Vrhfstdts Liberalisme Lijkt op Fascisme

Vandaag verschijnt in De Tijd een opiniestuk van Nicolas Raemdonck, lid van het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) en lezer van deze webstek. Omdat het opnieuw voor een groot deel rond mij draait, net zoals het stuk van Tom Cochez zaterdag in De Morgen, geef ik ook dit artikel hieronder in extenso weer.

Het moet gezegd dat Raemdonck dichter bij de waarheid zit dan Cochez. Hij is dan ook maar een student, terwijl Cochez een journalist van een Vlaamse “kwaliteitskrant” is. Raemdonck heeft zeker gelijk als hij het Vlaams Belang een etatistische en corporatistische partij noemt die de controlerende rol van de overheid in onze maatschappij centraal stelt. Maar doen de andere partijen in België dat dan niet? Wie heeft de resem vrijheidbeperkende en controlerende wetten van de voorbije jaren goedgekeurd? Niet het VB; de VLD.

Nicolas Raemdonck noemt mij “oerconservatief” omdat ik traditionele ethische waarden verdedig. Ik beschouw mij als een klassiek-liberaal omdat ik vind dat de overheid nagenoeg geen controlerende rol in de samenleving moet vervullen. Dit is alleen maar mogelijk indien er in een samenleving sterke, door de civiele maatschappij gedragen, morele gedragsregels en normen bestaan. Wanneer de dam breekt, overstroomt de rivier. De staat treedt vandaag in onze samenleving buiten zijn oevers omdat de dam is gebroken. Die dam is de traditionele moraliteit. Het zijn de kerken die deze dam eeuwenlang onderhouden hebben. Indien wij de staat opnieuw willen indammen, moet ook bij ons – zoals in Amerika – de rol van de kerken en het private charitatief, sociaal en educatief werk opnieuw toenemen. Vrijheid is alleen mogelijk binnen een ethisch conservatief kader.

Raemdonck staat ideologisch op dezelfde lijn als VB-parlementslid Jurgen Verstrepen. Verstrepen is een economische zowel als ethische liberaal. Vrije abortus, vrije euthanasie, gelijke rechten voor homoseksuelen en legalisering van drugs, maken volgens Raemdonck de kern van het liberalisme uit. Volgens mij zijn het symptomen van de dood ervan. Ik vermeld Verstrepen met opzet omdat het VB sinds het zich van Blok in Belang omvormde, voor elk wat wils in huis heeft gehaald. Vandaag kan de partij het artikel van Raemdonck aan socialistische kiezers tonen met de boodschap “Wij zijn helemaal niet liberaal. Stem op ons,” terwijl ze het stuk van Cochez aan liberale kiezers kan tonen met de boodschap “Wij zijn helemaal niet socialistisch. Stem op ons.” Zo speelt zelfs Raemdonck een nuttige rol voor het VB.

De enigen die sinds de omvorming van Blok in Belang in de kou staan, zijn de ook door Raemdonck vermaledijde “ethische conservatieven.” Geen enkele partij richt zich tot deze mensen, en dus hoeft het VB dat ook niet meer te doen. Vroeger roeide de partij tegen de stroom in, vandaag drijft ze mee. Mijn kritiek op het VB betreft niet zozeer het “populisme” van de partij als wel het feit dat het Belang de vroegere derde pijler van het Blok – het ethisch conservatisme – heeft laten vallen.

Raemdonck beweert dat ik, ondanks “connecties” met de Mont Pelerin Society (MPS), geen liberaal kan zijn omdat ik “oerconservatief” ben. Ik werd in 1996 in de MPS opgenomen. Ik zou geen lid geworden zijn indien die organisatie een pleitbezorgen zou zijn van abortus, euthanasie, homorechten en legalisering van drugs. Ik denk dat andere MPS-leden, zoals father Sirico, en de “oerconservatieve” katholieken Leonard Liggio (MPS-voorzitter tot vorig jaar), de theoloog Michael Novak, Alex Chafuen en Otto von Habsburg, en de Anglicaanse priester en Ratzinger-bewonderaar Digby Anderson, zich er dan evenmin thuis zouden voelen.

Hetzelfde geldt voor een andere door Raemdonck genoemde instelling: het Institute for Humane Studies (niet “Human” zoals Raemdonck schrijft). Daar zit oerconservatief Leonard Liggio eveneens in het bestuur. En wat MPS-stichter Friedrich von Hayek betreft: is dat niet de man die paus Johannes-Paulus II bezocht en Latijn met hem sprak, en die, hoewel hij persoonlijk een agnost was, schreef dat hij veel respect heeft voor priesters die persoonlijk twijfelen aan de juistheid van de leer van hun geloof maar die leer toch blijven verkondigen “omdat zij vrezen dat het verlies van het geloof zal leiden tot een verval van de moraal”? Was Hayeks leermeester, Ludwig von Mises, niet de man die schreef dat een vrije libertijnse moraal, een kenmerk van het socialisme is omdat seksuele vrijheid de enige vrijheid is die socialisten toelaten?

Raemdonck maakt nog een aantal foutjes die erop wijzen dat hij minder met het Amerikaanse liberalisme (en met “liberalisme” wordt hier de vrijheidsgedachte bedoeld) vertrouwd is dan hij voordoet. Uiteraard is de liberale econoom (James) Buchanan een andere persoon dan de paleoconservatief (Patrick) Buchanan. Raemdoncks bewering dat (James) Buchanan, net zoals Hayek, een inspiratiebron was van Verhofstadt, is echter juist. Maar de nadruk ligt wel degelijk op was.

En aangezien wat was niet meer is, en Verhofstadts partij sinds 1999 volop meegeholpen heeft om van ons land een neo-fascistische dictatuur te maken waarin mensen vervolgd worden omdat ze hun mening verkondigen, kan een liberaal in Vlaanderen vandaag evenzeer op het VB stemmen als op de VLD. Wanneer politieke partijen uit de regeringsmeerderheid zelfs van plan zijn om een oppositiepartij financieel droog te leggen omwille van een opiniedelict, is het voor een liberaal zelfs een morele plicht om zich aan de kant van de door het overheidsapparaat belaagde partij te scharen.

LIBERALISME IS GEEN FASCISME
De Tijd, 30-11-2005

Het liberalisme wordt in sommige media in verband gebracht met het Vlaams Belang. Het Belang is geen liberale, maar wel een extreem rechtse partij. Het liberalisme wordt daardoor ten onrechte in een slecht daglicht geplaatst. Het heeft niets te maken met een racistische partij zoals het Vlaams Belang, stelt NICOLAS RAEMDONCK.

Hier en daar wordt in een bepaalde berichtgeving, door allerlei misverstanden, het liberalisme ten onrechte in verband gebracht met het Vlaams Belang. Deze berichtgeving wordt daarin geholpen door Hugo Coveliers die met zijn partijtje zogenaamde rechtsliberalen naar het Vlaams Belang tracht te leiden. De partij van Coveliers en het Vlaams Belang zijn echter niet liberaal maar extreem rechts en zelfs antiliberaal.

Er is geen sprake van connecties tussen het Vlaams Belang en het liberalisme. De twee staan haaks tegenover elkaar. Het Belang kan misschien connecties hebben met bepaalde groeperingen in de VS, maar dat zijn dan vooral ethisch conservatieve denktanks, zoals the Heritage Foundation. Het Vlaams Belang heeft echter geen contact met liberale denktanken zoals the Cato Institute of The Stockholm Network.

Sommige linkse verenigingen, zoals Blokwatch, proberen dat te weerleggen door telkenmale op de connecties van Paul Beliën te wijzen. Volgens Blokwatch draagt het netwerk van de echtgenoot van Alexandra Colen veel bij tot de internationale promotie van het Belang. Dat is een onjuiste bewering omdat Beliën niet meer op goede voet staat met de partij van zijn vrouw. In ieder interview of artikel geeft Beliën kritiek op het wat hij het populisme van het Belang noemt.

Het Belang houdt derhalve geen contacten met liberale verenigingen via Beliën. De enige belangrijke internationale contact dat het Belang heeft, is met extreem rechts in Bulgarije en die strekking is zeker niet welkom in de Verenigde Staten.

Ondanks zijn connecties met enkele liberale denktanks in het buitenland, zoals de Mount Pélérin Society, is Beliën geen liberaal. Op ethisch vlak is hij oerconservatief, wat niet strookt met het ethisch progressieve karakter van het liberalisme. Het Amerikaanse liberale Institute of Human Studies is een voorbeeld van dat karakter. Het is vrije-marktgericht, maar ook voor abortus, gelijke rechten voor homo- en heteroseksuelen en legalisering van drugs.

Organisaties zoals het Stockholm Network, de Mont Pélérin Society of the Cato Institute zijn geen organisaties die in verband gebracht kunnen worden met het Belang omdat hun ideologieën tegenstrijdig zijn.

Friedrich Hayek

Liberale verenigingen bouwen onder meer voort op de liberale filosoof Friedrich Hayek. De Mount Pélérin Society werd door Hayek opgericht. Het is ook dezelfde Hayek die als inspiratiebron diende voor Tony Blair in het Verenigd Koninkrijk en premier Guy Verhofstadt (VLD) bij ons. Een gezonde mens kan moeilijk stellen dat Verhofstadt of Blair geestesverwanten zijn van extreem rechts. Hetzelfde geldt ook voor de liberale econonoom Buchanan, die ook een inspiratiebron was van Verhofstadt en die ten onrechte een paleoconservatief wordt genoemd.

