweg verboden.
In Vlaanderen mag men leren zonder school, maar het thuisonderwijzende gezin moet wel verder belasting blijven betalen voor het schoolsysteem van de staat, terwijl de thuislerende kinderen niets krijgen. Ook de sucessierechten worden aldus gebruikt.
Twee Engelse zussen hebben recent klacht ingediend voor het Europees Gerechtshof. Zij zijn bejaard (88 en 81 jaar) en leven al jarenlang samen in een huis dat zij van hun ouders erfden. Zij zijn heterosexueel. Vroeger werkten zij op het landbouwbedrijf van hun ouders, later zorgden zij voor hun ouders en twee andere bejaarde familieleden, en nu wonen zij samen in het voorouderlijk huis. Thans maken zij zich grote zorgen over de zware belasting, waarmee de laatst overlevende van de twee zal worden getroffen. De waarde van hun huis wordt geschat op 875.000 pond en wanneer één van de twee zusters sterft zal de staat aankloppen en het bedrag opeisen van 236.000 pond. Waarom? Daarom. Omdat de staat geweren heeft en de beide bejaarde zussen niet, en omdat diegenen die de staat in handen hebben, het soort leefgemeenschap van die twee zusters minder voortreffelijk achten in verband met hun doelstellingen op het vlak van social engineering. Een andere verantwoording kan niet worden geboden. Dat blijkt uit het feit, dat een gehuwd paar, maar ook een homosexueel koppel in hetzelfde geval totaal geen belasting zou moeten betalen. De zussen zeggen dat samenlevende homosexuelen zijn vrijgesteld van belasting, en zijzelf niet, omdat er zoveel homosexuelen in het Britse parlement zitten.
De regering ‘verantwoordt’ de ingevoerde discriminatie van zo’n zussenkoppel als volgt: “Couples enjoy a relationship of choice. Siblings however, enjoy a relationship of consanguinity. Further, the relationship between siblings is for ever, whereas couples may part.”
Men zou hier natuurlijk een hele boom kunnen opzetten over het soort koppel dat die beide zussen vormden en over de mate, waarin hun soort leefgemeenschap al dan niet vrijwillig is en door een van de leden kan opgezegd worden. Dit alles is echter niet aan de orde. Het punt is dat de staat zich helemaal niet te moeien heeft met de aard van de menselijke verbintenissen, en geen voorkeuren moet doordrukken door één soort verbintenissen zwaarder te gaan belasten dan andere. Waarom is het feit dat een familieband niet kan opgezegd worden, een argument om plots tot stelen over te gaan? Want stelen is het. De redenering die de staat in zo’n geval hanteert komt in feite hierop neer dat het nagelaten bezit door de dood van de eigenaar, wilsbeschikking of niet, eigenlijk een soort onbeheerd goed is geworden waarop men de hand mag leggen. Maar als het goed onbeheerd is, dan mag in principe iederéén daar de hand op leggen, en niet enkel de staat. Indien een privépersoon iemands erfenis inpikt, dan wordt dit zonder aarzelen diefstal genoemd. Welnu, dan is het ook diefstal wanneer de staat de hand legt op een erfenis. En die diefstal wordt niet minder diefstal doordat hij ‘democratisch’ gelegitimeerd wordt, net zoals moord niet minder moord wordt wanneer daarop een democratisch label wordt gekleefd.
Maar heeft de staat dan geen inkomsten nodig? Zeker, hoewel eindeloos minder dan hij momenteel opsoupeert. De rechtsstaat dient vanuit economisch oogpunt als een productiefactor te worden beschouwd. Ik bedoel niet dat men de rechtsstaat tot een productiefactor kan reduceren, maar enkel dat die staat òòk een productiefactor is, en dat voor de financiering van die staat dit economisch gezichtspunt relevant is. In de goederen en diensten die wij consumeren, zitten ook een stukje staatskosten. Een beter werkend rechtswezen laat bijvoorbeeld toe om rustiger en veiliger te produceren. De kosten voor dat rechtswezen dienen dus opgenomen te worden in de prijs van wat wordt geproduceerd. Met andere woorden: belastingen dienen consumptie-belastingen te zijn. In de mate dat een mens niets consumeert, is er ook geen enkele reden om tot belasting over te gaan. Niet de ‘sterkste schouders’ dienen zwaarder te worden belast, maar diegene die meer consumeert dient in evenredigheid met die hogere consumptie te worden belast, omdat hij in evenredigheid meer waarde onttrekt aan de productiefactor staat.