Bovendien wees Hayek in zijn boek 'The road to serfdom' op het feit dat collectivistische ideologieën, zoals het fascisme en het communisme, onvermijdelijk falen en leiden tot een dictatuur. Hayek pleitte voor individuele vrijheid en respect voor de medemens.

In Europa staat Hayek bekend als een liberaal, in de VS daarentegen als libertariër. Dat komt doordat de Amerikaanse liberalen een nieuwe benaming zochten, nadat de sociaal-democraten zich de term 'liberaal' hadden toegeëigend. Die nieuwe naam werd het libertarisme. In werkelijkheid is het libertarisme een synoniem voor het liberalisme.

Het Vlaams Belang staat daarom ook lijnrecht tegen het libertarisme. Waar het liberalisme ethisch progressief is, is het Vlaams Belang oerconservatief. Het liberalisme staat, zowel in de VS als in Europa, voor een vrije migratie en voor het behoud van de eigen cultuur, want dat is een individuele keuze. Liberalen pleiten ook voor het vrije keuzerecht in belangrijke levenskwesties. Het recht op abortus en euthanasie worden als essentieel beschouwd.

Waar het liberalisme staat voor economische vrijheid, staat het Belang voor een corporatistische ideologie. Het sociaal-economische congres dat onlangs door het Belang werd georganiseerd, was een rookgordijn, om hun ware gelaat van populisme te verbergen. Het Belang is in werkelijkheid tegenstander van het Generatiepact. De partijleiding had zelf moeite om Anke Vandermeersch in toom te houden toen die zich achter de staking van het ABVV schaarde.

Ook het partijprogramma van het Belang toont onmiddellijk aan dat het Belang geen liberale of libertaire partij is. Het Belang stelt onder meer dat 'een ultraliberale benadering - laissez-faire - tot tal van misbruiken kan leiden, waardoor de welvaart van een kleine groep toeneemt, ten koste van de welvaart van de gehele samenleving'. Verder klinkt het dat 'de overheid misbruiken moet voorkomen en de economische ontwikkelingen zonodig moet bijsturen, ook cultureel en sociaal'.

Overheid centraal

Het Vlaams Belang stelt dus de controlerende rol van de overheid in onze maatschappij centraal. Voor extreem rechts speelt het individu geen rol, maar moet de staat de hoofdrol spelen. Verder in het partijprogramma pleit het Belang voor protectionisme om de verhuizing van bedrijven te vermijden en de handel uit de derde wereld tegen te gaan. Dat gaat regelrecht in tegen het libertarisme dat pleit voor open grenzen en een onmiddellijke afschaffing van het protectionisme en de landbouwsubsidies van de Europese Unie. Het protectionisme van de EU ontneemt elke vorm van eerlijke handel tegenover de derde wereld, die wordt geconfronteerd met Europese goederen aan dumpingprijzen.

Bovendien gaat in een manifest van twee kamerleden van het Belang ('Een socialer Vlaanderen') het Belang nog een stap verder in zijn antiliberalisme en populisme. Daarnaast toont het ook een totaal gebrek van economische realiteit aan. In de brochure staat een pleidooi voor de verhoging van allerlei uitkeringen, zoals het minimumloon, zonder zich af te vragen of dat wel betaalbaar is.

Guy Verhofstadt had dan ook gelijk toen hij Gerolf Annemans links van Xavier Verboven plaatste. Het Belang staat niet voor liberalisme of het libertarisme, maar voor extreem rechts en populisme.

Toch willen sommige media dat niet inzien en probeert men het liberalisme in verband te brengen met het Vlaams Belang. Op 1 december betogen de communistische Comac en de LSP in Leuven tegen het extreemrechtse NSV, niet omdat die laatste fascistisch is, maar omdat het NSV zogezegd staat voor het ultraliberalisme. Ook meer gematigde linkse verenigingen en media, zoals Blokwatch, tappen uit hetzelfde vaatje. Het LVSV Leuven dacht nochtans dat Blokwatch bedoeld was om de bevolking te wijzen op de gevaren van het racisme en de intolerantie van het Belang, en niet om de eigen agenda van bepaalde mensen op te dringen.

Om ons stelsel van sociale zekerheid betaalbaar te houden, zijn er economische hervormingen nodig. Die voorstellen zullen en mogen niet tegengehouden worden door mensen, zowel de gematigden als de radicalen, die ervoor pleiten economische hervormers af te schilderen als fascisten of als extreem rechts. Dat is intellectueel oneerlijk.

De auteur is lid van het politiek secretariaat van het Liberaal Vlaams Studentenverbond (LVSV) Leuven.

Klassiek-liberalisme vs conservatisme

Ik ben wat laat met mijn reactie, maar desalniettemin wou ik mijn (gouden) ei hier toch nog even kwijt. Vooral aan de auteur van het oorspronkelijke artikel, Paul Belien, had ik toch nog een vraag. Op een bepaald moment, in het heetst van de discussie, stelt u namelijk dat u zichzelf ziet als een klassiek-liberaal. Dit omwille van het feit dat u morele bezwaren in acht neemt tegen zaken als bijvoorbeeld het homohuwelijk - wat uw goed recht is; ik ga me over die kwestie alleszins niet uit - maar tegelijkertijd walgt van het idee dit via het staatsapparaat te verbieden, omdat volgens uw zelfde - overigens door mij volmondig ondertekende - mening vindt dat moraal iets is dat vanuit het private (!!) verenigingsleven moet komen, en niet door de staat moet opgedrongen te worden.

Maar volgens andere bronnen wordt u echter omschreven als een conservatief. En voor mij zijn klassiek-liberalisme en conservatisme. Tenminste, dat begrijp ik toch wanneer ik de tekst lees van de Leidense professor A. Kinneging, die op de website van de Nederlandse (conservatieve) Edmund Burke-stichting lees. De auteur stelt zo op pagina 11, in het hoofstuk over ethiek en moraal:

"Zonder gewetensvorming, zonder morele opvoeding kan de vrijheid niet voortbestaan, omdat de mens zonder geweten niet in staat is zichzelf een halt toe te roepen en een slaaf van zijn affecten blijft, affecten die vaak van kwalijke aard zijn en dus schade aanrichten als ze worden gebotvierd. Vrijheidsbeperking wordt onder die omstandigheid een noodzaak, of door sociale controlemechanismen, of door een juridisch instrumentarium."

Het zijn dus, mijns inziens, vooral die vier allerlaatste woorden die het klassiek-liberalisme van het conservatisme onderscheiden. Volgens de conservatieven mag dus - zij het wel in allerlaatste instantie als ook de rol van het particuliere verenigings- en religieleven is uitgespeeld - ook de macht van de staat ingeroepen om de moraal in de samenleving, en zelfs van het individu, te reguleren. Ik ben het daar fundamenteel mee oneens: De staat heeft geen enkel recht dit te doen. Anderzijds moet wel gesteld worden dat dit maar een theorie is; in praktijk zal het zogenaamde 'particuliere maatschappelijk leven' wel voor de nodige moraliteit/spiritualiteit e.d. zorgen; waardoor het in feite niet nodig zal zijn het 'juridisch instrumentarium' in te roepen.

Kort gesteld: Wat zal het zijn? Klassiek-liberalisme of conservatisme?

Kapitulatie

Luc schreef: "Het feit dat zelfs een klassiek-liberale vereniging als Nova Civitas zichzelf in zijn folder 'progressief' noemt, beschouw ik als een capitulatie voor het door de politiek-correcten opgedrongen dogma: conservatief=slecht, progressief=goed."
Het is toch niet omdat de politiek-correcten claimen dat "wij=links=progressief=goed" dat je dat zomaar moet aanvaarden? Ik sta voor groei, kapitalisme, vrije markt en vrijhandel. Dat zijn allemaal progressieve concepten. Dat de politiek-correcten dat zo niet zien, moeten zij weten. maar daarvoor ga ik mij nog niet conservatief noemen, als ik dat niet ben (en Nova Civitas is dat wellicht ook niet). Dat zou pas een kapitulatie zijn. Wij aanhangers van de vooruitgangsidee moeten de term progressief terug claimen uit de handen van de pseudo-progressieven.

Selectieve waarden opdringen is altijd anti-liberaal

Paul Beliën schrijft dat de VLD meewerkt om van ons land een neofascistische dictatuur te maken. De vervolging van opiniedelicten zou daarvan een voorbeeld zijn. Nu zegt hij verder ook dat hij geen lid zou zijn geworden van de MPS wanneer zij voor "abortus, euthanasie, homorechten en legalisering van drugs" zouden zijn geweest. Nu vraag ik mij af waarom het vervolgen van opiniedelicten een teken zou zijn van het afglijden naar een neofascistische dictatuur terwijl bv. het verbod op druggebruik niet meer is dan het noodzakelijk conservatief ethisch kader dat nodig zou zijn om vrijheid mogelijk te maken.
Punt is natuurlijk dat Paul Beliën dat conservatief kader zelf en selectief invult. Alleen zijn traditionale waarden zijn de juiste: geen abortus, geen drugs (maar wel dan alcohol of sigaretten?) enz... Maar het uiten van racistische opmerkingen moeten dan wel kunnen, en snelheidsovertredingen begaan ook? Dat is dan wél ethisch?
Allemaal gaan probleem mee, maar ik moet wel vaststellen dat net als vele progressieven hun selectieve prograssieve waarden ook Paul Beliën zijn selectieve conservatief waarden aan andere wil opdringen, via de gemeenschap als het kan, via de staat als het moet.
Welnu, dát is anti-liberaal.