Belastingen op arbeid, sucessiebelastingen en soortgelijke willekeurige beslagnames van staatswege dienen daarom te worden afgeschaft om te worden vervangen door een vlaktaks op consumptie. Alle andere vormen van belasting komen neer op wettelijk gesanctioneerde diefstal.
Bedankt......
Submitted by marcfrans on Mon, 2006-09-18 22:21.
@ Peter H
....voor de verdere verduidelijking.
Ik wil er aan toevoegen dat het eerste "aspect" veel belangrijker is dan het tweede.
Mag ik er ook op wijzen dat uw "teveel" een zeer subjectief concept is? Nogmaals, als 'profiteur A' alles uitgeeft tijdens zijn profiteurschap, dan heeft hij de volle beschikking gehad over al die overheidstoelagen tijdens zijn leven. Maar 'profiteur B', die dan toch geprobeerd heeft om nog wat te sparen (om aan zijn gehandicapt nichtje te kunnen achter laten bij zijn overlijden), die krijgt plotseling een belasting op zijn donder bij zijn overlijden, zodat hij niet de volle beschikking over zijn toelagen heeft gehad. Waarom een dergelijke discriminatie maken tussen twee profiteurs? Nog erger, waarom de 'frugale' penaliseren in vergelijking met de 'royale'? Het is geen goede idee van de overheid te laten 'discrimineren' tussen mensen in gelijkaardige omstandigheden.
Marcfrans schreef: "Gaat
Submitted by Peter H. on Mon, 2006-09-18 20:42.
Marcfrans schreef:
"Gaat de discussie over het organiseren van een 'goed' belastingssyteem? Of gaat het over uw gevoelens omtrent profiteurs van het huidige welfare systeem?"
De discussie gaat uiteraard over beide aspecten.
Op de eerste vraag meen ik geantwoord te hebben door te stellen dat ik principieel tegen de erfenistaksen en andere taksen op arbeid ben.
De tweede kwestie kader ik in de realiteit van het bestaande systeem. Wanneer de overheid in haar herverdelingsrol iemand teveel gaf, dan behoort dat m.i. terug te vloeien naar de herverdelende instantie, wat overigens geen goedkeuring van het systeem als geheel inhoudt.
Waarover gaat het?
Submitted by marcfrans on Sat, 2006-09-16 21:20.
@ Peter H
Gaat de discussie over het organiseren van een 'goed' belastingssyteem? Of gaat het over uw gevoelens omtrent profiteurs van het huidige welfare systeem?
Als het gaat over het eerste dan heeft het artikel ideologische argumenten geleverd tegen de "doodstax". Ik heb een 'economisch' argument geleverd voor successierechten boven een (vrij hoog) minimum vermogen.
Als het gaat over uw gevoelens ten aanzien van 'profiteurs' dan kan ik niet veel zeggen. Echter, ik denk dat "zelfredzaamheid" nog wel de regel is voor de meeste mensen (zeker voor Brussels Journal lezers). Ik denk ook dat men een 'slecht' systeem niet kan verbeteren met 'slechte' additionele maatregelen. Met andere woorden, als er mensen zijn die "te veel genieten" van "de ons opgelegde herverdeling", dan behoeft het van dat opgelegde herverdelingsmechanisme aan te pakken en te veranderen, en niet een nieuwe discriminatie te scheppen tussen ' (echte of vermeende) profiteurs'. Waarom discrimineren tussen (a) profiteurs die sparen voor bepaalde hopelijk-goede doelstellingen m.b.t. tot hun erfenis, en (b) profiteurs die alles potverteren en die dus niets meer achter laten? Laat ons die 'profiteurs' allen op dezelfde wijze behandelen. Dat is het begin van 'wijsheid' in dit soort van zaken. Misschien gaat het nog wel navolging krijgen in de strijd om dat 'profiteren' zelf aan te kunnen pakken. Het is gevaarlijk van een goed algemeen principe - als "de overheid moet alle burgers zo veel mogelijk op uniforme wijze (gelijke wijze) behandelen - van zulk een principe te laten varen .