Ach, beste Hubert Spons.

Ach, beste Hubert Spons. Dan heb je het artikel niet begrepen. Van mijn part mag je extreem-rechts zijn en dat als geuzenaam gaan gebruiken. Als je denkt dat ik mij daar in zou storen. Dat kan me zeer weinig interesseren. Mijn tekst pleit niet voor een cordon sanitaire en ik ga u mening niet met alle kanten gaan bestrijden, maar ik deel ze zeker niet.

Dus de bedoeling van mijn tekst was niet een middel om het Belang te viseren maar wel om aan te tonen dat het geen liberale partij is. Dus stem van mijn part om het belang of zwaai met dat woord rond, maar dat maakt mijn punt niet: wat het belang ook mogen zijn, het is geen liberale partij.

Extreemrechts? Graag!

Het is een kinderachtig en voor een geestelijk volwassen persoon bijgevolg een pijnlijk spektakel. Ogenschijnlijk evenwichtige mensen van alle bestaande en vele nog uit te vinden politieke en levensbeschouwelijk strekkingen in Vlaanderen, slaan aan het brullen van verontwaardiging als iemand hen in betrekking brengt met extreemrechts. Gewoonlijk gebeurt dat onder de scheldnaam fascisme, want in de ideeënarmoede van het hedendaagse Vlaamse primitivisme zijn deze twee termen synoniemen.
Als hen dat overkomt, en af en toe is dat niet te vermijden, voelen ze zich allemaal even schandelijk in hun eer aangetast: de socialistische socialisten, de liberale socialisten, de vrije-marktsocialisten, de communisten, de gerecycleerde communisten, de klassieke liberalen, de neoliberalen, de sociaal-democratische liberalen, de totalitaire liberalen, de katholieke christen-democraten, de ongelovige christen-democraten, de vooruitstrevende progressisten, de reactionaire progressisten, de conservatieven, de oerconservatieven, de economische conservatieven, de ethische conservatieven, de neoconservatieven, de hervormde neoconservatieven, de ex-neoconservatieven, de verlegen nationalisten, de multiculturele nationalisten, de vreedzame pacifisten, de gewelddadige pacifisten, de antiracisten, de antiblanke racisten, de natuurbeschermers, de mensenhaters, de gematigde rechtsen, en, nu breekt mijn klomp, zelfs sommige radicale rechtsen. Und so weiter, und kein Ende!
Het is gemakkelijk in te zien waar die herrie voor dient. In Vlaanderen worden het geestesleven en de politiek beheerst door een monsterachtige eenheidspartij waar iedereen zich aan onderwerpt, niet enkel de geboren meelopers maar ook diegenen die als nonconformisten willen doorgaan. Men kibbelt enkel wat over onbenulligheden die geen grondige consequenties hebben, om zichzelf te bewijzen dat men zelfstandig denkt en eigen opvattingen produceert. De burger echter hoort uit alle hoeken hetzelfde deuntje op hem afkomen, dat van de Grote Moderne Tijdgeest, over Democratie, Vrijheid, Vooruitgang, en andere opgeblazen woorden die men zelfs met een hoofdletter zou uitspreken als dat mogelijk was. Hij gaat op zoek naar een nieuw geluid. Daarom probeert men hem in het gareel te houden door hem de daver op het lijf te jagen met het schrikbeeld van de grote, eigenlijk de enige vijand: EXTREEMRECHTS! Maar ook hier ontsnappen onze denkers en doeners niet aan de kuddegeest, en zo komt het dat ze te hoop lopen wanneer verzameling geblazen wordt tegen de boze wolf.
Nu vraag ik u: is het verstandig de enige of zelfs maar de grootste bedreiging rechts te zoeken? Is het soms niet waar dat “der Materialismus, der Determinismus, der Zentralismus, der Etatismus, Sozialismus, Nationalismus und Rassismus linke Phänomene sind, während Spiritualität, freier Wille und Verantwortlichkeit, Föderalismus, Patriotismus und freie Wirtschaft der Rechten zu zuordnen wären” . (Erik von Kuehnelt-Leddihn, Gleichheit oder Freiheit). En wie moet bevreesd zijn voor extreme vormen van het goede en het efficiënte?
Voor wie van praktische en actuele voorbeelden houdt. Welke andere ideologie dan die van extreemrechts kan Vlaanderen, Europa en de Verenigde Staten in stand houden zoals de traditie ze heeft opgebouwd? De leden van voornoemde eenheidspartij zullen in een of andere vorm, naargelang het vleugeltje waar ze onder huizen, de vraag stellen: moet dat dan zo nodig? Vermits ze allemaal onbesmette democraten zijn, ligt het antwoord voor de hand; wat is er democratischer dan het traditionalisme, dat zelfs stemrecht verleent aan de voorouders?
Wie anders dan de extreemrechtse populisten kunnen Vlaanderen verlossen van het opgelegde Belgische nationalisme en het vervangen door een natuurlijk Vlaams patriottisme? De Vlaamse partijleiders die om hun moeder roepen als iemand hen voorhoudt dat om een land zelfstandig te maken, er zo iets bestaat als een pronunciamiento ? Wie anders zijn bereid en in staat Frankrijk te vrijwaren van het moslimkolonialisme? Slapjanussen als Chirac, De Villepin of Sarkozy? (Le Pen for president schrijft Taki in het jongste nummer van The American Conservative). Wie anders bestrijden in de VS big business, big government, big labor, die het land laten overspoelen door vijandige immigranten uit Midden- en Zuid-Amerika en uit Afrika, omdat die hen goedkope werkkrachten, kiezers of militanten leveren? De verbleekte “conservatieven” van de Republikeinse Partij? Het is extreemrechts dat er de doodstraf wil behouden, milities vormt om de grens met Mexico te beschermen tegen illegale immigranten en de discriminatie van blanken aanklaagt.
Tot slot en in het algemeen: wie anders dan het extreemrechtse canaille kan de Westerlingen er ooit opnieuw van overtuigen dat de mens wat meer is dan een zak vol darmen?

Extreemrechts? Ja, graag!

geuzennaam

Dat is uiteraard wat men bereikt met heel die hetze. Mensen gaan de term "extreem-rechts" met trots dragen, als een geuzennaam. Ik voel me in het gezelschap van Taki en Co wel thuis. Je hoeft het niet met alles eens te zijn, maar er wordt tenminste nagedacht en niemand hoeft "politiek correct" te zijn.

Nicolas Raemdonck: Bevestiging van mijn artikel

Waarom heb ik dit artikel geschreven? Omdat ik niet in een cordon wil belanden. Tegenwoordig zijn heel wat linkse media en verenigingen bezig met het liberalisme aan het VB te linken. Reden: dan kunnen ze ook het liberalisme monddood maken en zijn we helemaal ver van huis.

Wat sommige mensen niet inzien is, is dat de staat kleiner moet worden en moreel niets moet gaan regelen en dus alles van de moraal naar de privé-sfeer. Daarom heb ik ook kritiek op mensen die hun eigen levenssfeer naar de staat willen brengen. Als Paul Beliën natuurlijk nu stelt dat hij daarvoor niet kiest maar het privé wil regelen, dan kan ik daar zeker mee leven.

Daarnaast: er is dan inderdaad geen partij meer voor die ethisch conservatieven, maar ben ik dan de grote schuldige daavoor? Neen, ik wens alleen aan te tonen dat het belang geen uitweg is, wegens haar gebrek aan economisch liberalisme. Daar ging het over. Ik val hier geen economisch liberalen aan die een conservatieve moraal hebben. Ik zie in zekere zin alle economisch liberalen op economisch vlak als bondgenoten. Mijn artikel was geen aanval op Belien of op de MSP. Ik heb ook niet gezegd dat het MSP alleen maar liberatiërs aanvaard, doch enkel dat ze geen contacten hebben met het Belang. Voilà.

Dus beste posters: mijn artikel wordt niet door de bovengehaalde reacties weerlegd maar bevestigd. Het politieke fora moet niet dienen tot het opleggen van je eigen morale sfeer aan anderen. De staat moet neutraal blijven en iedereen gelijk beschouwen.

Dus daarom wil ik stellen dat de aangehaalde argumenten over Hayek en Von Mises in Paul Beliën zijn reactie op mijn artikel niet van toepassing zijn op mijn artikel. Reden: in mijn visie mag een mens gelovig zijn, en kan de kerk een rol spelen. Dus wat ik reeds boven heb gesteld.

Even een reactie op de post van Luc Van Braeckel.

- VLOTT zijn beginselverklaring heb ik wel gelezen en je zal daar wel vlug een verwijzing naar vrijheid in vinden en zoverder. Maar zoals je weet is VLOTT Coveliers. Zijn medestanders zijn geen zwaargewichten en eigenlijk is hij nu officieël bij het Vlaams Belang.