Nee
Submitted by marcfrans on Sat, 2006-09-16 13:44.
@ Peter H
Nee, niet noodzakelijk.
Ik denk NIET dat men met 'speciale gevallen' ("levenslang steun getrokken") tot een goede benadering van een algemene belasting kan komen.
Fundamenteel gaat het hier om welke visie van de maatschappij men aanhangt. Bestaat de maatschappij uit vrije mensen die zelfverantwoordelijk moeten zijn en die mekaar steunen, in 'abnormale maar onvermijdelijke gevallen', via de 'gemeenschap'. Of, bestaat de maatschappij uit een (liefst benevolente) overheid/dictator, van wie alles stroomt naar 'afhankelijke' mensen, waarvoor die mensen werken (allee... 'werken'), en naar wie alles terug vloeit.
Het is niet 'normaal' dat men zou "levenslang steun trekken". Verder, als we mogen veronderstellen dat er gerechtvaardigde gronden zouden zijn voor die "steun" (bijvoorbeeld een zwaar-gehandicapte 'wees'), zou het dan verstandig zijn van die steuntrekker te behandelen gelijk een klein kind? Met andere woorden, mag die persoon dan niet evenzeer beslissen hoe hij zijn leven zou 'organiseren'? Bijvoorbeeld, of hij frugaal of royaal zou zijn ? En zelf te bepalen voor wie of wat (instelling) dat hij zou sparen om het later te kunnen 'geven'.
Fundamenteel gaat het over wat mensen moeten zijn in een 'gezonde' maatschappij. Moeten die mensen 'vrije' mensen zijn, of 'afhankelijke' mensen. Daar gaat het om.
@Marcfrans
Submitted by Peter H. on Sat, 2006-09-16 19:59.
Marcfrans,
Principieel kan ik me met uw standpunt akkoord verklaren. Maar in realiteit leven we niet in een staatsbestel dat een kader schept waarin zelfredzaamheid de regel kan zijn. De 'vruchten onzer arbeid' worden ons ontnomen en er wordt een groep van afhankelijken in elke zin van het woord mee 'gekweekt'
Als blijkt dat die afhankelijken (in extreme en uitzonderlijke gevallen, dat geef ik toe) 'teveel hebben genoten' van de ons opgelegde herverdeling, dan zit er toch een zekere logica in dat er een terugvloeiïng is naar de herverdelende instantie, welteverstaan in het systeem waarin we nu eenmaal zitten?
Ik schets even een bestaand
Submitted by Peter H. on Sat, 2006-09-16 06:54.
Ik schets even een bestaand geval:
Alleenstaande sterft.
Nooit gewerkt, levenslang steun getrokken van de gemeenschap. Desondanks toch door 'zuinig' te leven heel wat overschot opzijgezet.
Is het dan niet logisch dat dit geld terugvloeit naar de instantie vanwaar het komt, nl. de gemeenschap?
sucessiebelastingen
Submitted by marcfrans on Thu, 2006-09-14 21:06.
Het artikel maakt goede ideologische argumenten tegen de "doodsbelasting". De economische wetenschap leert ook dat een consumptiebelasting de 'beste' belasting is van een 'efficiency' standpunt bekeken.
Maar, economisch beleid moet zowel 'effciency' als 'equity' bevorderen. Man kan daarvoor talrijke argumenten vinden in de literatuur daaromtrent, zowel technisch-economische als ideologische argumenten. "Willekeurige beslagnames van staatswege" zijn zeker niet aan te raden, maar de overheid kan zich ook niet geheel onttrekken aan de noodzaak van een 'redelijke' inkomensverdeling proberen te bevorderen. Een redelijk 'compromis' zou misschien kunnen zijn van een hoge vermogensvrijstelling te stellen, bijvoorbeeld een paar miljoen euros, alvorens sucessiebelastingen te heffen.
Dit gaat zeker wel een bepaalde economische 'efficiency cost' meebrengen (via ontduiking, ontwijking, lagere werkinspanning, enz...) maar afwegingen (tradeoffs) zijn onvermijdelijk.