- Over Dirk Verhofstadt van: ik heb daar al in talrijke posts op LVB-net op geantwoord en zelf een artikel op mijn blog gezet: http://nicolas-raemdonck.blogspot.com/2005/09/over-dirk-verhofstadt-orka...
Dirk had ongelijk op zijn punt over de libertariërs die hij wilde verbannen uit de VLD.

- Extreem-rechts wordt gebruikt om twee redenen. Het grotere publiek kent die term beter, dus het was duidelijk voor in de krant. Ten tweede, zoals herhaaldelijk door mij gesteld in andere posts en artikels bestaat er niet zoiets als links tegen rechts. Daarom gebruik ik de term extreem-rechts als een soort sui generis term. De 'rechts' geeft daarbij geen richting aan maar is samen met extreem een nieuwe term. Samen zijn ze een synomiem voor collectivisme. Zie mijn artikel http://nicolas-raemdonck.blogspot.com/2005/06/anti-globalisten-en-fascis...
Waar ik antiglobalisten en fascisten met elkaar gelijk stel.
Dus geen nood aan semantische redeneringen.

- Extreem rechts staat dus niet in de zin voor libertariër want die is niet links maar staat voor het individualisme (niet verwarren met egoisme) Dus is VLaams Belang dus extreem-rechts op dat punt.
Luc Van Braekel haalt de uitleg van Paul Belien aan om aan te tonen dat het Belang niet in de ethische dimensie extreem-rechts is. Doch zoals ik al veel keren mogen horen heb is Belien geen lid van het Vlaams Belang en vertegenwoordigt hij dus niet de partijlijn. En inderdaad tegen immigratie en tegen vreemde invloeden, dat is extreem-rechts in de culturele dimensie, en dan de staat willen creeeren waarin alles dat er mee strijdig is met de nationale identiteit verdwijnt, in mindere of meerdere mate.

Dus Luc, leg niet te veel nadruk op rechts en links. Dat was mijn punt helemaal niet. Je licht één woord uit de hele tekst en dat zou alles moeten verklaren.
En inderdaad, ik gebruik daarmee een term die door heel wat politieke correcten worden gebruikt, maar ik moet die term gebruiken om een publiek te bereiken.

Dat ik het zelfde gedachtegoed heb, als Verstrepen, daar lach ik mee. Al voor dat die man bij het VB was, heb ik dat een grote populist in zijn radio-programma's gevonden, die ik niet beschouw als economisch liberaal als ik sommige posts van hem lees. Ik ben geen populist maar een klassiek liberaal.

In een cordon belanden zal

In een cordon belanden zal je. Niet omwille van VLOTT; gewoon omdat het Liberalisme even gevaarlijk is, voor belgicisten & 'linkse rakkers', als het VB. Dat de VLD amper reageert kan ik slechts interpreteren als een zwakte. Gezien de functie 'Ik ben heiliger dan die Anderen'- functie v/d VLD zal ze haar 'links liberale' koers bevestigen & de aanwezigheid van de rechtervleugel onmogelijk maken. Laten we ons niet om de tuin leiden: VB +VLOTT kan een sterk duo vormen die het Cordon kan doorbreken.

Het VB is economisch niet liberaal; maar waarom denk je dat VLOTT bestaat?
Juist om dat liberale tekort op te vangen in een andere nauwaansluitende politieke beweging & zo te voorkomen dat interne tegenstellingen worden uitvergroot & leiden tot verlies.

Coveliers is geen liberaal?
Betekent dit nu dat Bourgeois een tsjeef is; Lambert een Socialist; Dûchatelet een Liberaal?

Extreem-rechts

Ik heb de tekst van Raemdonck nog een paar keer opnieuw gelezen, en zit nog met een aantal vragen.

- Er wordt gesteld dat VLOTT, de partij van Coveliers, niet liberaal is maar 'extreem rechts'. Daarvoor worden geen argumenten aangedragen. Ik heb zelf nog geen tijd gehad om de VLOTT-beginselverklaring te lezen, maar ik zal hierop terugkomen nadat ik daarvoor de tijd gevonden heb.

- Als Raemdonck zegt dat liberalisme en libertarisme synoniemen zijn, dan benieuwt het mij te vernemen of hij vindt dat Dirk Verhofstadt, die zegt dat libertariërs geen liberalen zijn, een liberaal is. Als Raemdonck bindingen zou hebben met de VLD zou ik kunnen begrijpen dat hij die vraag te delicaat vindt om te beantwoorden, maar aangezien hij zegt dat hij er geen bindingen mee heeft, zal hij vermoedelijk geen problemen hebben om die vraag te beantwoorden.

- Wat betekent 'extreem rechts', al dan niet met of zonder koppelteken, eigenlijk? In de economische dimensie betekent 'rechts': tegen staatsinterventie in de economie, en voor maximale economische vrijheid. Als libertariër sta ik daar achter. Meer nog, ik ben daar zelfs nogal extreem in, extremer dan meer gematigde liberalen of dan links-liberalen. Ik ben dus: extreem-rechts! Althans op economisch vlak. Ik kom tot deze conclusie door logisch te redeneren over de betekenis van woorden, en zonder mij iets aan te trekken van het semantische woordmisbruik dat sommige opiniemakers ons proberen op te dringen.

- Als Vlaams Belang extreem-rechts is, dan is dat zeker niet in de economische dimensie (ze vinden immers dat de staat een rol te vervullen heeft in de economie), wellicht ook niet in de ethische dimensie (zie de uitleg van Paul Belien), maar wel in de culturele dimensie. Tegen immigratie en tegen vreemde invloeden, dat is extreem-rechts in de culturele dimensie. In de institutionele dimensie bijvoorbeeld is het VB dan weer extreem-links: wie een staat (in casu België) wil doen verdwijnen, die is op institutioneel vlak zowat het tegenovergestelde van behoudsgezind.

- Deze interpretatie van de termen links, rechts, extreem-links en extreem-rechts (in verschillende dimensies) lijkt mij alvast juister dan de inhoudsloze demonisering die enkele opiniemakers in de media sinds enkele jaren voeren. Zij bedoelen met 'extreem-rechts' waarschijnlijk racistisch, xenofoob en/of autoritair, hoewel ze dat nooit precies uitleggen. Als ze 'xenofoob' zouden bedoelen, waarom zeggen ze dan niet 'xenofoob', maar wel 'extreem-rechts'? Zij willen wellicht dat 'extreem-rechts' een soort mantra wordt, een toverformule die, wanneer ze wordt uitgesproken, een Pavloviaanse reflex van afkeer en walging teweegbrengt, en associaties met Hitler oproept. Moeten we toegeven aan deze pogingen tot indoctrinatie (ik zou zelfs zeggen: deze poging tot subliminale suggestie), of is de hersenspoeling al dusdanig gevorderd dat discussie daarover onmogelijk is?

Gedragsregels

Paul Belien schreef: "Dit is alleen maar mogelijk indien er in een samenleving sterke, door de civiele maatschappij gedragen, morele gedragsregels en normen bestaan."

Ik ben net als Nicolas Raemdonck een agnost. Het katholicisme zoals ik dat ik tijdens mijn jeugd ervaren heb, heb ik al vrij vroeg als een objectieve bondgenoot van het marxisme beschouwd. Wees nederig, cijfer uzelf weg, verhef u niet. Het individu en de ratio werden er ondergeschikt gemaakt aan de gemeenschap en het aanvaarden van 'geopenbaarde' waarheden. Het streven naar welbegrepen eigenbelang, de basis van het libertarisme, werd er meteen als 'egoïsme' gebrandmerkt. Meteen nog een tip voor libertariërs: demoniseer het 'egoïsme' niet, maar beklemtoon het verschil tussen het streven naar welbegrepen eigenbelang en het streven naar kortzichtig (dom, slechtbegrepen) eigenbelang.

Een christen zal zeggen 'bemin uw naaste gelijk uzelf', een libertariër zal zeggen 'doe niet aan een ander wat je niet wil dat men jou aandoet, want anders kan de maatschappij niet behoorlijk functioneren, en dat zou niet in mijn welbegrepen eigenbelang zijn'.

De gedragsregels die daaruit volgen, hebben het voordeel dat ze uit de individuele menselijke ratio zelf ontspringen, en niet door de overheid of door de civiele maatschappij opgelegd of 'gedragen' moeten worden, noch vanuit een door een opperwezen geopenbaarde waarheid moeten aanvaard worden met wegcijfering van de eigen ratio.

Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat het overdreven cultuurrelativisme en de 'weg met ons'-mentaliteit die een groot deel van de Westerse intelligentsia teistert, niet alleen zijn kiem vindt in het socialisme, maar ook in het christendom. Beiden plaatsen de sukkelaar op een voetstuk en wantrouwen iedereen die succes heeft. Dat de armoede in de wereld de 'schuld' zou zijn van het rijke westen is een waanidee waarvoor de christelijke denkpatronen ons bij uitstek vatbaar en ontvankelijk maken.

Sociale zekerheid, ethisch-progressief

Nicolas Raemdonck schrijft: "Om ons stelsel van sociale zekerheid betaalbaar te houden, zijn er economische hervormingen nodig." Ik ben benieuwd hoe en waarom een 'libertariër' ons huidige systeem van sociale zekerheid het verdedigen waard vind. Naast de pure risicoherverdeling die eigen is aan elk verzekeringssysteem, is onze sociale zekerheid ook nog van staatswege verplicht (men kan er niet voor opteren om zich eraan te onttrekken) en bevat ze bovendien ook nog een inkomensherverdelend aspect. Onze huidige vorm van sociale zekerheid is bovendien de voornaamste reden waarom onze economische groei lager ligt dan in de Angelsaksische wereld of in Oost-Europa.

Wat de term 'ethisch progressief' betreft. Op ethisch vlak voel ik me wellicht meer verwant met Jurgen Verstrepen dan met Paul Belien, maar ik gruw van de term 'ethisch progressief'. Liberalen en libertariërs doen er wellicht beter aan om dit uit te drukken in termen van 'het zelfbeschikkingsrecht van de mens' dan met vendels als 'progressief' of 'conservatief' te zwaaien.

Kijk, mijn interesse voor politiek vormde zich in de tijd toen 'conservatieven' als Thatcher en Reagan grote successen boekten en 'vooruitgang' tot stand brachten. Op dat ogenblik dweepten onze 'progressieven' nog met de toenmalige paradijzen Albanië en China.

Gisteravond zag ik nog een staatssecretaris op televisie verklaren dat daklozen die weigeren om in een opvangcentrum te worden opgenomen, daartoe door de staat zouden moeten gedwongen worden, om te verhinderen dat ze doodvriezen. Die staatssecretaris vindt zichzelf wellicht ook 'ethisch progressief', maar zijn voorstel druist wel in tegen het zelfbeschikkingsrecht van de mens.

Het feit dat zelfs een klassiek-liberale vereniging als Nova Civitas zichzelf in zijn folder 'progressief' noemt, beschouw ik als een capitulatie voor het door de politiek-correcten opgedrongen dogma: conservatief=slecht, progressief=goed. Ik ben een radicale vooruitgangsoptimist, maar wat mij betreft is de term 'progressief' voor eeuwig en altijd bezoedeld door herverdelers, moonbats, marxisten-leninisten en groenen.

Verder is het tegenwoordig blijkbaar een nationale sport bij liberalen om op te sommen wie er allemaal geen echte liberaal is of kan zijn. Het begon al een paar jaar geleden met Patrick Dewael die plechtig verklaarde dat wie vindt dat 'onze' sociale zekerheid niet hoeft, 'hier' niet thuishoort. Tegenwoordig getroosten Herman De Croo, Karel De Gucht en Dirk Verhofstadt zich onnoemelijke inspanningen om VLD'ers te vinden die volgens hen geen liberalen kunnen zijn. Libertariërs bijvoorbeeld, kunnen volgens DV geen liberalen zijn. Ja, zo'n retoriek is echt dé manier om een partij electoraal te doen groeien. Pest zoveel mogelijk leden buiten, er zullen dan wel vanzelf andere en betere leden bijkomen zeker?

Libertariërs

Ja, Luc, jij bent een Randiaan (aanhanger van Ayn Rand). Vandaar de kritiek op het katholicisme, waarmee je de socialiserende, linkse (ik zou zelfs zeggen "seculiere") versie van het geloof bedoelt die wij in de jaren zeventig op het college meekregen. Ik ben veeleer een libertariër van het klassiek-liberale of "old whig"-type.

Om samen een politiek project op te zetten dat de staat terugdringt, is het echter niet nodig om op alle gebied eensgezindheid te bereiken. Ik denk dat we naar een brede alliantie van liberalen en conservatieven moeten gaan. In principe kan zowel een christendemocratische als liberale als conservatieve Vlaams-nationalistische partij de kern van zo'n formatie worden.

No true Scotsman

Paul Belien, ik had al eerder van Cogito vernomen dat u de socialiserende, linkse katholieken als "seculier" beschouwt. Dit is echter een kanjer van een no-true-Scotsman drogreden.
Hoe interpreteert u dan het gebod "bemin uw naaste gelijk uzelf", of "heb uw vijanden lief"? Hans-Hermann Hoppe is (terecht) tegen vrije immigratie, maar hoe rijmt u dat met Christus' woorden: "Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen. (...) Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij gedaan hebt voor één dezer geringsten van mijn broeders, hebt gij voor Mij gedaan."? Staan die woorden misschien in het "seculiere" deel van de bijbel?

Ik ben het wel volledig met u eens dat we naar een brede alliantie van liberalen en conservatieven moeten gaan. Maar dan zou u de scheidingslijn tussen conservatief en niet-conservatief moeten trekken tussen het behoud en het verwerpen van het goede uit de Overlevering, en niet tussen gelovigen en seculieren. Ik heb de indruk dat u teveel dat laatste doet op deze webstek.

Johan B. schreef:“Paul

Johan B. schreef:
“Paul Belien, ik had al eerder van Cogito vernomen dat u de socialiserende, linkse katholieken als "seculier" beschouwt. Dit is echter een kanjer van een no-true-Scotsman drogreden.
Hoe interpreteert u dan het gebod "bemin uw naaste gelijk uzelf", of "heb uw vijanden lief"? Hans-Hermann Hoppe is (terecht) tegen vrije immigratie, maar hoe rijmt u dat met Christus' woorden: "Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen. (...) Voorwaar, Ik zeg u: al wat gij gedaan hebt voor één dezer geringsten van mijn broeders, hebt gij voor Mij gedaan."? Staan die woorden misschien in het "seculiere" deel van de bijbel?
Ik ben het wel volledig met u eens dat we naar een brede alliantie van liberalen en conservatieven moeten gaan. Maar dan zou u de scheidingslijn tussen conservatief en niet-conservatief moeten trekken tussen het behoud en het verwerpen van het goede uit de Overlevering, en niet tussen gelovigen en seculieren. Ik heb de indruk dat u teveel dat laatste doet op deze webstek”
.

In verband met de hierboven genoemde belangrijke passages uit het Nieuw Testament dient, tegen diegenen die hier bij het socialisme willen aanknopen, de volgende fundamentele opmerking te worden gemaakt. Het gaat hier - afgezien van allerlei andere aspecten - in elk geval om morele aansporingen, die bijgevolg enkel in vrijheid kunnen worden opgepakt. Omdat enkel menselijke individuen over vrijheid beschikken, en enkel menselijke individuen voor goed dan wel kwaad kunnen opteren, impliceren deze aansporingen juist dat de staat zich niet op domeinen heeft te begeven buiten het eigenlijke rechtsleven, en zeker niet moet moraliseren of in naam van ‘ethiek’ allerhande weldadigheden moet opleggen.

Wanneer de staat bijvoorbeeld immigratie oplegt aan de autochtone bevolking (wat momenteel gebeurt, al wendt de politieke klasse voor dat dit niet het geval is) dan verkeren de individuele leden van de autochtone bevolking in de onmogelijkheid om op dit vlak nog een morele keuze te maken, want een keuze kan enkel moreel zijn indien ze op basis van een vrije individuele beslissing geschiedt. Wanneer het geven van ontwikkelingshulp door de staat wordt opgelegd aan de bevolking, dan heeft die ontwikkelingshulp geen morele grondslag meer omdat hij niet op basis van authentieke vrije keuze is gegeven, zodat het dan om roofgeld gaat dat de politieke kaste van haar onderhorigen afpakt om er elders goede sier mee te maken. Idem dito voor opgelegde ‘solidariteit’ met Wallonië, zoals die bv door de NVA wordt voorgestaan (om daar een corrupte PS in het zadel te houden, provinciale administraties te onderhouden die per inwoners drie tot vier keer omvangrijker zijn dan in Vlaanderen, om Ecclestone te betalen enz), met alle mogelijke ‘kansarmen’ (die eerst hemel en aarde bewegen om in dit land binnen te geraken om dan in één beweging het leger van ‘gediscrimineerden’ en ‘achtergestelden’ te vervoegen), met kapitaalbezitters (die in tegenstelling tot mensen die van hun arbeid leveren door de staat nauwelijks worden gepluimd) enz.

Het verschil tussen de christelijke aanpak (wat niet hetzelfde is als katholieke aanpak) en de socialistische dwingelandij is hierin gelegen, dat de christelijke aanpak beroep doet op de vrije keuze van het menselijk individu, terwijl de socialistische aanpak het individu met staatsgeweld dwingt tot pseudo-moreel handelen. De christelijke politicus (die daardoor eigenlijk een libertaire anti-politicus wordt) dient de mens, door ruimte te scheppen voor de vrije handeling van het individu, terwijl de socialistische politicus in naam van een collectivistische nepmoraal heerst, dwingt, onderdrukt en afperst: “Gij weet, dat de heersers der volkeren hen met ijzeren vuist regeren en dat de groten misbruik maken van hun macht over hen. Dit mag bij u niet het geval zijn: wie onder u groot wil worden, moet dienaar van u zijn, en wie onder onder u de eerste wil zijn, moet slaaf van u wezen, zoals ook de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen” Mattheus 20: 25-26 (cfr.Marcus 10:42-45 en Lukas 22:25-29)

seculier

@Johan B:

ik gebruikte het woord seculier in mijn commentaar hierboven op Luc's stelling. Een seculiere gelovige is dan iemand die zijn geloof uitsluitend in de horizontale dimensie plaatst, als een soort plicht tot socialisme met de medemens, terwijl geloof ook een verticale dimensie heeft tussen het gelovige individu en God. Uiteraard is geloof een combinatie van beiden, waarin de gelovigen opgeroepen wordt God te zien in de medemens. Seculier is echter het volledig uitsluiten van de verticale dimensie. Dat is de manier waarop ik zelf het godsdienstonderricht op het college in de jaren zeventig heb ervaren.