Het is zeker waar dat succesiebelastingen een vorm van 'dubbele' belasting zijn. In de zin dat iemand die veel gespaard heeft in zijn leven dan voor de tweede keer wordt belast op de 'geaccumuleerde gespaarde delen van zijn vorige inkomens', terwijl iemand die alles heeft 'opgeteerd' die belasting niet krijgt, want hij heeft alles al uitgegeven. Het is dus een vorm van 'discriminatie' onder de mensen, tegen of ten nadele van spaarders en ten voordele van potverdeerders!
Maar, de noodzaak tot 'equity' in de maatschappij blijft. Men moet dus een redelijk compromis vinden dat inspanningen beloont maar ook 'equity' bevordert.
vlaktaks op consumptie 2
Submitted by marcfrans on Thu, 2006-09-14 20:03.
@ markpetens
Er valt naturlijk veel te zeggen over dit onderwerp, en in het algemeen worden consumptiebelastingen beoordeeld als zijnde 'goed' door de economische wetenschap, dit in tegenstelling met vele andere soorten van taxen. Ik wil me echter richten op twee misconcepties die u heeft.
Ten eerste, elke persoon bekomt een inkomen in een bepaalde tijdsperiode, en kan in eerste instantie maar twee dingen doen met dat inkomen: consumeren of sparen. Een directe belasting op consumptie zal dus consumptie 'afraden', en zal dus ook indirect sparen 'bevorderen'. Het is dus zeker niet waar dat consumptiebelastingen tot minder sparen zouden leiden in een economie, zoals u stelde. Het is juist omgekeerd. Men kan zich moeilijk een andere tax indenken die meer spaarbevorderend is dan de consumptietax (behalve misschien directe overheidssubsidies voor sparen, maar subsidies zijn geen 'belastingen').
Uw redenering met betrekking tot tewerkstellingseffecten houdt ook geen economische steek. Men kan de macro-impact van een algemene consumptiebelasting op de algemene tewerkstelling in een economie niet analyseren met micro-voorbeelden in bepaalde industrieen. ElKE belasting neemt middelen (resources) weg uit de economische kringloop, maar die middelen worden dan terug toegevoegd aan die kringloop via overheidsuitgaven. In principe heeft dat geen algemene tewerkstellingsimpact op termijn, maar het leidt wel tot sectorale verschuivingen. De graad van tewerkstelling (en dus indirect van werkloosheid) in een economie gaat bepaald worden door (a) de kwaliteit van het arbeidsmarktbeleid (een 'structurele' of lange-termijn kwestie), en (b) door de kwaliteit van het fiscale en monetaire beleid (een conjuncturele of korte-termijn kwestie).
reply
Submitted by markpetens on Thu, 2006-09-14 22:53.
Over uw eerste punt: wie zegt dat de inkomens van mensen gelijk blijven? Als een consumptietax de vraag naar producten vermindert maken bedrijven minder winst, ze verkopen immers minder. Dit verlies in winst zal worden opgevangen door bedrijven door mensen aan het werk te houden voor een lager loon (of ze te ontslaan). Het inkomen van de arbeider word dus minder, en bij een lager inkomen zal de consumptie voorrang krijgen boven het sparen. Natuurlijk zijn er ook mensen die profijt hebben aan deze consumptietax, de overheid zal het geld ergens aan besteden, wat het consumptiepatroon in de samenleving zal veranderen.
Over uw tweede punt, als bedrijven minder winst maken heeft dit zeker een tewerkstellingsimpact. Zonder belasting zou iedereen werken in die sector waar men zijn inkomen kan maximaliseren. Met belasting, is het vooral die sector die gesponsord wordt met overheidsgeld waar extra werk kan gevonden worden (terwijl andere sectoren erop achteruit gaan).
reply 2
Submitted by marcfrans on Fri, 2006-09-15 02:27.
Het algemene probleem met uw redeneringen is dat u een MACRO probleem behandelt met MICRO benaderingen. Ik zal proberen duidelijker te zijn.