Wat de scheidingslijn tussen conservatief en niet-conservatief betreft, interpreteer je dat wel in de zin zoals ik het ook zie. Ik zou in uitgebreide zin iemand die agnost is maar toch in het belang van Overlevering gelooft als niet-seculier kunnen beschouwen.

Wat je tweede punt betreft: hier is een ander bijbelverhaal: Na de geboorte van Jezus moest de Heilige Familie naar Egypte vluchten omdat Herodes het kind wilde doden. Je kan dus zeggen dat ze asielzoekers waren. Ze bleven volgens de Bijbel enkele jaren in Egypte wonen tot Herodes dood was en het gevaar was geweken. Toen keerden ze naar Palestina terug.
In principe had Jozef toen ook kunnen zeggen tegen de Egyptenaren: Ik woon hier al jaren, ik ben hier ingeburgerd, ik heb hier een job, we spreken hier de taal, de kleine Jezus heeft hier vriendjes, we gaan niet meer terug.

De Scheidingslijn

@Paul Belien:

Maar hoe zit het dan met de niet-seculiere gelovigen? Dat zij de verticale dimensie niet uitsluiten maakt hen toch niet immuun voor het socialisme? Denk maar aan iemand als Leo Tindemans die niet alleen zegt dat hij voorstander is van social engineering maar het ook bewezen heeft, met alle rampzalige gevolgen vandien.

De scheidingslijn tussen klassiek-liberalen (respect voor de traditie zoals Popper dat bedoelde) en socialisten (geen respect voor de traditie waardoor fouten uit het verleden steeds maar herhaald worden) valt dus helemaal niet samen met de lijn tussen seculieren en niet-seculieren en nog minder met de lijn tussen gelovigen en niet-gelovigen. Maar die laatste opdeling lees ik wel regelmatig in je columns.

Zo schreef je in je stuk hierboven dat het de kerken zijn die eeuwenlang de traditionele moraliteit hebben onderhouden. Welnu, dit soort beweringen wekt mijn ergernis. Waarom steeds weer de kerken het monopolie van het respect voor de traditie toekennen, waarbij je overigens de gruwelijke immoraliteit waaraan diezelfde kerken zich eeuwenlang hebben bezondigd zedig negeert?

Als het de bedoeling is om een politiek project op te zetten dat de staat terugdringt, dan is het inderdaad niet nodig om op alle gebied eensgezindheid te bereiken. Daarover zijn we het eens. Maar zou het dan geen goed idee zijn om in het vervolg de scheidingslijn tussen de voorstanders en tegenstanders van dat project wat nauwkeuriger te trekken?

Uiteraard heb ik gelijk

Natuurlijk zijn mijn morele waarden de juiste. Als ik daarvan niet overtuigd was, dan waren het mijn morele waarden niet. M.a.w. stel dat ik overtuigd was dat de visie van de voorstanders van abortus de juiste was, dan was ik uiteraard ook voor abortus.

De MPS is als vereniging niet voor abortus en ook niet tegen. Ik zou geen lid zijn als ze voor abortus waren, maar dat betekent niet dat ik alleen maar lid ben van verenigingen die tegen abortus zijn. Sommige verenigingen, een sportclub bv, waarvan ik lid ben, spreken zich over abortus ook niet uit.

Religies hebben eeuwenlang de traditionele moraliteit behoed. Dat is nu eenmaal hun functie. Misschien is het wel de definitie van wat een religie is. (Ergert het jou dat ik dit zeg? Het zal me er niet van weerhouden het toch te zeggen. Daar moet je als liberaal maar tegenkunnen). Ik beschouw de loge ook als een religie, evenals de manier waarop sommigen het socialisme, het nationalisme of een andere ideologie beleven. Wie een ideologie beleeft als een religie, is echter gevaarlijk. We moeten in de samenleving vermijden dat noodzakelijke instituties taken van andere instituties usurperen, en dat waarden zich enten op domeinen waar ze niet horen. Zo betekent verdraagzaamheid dat ik een ander zijn mening laat, maar niet dat ik verplicht ben die mening te delen.

Sommigen beschouwen het feit dat ik een traditionele moraal verkondig, bv inzake abortus, homoseksualiteit e.d., reeds als een teken van onverdraagzaamheid. Maar mijn visie op vrijheid is niet dat ik verplicht ben alles goed te vinden, maar wel dat ik mag bestrijden (uiteraard zonder geweld of staatsdwang) wat ik niet goed vind.

Deed de niet-seculiere Leo Tindemans aan social engineering? In elk geval in veel mindere mate dan de politici die na hem gevolgd zijn en veel, veel minder dan de seculiere Guy Verhofstadt.

PS: Wat drugs betreft, schrijft Ivan me opvattingen toe die ik niet heb. Ik ben best bereid om mensen die soft of zelfs hard drugs willen gebruiken dat "recht" te gunnen, op één voorwaarde: namelijk dat ik geen frank moet meebetalen als ze later willen afkicken of doodziek worden. Indien de samenleving wel moet meebetalen, dan heeft de samenleving het recht om risicogedrag strafbaar te stellen. Als libertariër zeg ik: u doet maar. Als libertariër zeg ik eveneens: de eerste die het waagt mijn kinderen drugs aan te bieden, knal ik omver. Ik heb gezien wat drugs teweeg kunnen brengen.

Moraliteit en social engineering

Paul Belien schreef:

"Natuurlijk zijn mijn morele waarden de juiste. Als ik daarvan niet overtuigd was, dan waren het mijn morele waarden niet."

Dat was niet mijn punt. Mijn punt was dat je de niet-gelovigen die eveneens de "traditionele moraliteit" hebben behoed botweg negeert. Je eist het alleenrecht voor het bewaren van de traditionele moraliteit op voor de kerken, hetgeen om verschillende redenen niet klopt.

"Religies hebben eeuwenlang de traditionele moraliteit behoed. Dat is nu eenmaal hun functie. Misschien is het wel de definitie van wat een religie is."

Het hangt ermaar vanaf wat je met "traditionele moraliteit" bedoelt. Wordt het opzettelijk verminken van kinderen toegestaan door de tradionele moraliteit? Volgens mij niet. Welnu, de besnijdenis is een mooi voorbeeld van wat de traditie immoreel vindt, maar door bepaalde religies wordt opgelegd. Het op gruwelijke wijze doden van mensen omdat hun mening hen niet aanstaat is een ander voorbeeld.
Ik erger mij uiteraard niet omdat jij je mening zegt en ik heb je nergens "onverdraagzaam" genoemd. Ik erger mij alleen wanneer je politieke medestanders schoffeert door hen bij "de slechten" in te delen, dus bij degenen die de tradionele moraal niet verdedigd zouden hebben. En het is net omdat ik je columns voor de rest zo goed vind dat ik dit als dubbel jammer ervaar.

"Deed de niet-seculiere Leo Tindemans aan social engineering? In elk geval in veel mindere mate dan de politici die na hem gevolgd zijn en veel, veel minder dan de seculiere Guy Verhofstadt.

Dus je gaat ermee akkoord dat hij wel degelijk aan social engineering deed. Wel, waar sta je dan met je scheidingslijn seculier - niet-seculier? Blijkbaar negeer je maar al te graag het "verticaal-socialisme" zoals Jos Verhulst het zo mooi noemt. En of het bij Tindemans minder erg was dan bij Verhofstadt is nog maar de vraag.

De social engineering onder Tindemans was van een zodanige omvang dat zij het land naar een financieel bankroet heeft geleid. En de superieure moraliteit van deze niet-seculiere premier kon blijkbaar niet verhinderen dat die kosten gewoonweg werden doorgeschoven naar de toekomstige generaties. Een schandelijker egoïsme is nauwelijks denkbaar. Onder Verhofstadt is het ook erg, maar hij was wel de eerste die het kortzichtige egoïsme van de Tindemansen heeft willen indijken. Dat werd hem door de toenmalige christelijke elite dan ook niet in dank afgenomen.
Een ander voorbeeld zijn de gewestplannen. Dit was de grootste hold-up uit de Belgische geschiedenis, nl. een regelrechte aanslag op het eigendomsrecht met katastrofale gevolgen voor de woningmarkt. Maar daarvoor hadden Tindemans & Co al een oplossing klaar: de sociale woningbouw. Social engineering ten voeten uit, als je het mij vraagt.

Moral engineering

@Johan: je hebt gelijk wat de social engineering inzake de sociale woningbouw en gewestplannen betreft. Het is een zeer overtuigend argument. Misschien had ik een onderscheid moeten maken tussen moral engineering en social engineering, waarbij het eerste een vorm van social engineering is, die vroeger veel minder voorkwam dan vandaag, althans dat is mijn overtuiging.

Ook inzake niet-gelovigen die de traditionele moraal hebben behoed, heb je wellicht een punt. Misschien ben ik daar te zwart-wit in. Ik zal daar in de toekomst aan denken, al vraag ik me af waar ik in het verleden mensen dergelijke medestanders bij de "slechten" heb ingedeeld.