Waarom zouden bedrijven "minder winst" maken? De overheid heft belastingen om meer te kunnen uitgeven. De totale vraag in de economie gaat niet naar beneden omdat er belastingen worden geheven, maar de distributie van die vraag over sectoren zal veranderen ondermeer omdat de inkomensverdeling zal veranderen. De graad van winst van een specifiek bedrijf wordt in de allereerste plaats bepaald door de marktpositie van dat bedrijf en door de 'natuur' of aard van die specifieke markt waarop het actief is. Het is dus goed mogelijk - nee heel waarschijnlijk - dat sommige bedrijven meer winst zullen maken, en andere bedrijven minder winst, wannneer de overheid zichzelf 'groter' maakt via hogere consumptiebelastingen en hogere overheidsuitgaven. De overheid die steekt die belastingsopbrengsten niet onder een slaapkussen, maar zal ze uitgeven, en de 'grootte' van de economische kringloop zal niet veranderen....tenzij we over overheidsdeficietfinanciering zouden beginnen. Echter, u kunt zeker niet 'a priori' stellen dat het aggregate winstaandeel in het nationale inkomen zou veranderen.
Uw tweede punt heb ik reeds beantwoord. De totale tewerkstelling wordt niet direct beinvloed door een consumptiebelasting, maar er zal wel een verschuiving in de relatieve vraag naar producten en diensten van verschillende sectoren gebeuren, zodat er ook sectorale veranderingen in tewerkstelling zullen plaatsgrijpen. Maar, er is geen 'a priori' negatieve impact op de totale tewerkstelling.
Een inkomensbelasting, daarentegen, die gaat wel een belangrijke invloed op tewerkstelling kunnen hebben. Omdat zij directe invloed zal uitoefenen op de keuze tussen werk en 'leasure' (niet-werken) bij vele mensen, en ook op investerinsgbeslissingen van bedrijven m.b.t. de kapitaalsintensiteit van hun productieproces. Dat is een ander verhaal.
vlaktax op consumptie
Submitted by markpetens on Thu, 2006-09-14 18:14.
Heeft een vlaktax op consumptie dan geen gevolgen voor arbeid? Bedrijven kunnen nu eenmaal niet valsspelen, de wetten van vraag en aanbod blijven bestaan. Een belasting van een overheid die alle consumptieproducten duurder maakt, zal het effect hebben dat consumenten hun bestedingspatroon zullen aanpassen. Immers, vanuit de optiek van de vrije markt (zonder belastingen), zouden prijzen al op het juiste niveau moeten zijn. Een prijsverhoging betekent altijd dat de vraag naar producten minder zal worden (anders hadden bedrijven de prijs van hun producten al eerder verhoogd). Maar zal deze verminderde vraag neutraal zijn? Heeft een prijsverhoging van 10% op een auto hetzelfde effect als een prijsverhoging van 10% op een kilo aardappelen? Dat lijkt me sterk. Het zal eerder zo zijn dat luxeartikelen sterker getroffen worden dan artikelen die men nodig heeft om te overleven (eten en bier). Maar wat dan voor die mensen die in de autoindustrie werken, en niet in de landbouw? Omdat de vraag naar auto's relatief sterker afneemt, zullen relatief minder mensen werk vinden in de autoindustrie. De minst productieve arbeiders zullen hier het eerst ontslaan worden. Nu heb ik niets op met solidariteitsbeginsel, maar om nu een overheid te gebruiken om de minst productieve arbeiders extra te treffen overtuigt ook niet van veel smaak. Verder meen ik dat een vlaktax op consumptie, net als de doodsbelasting, het sparen van de bevolking aanzienlijk zal verminderen. De vlaktax op consumptie is in mijn ogen dus nog erger dan de doodsbelasting!
In mijn ogen zou een belasting geint per hoofd van de bevolking, een vast bedrag per persoon, veel 'eerlijker' zijn, zeker als dit op vrijwillige basis gebeurt: je betaalt alleen wanneer je daadwerkelijk van de overheid gebruik maakt, zeker als je de opvatting hebt, zoals ik, dat een rechtswezen ook zonder overheid kan bestaan.
Die belasting is inderdaad
Submitted by Brigands on Thu, 2006-09-14 13:49.
Die belasting is inderdaad onaanvaardbaar. Stelen van de doden, diegene onderaan de ladder zullen niet kunnen profiteren van wat extra inkomst. Neen, liever dat ze nog meer slaaf v/d verpamperingsstaat blijven.