Niettemin denk ik dat zonder religie de moraal niet zal overleven. De mens is over het algemeen een religieus wezen (wat ik op zich positief en noodzakelijk vind). Door een religieus vacuüm te creëren, nu Europa niet langer christelijk is, zal er volgens mij onvermijdelijk een andere religie in de plaats komen. Ik heb lang gedacht (zie een essay dat ik in  november 1993 in Nucleus schreef) dat dit het heidendom zou zijn, maar het lijkt er meer en meer op dat het de islam wordt. Zal dat voor de vrijheid een betere zaak zijn? Dat betwijfel ik, hetgeen erop wijst dat volgens mij niet alle religies evenwaardig zijn. Dat sommige religies moreel verwerpelijk praktijken hebben (bv vrouwenbesnijdenis) ontken ik niet.

Social engineering en euthanasie

@Paul: "Deed de niet-seculiere Leo Tindemans aan social engineering? In elk geval in veel mindere mate dan de politici die na hem gevolgd zijn en veel, veel minder dan de seculiere Guy Verhofstadt."

Om een tegenvoorbeeld te geven: onder Leo Tindemans was het, door staatsdwang, onmogelijk dat een terminaal zieke mens op eigen verzoek en op legale wijze door euthanasie uit zijn lijden verlost werd. Onder Guy Verhofstadt werd de staatsdwang die dit onmogelijk maakte, opgeheven, zodat iedereen voor zichzelf vrij kan beslissen over dergelijke kwesties.

(Ik neem opzettelijk het voorbeeld van euthanasie en niet van abortus, omdat het hier dus gaat over de mens die over zijn eigen lot beslist, en niet over dat van andere wezens, zodat de term 'zelfbeschikkingsrecht van de mens' hier veel duidelijker van toepassing is.)

Johan B schreef:“Maar hoe

Johan B schreef:
“Maar hoe zit het dan met de niet-seculiere gelovigen? Dat zij de verticale dimensie niet uitsluiten maakt hen toch niet immuun voor het socialisme? Denk maar aan iemand als Leo Tindemans die niet alleen zegt dat hij voorstander is van social engineering maar het ook bewezen heeft, met alle rampzalige gevolgen vandien.
De scheidingslijn tussen klassiek-liberalen (respect voor de traditie zoals Popper dat bedoelde) en socialisten (geen respect voor de traditie waardoor fouten uit het verleden steeds maar herhaald worden) valt dus helemaal niet samen met de lijn tussen seculieren en niet-seculieren en nog minder met de lijn tussen gelovigen en niet-gelovigen. ”

De fundamentele scheidingslijn loopt m.i. tussen diegenen, die de mens zien als een wezen dat in staat is tot vrij handelen en moreel scheppen, en diegenen die de mens hiertoe niet in staat achten. De eersten zullen spontaan neigen tot een libertaire samenleving, met een politiek die dient, en de tweeden zullen spontaan neigen tot een socialistische samenleving, met een politiek die dwingt. Het is primair een scheidingslijn tussen individuen, niet tussen instituten.

Wie een materialistische visie huldigt en het menselijk individu beschouwt als een zak moleculen, op uiterst complexe wijze functionerend volgens de wetten van de fysica en de scheikunde, situeert zich per definitie in de ‘horizontale dimensie’, en zal tot machtsexpansie neigen, wat doorgaans de vorm van socialisme aanneemt. Want in de wetten van de fysica en de scheikunde is niets te vinden, dat basis, grondslag of aangrijpingspunt zou kunnen bieden voor vrij handelen en moreel kiezen. Voor iemand die deze visie aanhangt zullen niet enkel vrijheid en moraliteit, maar zelfs de waarheid als dusdanig illusoir moeten schijnen. Alleen macht en dwang lijken dan realiteiten.

Omgekeerd echter zal iemand, die de ‘verticale dimensie’ in zijn beschouwingen betrekt en de mens als een transcendent wezen ziet, niet automatisch ook de mens in staat achten tot vrijheid en moraliteit. Er bestaan bv heel wat godsdiensten en kerken, die in meer of mindere mate de onderwerping prediken van de menselijke geest aan allerhande goddelijke autoriteiten en hun vermeende vertegenwoordigers op aarde. Dan krijgt men zoiets als ‘verticaal socialisme’ dat overigens in een moderne samenleving de natuurlijke neiging vertoont om ineen te zakken tot ‘horizontaal socialisme’.

Volgens mij is de enige visie die volledig de roeping tot vrijheid van de mens erkent, diegene die de mens niet enkel ziet als een transcendent en tot vrijheid en moraliteit capabel wezen, maar tevens de mens ook oproept om zich enkel op één ‘autoriteit’ te richten, nl de Waarheid, waarbij tegelijk het inzicht wordt geopend dat Waarheid allerminst (zoals in dit tijdsgewricht op grote schaal doch verkeerdelijk wordt geloofd) een abstractie is (bv een ‘correspondentie’ tussen werkelijkheid en uitspraak of gedachte) maar wel degelijk een Wezen dat de werkelijkheid draagt, en waarvan wij geroepen zijn (in overdrachtelijke zin) om als denkend en oordelend wezen het kind te worden. Die christelijk-rationele visie lijkt mij de ezelsbrug te zijn waar onze beschaving overheen moet, wil zij niet ten gronde gaan. Het is een brug die ligt in het verlengde van de richting waarin de Europese onderstroom zich reeds eeuwenlang begaf, maar anderzijds is die brug nog niet bereikt, en de weg loopt momenteel blijkbaar steil bergop.

Moreel scheppen

Jos Verhulst schreef:
"De fundamentele scheidingslijn loopt m.i. tussen diegenen, die de mens zien als een wezen dat in staat is tot vrij handelen en moreel scheppen, en diegenen die de mens hiertoe niet in staat achten. De eersten zullen spontaan neigen tot een libertaire samenleving, met een politiek die dient, en de tweeden zullen spontaan neigen tot een socialistische samenleving, met een politiek die dwingt. Het is primair een scheidingslijn tussen individuen, niet tussen instituten."

Volledig akkoord. Vandaar ook dat het fout is om de lijn te trekken tussen gelovigen en niet-gelovigen of tussen seculieren en niet-seculieren. Iemand met een sarcastische inslag zou hier nog aan toe kunnen voegen dat de godsdiensten hun onderdanen juist niet in staat achten tot moreel scheppen, want de moraal wordt hen van bovenaf opgelegd, compleet met de nodige straffen bij overtreding.

"Volgens mij is de enige visie die volledig de roeping tot vrijheid van de mens erkent, diegene die de mens niet enkel ziet als een transcendent en tot vrijheid en moraliteit capabel wezen, maar tevens de mens ook oproept om zich enkel op één ‘autoriteit’ te richten, nl de Waarheid, waarbij tegelijk het inzicht wordt geopend dat Waarheid allerminst (zoals in dit tijdsgewricht op grote schaal doch verkeerdelijk wordt geloofd) een abstractie is (bv een ‘correspondentie’ tussen werkelijkheid en uitspraak of gedachte) maar wel degelijk een Wezen dat de werkelijkheid draagt, en waarvan wij geroepen zijn (in overdrachtelijke zin) om als denkend en oordelend wezen het kind te worden."

Hier kan ik niet meer volgen. Die draak van een zin is zo vaag dat gelijk welke dictator ermee akkoord kan gaan.

Johan B. schreef:

Johan B. schreef:
“ "Volgens mij is de enige visie die volledig de roeping tot vrijheid van de mens erkent, diegene die de mens niet enkel ziet als een transcendent en tot vrijheid en moraliteit capabel wezen, maar tevens de mens ook oproept om zich enkel op één ‘autoriteit’ te richten, nl de Waarheid, waarbij tegelijk het inzicht wordt geopend dat Waarheid allerminst (zoals in dit tijdsgewricht op grote schaal doch verkeerdelijk wordt geloofd) een abstractie is (bv een ‘correspondentie’ tussen werkelijkheid en uitspraak of gedachte) maar wel degelijk een Wezen dat de werkelijkheid draagt, en waarvan wij geroepen zijn (in overdrachtelijke zin) om als denkend en oordelend wezen het kind te worden."
Hier kan ik niet meer volgen. Die draak van een zin is zo vaag dat gelijk welke dictator ermee akkoord kan gaan. “

Het is natuurlijk maar een snel ingetypte zin. Maar ik geloof niet dat er in heel de geschiedenis ook maar één dictator te vinden is, die ermee akkoord kon gaan dat zijn onderhorigen enkel de waarheid als autoriteit zouden aanvaarden, en dat staat in de draak hierboven toch duidelijk geschreven.

De hamvraag is natuurlijk, wat ‘waarheid’ juist inhoudt.

Om het kort te houden, enkel een beknopte aanzet tot toelichting.

Een materialist kan zich niet op consequente wijze op de waarheid beroepen, omdat hij uitgaat van het denkbeeld dat zijn gedachten worden voortgebracht door fysico-chemische processen in zijn hersenen, en zich dus ontwikkelen op een wijze bepaald door de wetten van de scheikunde en de natuurkunde, zonder dat hij over een van deze wetten onafhankelijk instrument beschikt om na te gaan of zijn gedachtenloop, hoewel door de wetten van fysica en chemie bepaald, daarnaast toevallig ook nog waarheid aan het licht brengt of niet. (Dat is natuurlijk opnieuw een draak van een zin, maar ik kan het nu even niet eenvoudiger uitdrukken). Wie consequent over waarheid wil denken, dient zich dus eerst (in de terminologie van Paul Beliën) een ‘verticaal’ gezichtspunt te hebben veroverd, waarbij het materiele instrument van de denkactiviteit (zenuwstelsel ed) gezien wordt als een nodige, doch niet als voldoende voorwaarde om de denkactiviteit te ontwikkelen. Dit gezichtspunt wordt veroverd door - met het denken als waarnemingsorgaan - de aard van het denken zelf te onderzoeken.

Eén van de eerste bevindingen die de denkactiviteit kan opleveren, op het ogenblik dat zij zich op zichzelf richt, is dat de waarheid fungeert als een transcendente randvoorwaarde voor het denken. Dit wil zeggen, dat het denken niet het voorhanden zijn of de relevantie van zoiets als waarheid kan bewijzen, zonder bij de eventuele bewijsgang reeds van het voorhanden zijn of de relevantie van de waarheid uit te moeten gaan (weer een draak, denk ik, maar kom). In die zin gaat de waarheid aan het denken vooraf. Toch hebben wij een directe kennis omtrent wat ‘waarheid’ betekent. Daarom zou men ook kunnen zeggen, wat ik beter vind, dat de waarheid de eigenlijke substantie van het denken vormt zodat wij, als denkende wezens en in de mate dat het denken de essentie van ons wezen vormt, ten gronde als ‘kinderen van de waarheid’ kunnen beschouwd worden. Of nog beter, omdat wij ook de waarheid kunnen verloochenen, dat wij geroepen zijn om kinderen van de waarheid te worden.

Maar anderzijds dient de waarheid, wil zij überhaupt waarheid zijn, ook betrekking te hebben op de volledige werkelijkheid, met inbegrip van de stoffelijke werkelijkheid. Aldus tekenen zich de eerste omtrekken af van het wezen Waarheid.

Waarheid

Jos Verhust schreef:
"Het is natuurlijk maar een snel ingetypte zin. Maar ik geloof niet dat er in heel de geschiedenis ook maar één dictator te vinden is, die ermee akkoord kon gaan dat zijn onderhorigen enkel de waarheid als autoriteit zouden aanvaarden, en dat staat in de draak hierboven toch duidelijk geschreven."

Niet akkoord, want elke dictator zal immers zijn waarheid naar voor schuiven als de waarheid. Zo sprak Lenin over de "proletarische waarheid, de waarheid van de strijd tegen het kapitaal, de waarheid die wij de wereld van het kapitaal in het gezicht slingeren". De krant die hij oprichtte gaf hij dan ook de naam "Pravda". Lenin zou het dus volstrekt eens geweest zijn met jouw snel ingetypte zin.

Wat je toelichting betreft kan ik je volgen waar je zegt dat men met nadenken alleen niet tot de waarheid kan komen. Maar dat kan men evenmin door de aard van het denken te onderzoeken.

Ik ben geen materialist, maar een aanhanger van het kritisch rationalisme van Karl Popper. Volgens hem groeit onze kennis doordat we, met gissingen en weerleggingen, leren uit onze fouten.
De traditie is verreweg de belangrijkste bron van onze kennis omdat zij door de gissingen en weerleggingen van onze voorouders (dus op een evolutionaire wijze) reeds tot een schat aan kennis is gekomen. Maar Popper voegt eraan toe "dat men niet moet denken dat men daarom een traditionalistische houding kan verdedigen: elk stukje tradionele kennis staat open voor een kritisch onderzoek en kan worden verworpen." Deze kritische houding werd immers ook door onze voorouders aangenomen, zoniet was hun nalatenschap waardeloos geweest.

Dit is meteen het grote verschil tussen de traditionele waarheid die de overlevering ons heeft nagelaten, en de geopenbaarde waarheid die ons door een Opperwezen van bovenaf wordt opgelegd.
Omdat een geopenbaarde waarheid niet kan evolueren door een proces van gissing en weerlegging, is ze volstrekt autoritair en leidt ze gemakkelijk tot eigengerechtigheid en tot het gebruik van geweld tegen degenen die weigeren de goddelijke waarheid te zien.

Het besluit van Popper luidt dan ook dat "wij het idee van de uiteindelijke bronnen van onze kennis moeten opgeven en erkennen dat alle kennis menselijk is; dat het met onze fouten, onze vooroordelen, onze dromen en verwachtingen is vermengd; dat het enige wat wij kunnen doen het zoeken naar de waarheid is, zelfs als deze buiten ons bereik mocht liggen. Wij kunnen toegeven dat dit zoeken door iets wordt geïnspireerd, maar wij moeten ervoor oppassen niet te denken, hoe diep wij dat ook voelen, dat onze inspiratie een goddelijke of andersoortige autoriteit bezit. Wanneer wij erkennen dat er op het gehele gebied van onze kennis geen autoriteit kan worden gevonden die zich aan kritiek kan onttrekken, hoe ver onze kennis ook in het onbekende is doorgedrongen, dan kunnen wij zonder gevaar het idee dat de waarheid de menselijke kennis te boven gaat, behouden."

Johan B schreef: “ Jos

Johan B schreef:
“ Jos Verhust schreef:
"Het is natuurlijk maar een snel ingetypte zin. Maar ik geloof niet dat er in heel de geschiedenis ook maar één dictator te vinden is, die ermee akkoord kon gaan dat zijn onderhorigen enkel de waarheid als autoriteit zouden aanvaarden, en dat staat in de draak hierboven toch duidelijk geschreven."
Niet akkoord, want elke dictator zal immers zijn waarheid naar voor schuiven als de waarheid. Zo sprak Lenin over de "proletarische waarheid, de waarheid van de strijd tegen het kapitaal, de waarheid die wij de wereld van het kapitaal in het gezicht slingeren". De krant die hij oprichtte gaf hij dan ook de naam "Pravda". Lenin zou het dus volstrekt eens geweest zijn met jouw snel ingetypte zin.”

Dat lijkt me in eerste instantie een retorische truk te zijn. Er is natuurlijk een verschil tussen “enkel de waarheid als autoriteit aanvaarden” en ‘enkel de waarheid zoals verkondigd door de CPSU als autoriteit aanvaarden”. In het laatste geval aanvaardt je natuurlijk (ook of enkel) de CPSU als autoriteit en niet enkel de waarheid.

Toch opent uw opmerking een diepe blik op een welbepaald aspect van de waarheid, namelijk dat de waarheid ook de weg ernaartoe omvat. De waarheid werpt bij ons zoeken reeds zijn licht vooruit, zodat we de weg kunnen vinden. De waarheid is ook de gids naar de waarheid. Dit aspect zit vervat in de christelijke kernstelling: “ik ben de weg, de waarheid en het leven” (over het ‘leven’ heb ik het nu niet).

Johan B. schreef:
“Wat je toelichting betreft kan ik je volgen waar je zegt dat men met nadenken alleen niet tot de waarheid kan komen. Maar dat kan men evenmin door de aard van het denken te onderzoeken.
Ik ben geen materialist, maar een aanhanger van het kritisch rationalisme van Karl Popper. Volgens hem groeit onze kennis doordat we, met gissingen en weerleggingen, leren uit onze fouten.”

Popper is natuurlijk buitengewoon interessant. ‘Unended quest’ is voor mij een kostbaar boek geweest (Poppers commentaar op het darwinisme bv heeft mij een cruciale stap vooruit gebracht). Ook zijn boek met Eccles (‘The self and its brain’) vond ik heel inspirerend. Ik denk dat Poppers beschrijving van de wijze waarop we leren, zoals door u hierboven geschetst, juist is voor zover ze reikt (men vindt hetzelfde idee eigenlijk al duidelijk bij niemand minder dan JW Goethe). Maar toch zijn er problemen, en in de context van deze post raak ik er eentje aan. Popper geeft geen antwoord op de vraag, hoe we eigenlijk weten dat we de waarheid zijn genaderd. Het is immers mogelijk dat het nieuwe idee of de nieuwe theorie, hoewel compatibel met een waarneming die haaks stond op de vorige theorie, uiteindelijk nog meer bezijden de waarheid zal blijken dan de vorige. Meer nog: omdat we in het kader van Poppers theorie eigenlijk nooit weten of we de waarheid bereikt of zelfs maar genaderd hebben, rijst zelfs de vraag hoe we eigenlijk kunnen weten dat überhaupt een waarheid voorhanden is, die we beter of minder goed kunnen naderen. Het licht bestaande uit het besef, dat er een waarheid is, leeft reeds in ons denken en maakt er de substantie van uit; en kiezen voor dat licht is de eerste morele keuze (die naar het leven leidt).

Verder: ik zeg niet dat men door de aard van het denken te onderzoeken op alle mogelijke gebieden de waarheid kan vinden. Dat zou natuurlijk onzin zijn. Maar men kan wel, door met het denken als waarnemingsorgaan het denken zelf in het vizier te nemen, (ondermeer) de intieme band - een band die de aard heeft van een roeping - ontdekken tussen ons eigen wezen en het wezen dat de Waarheid is.

Bedankt Jos

Bedankt Jos, in wat jij zegt kan ik me heel sterk vinden. Ik ben gelovig omdat ik vijf waarden belangrijk vind -- Woord, Waarheid, Vrijheid, Leven, Liefde -- en omdat deze waarden inderdaad meer zijn dan abstracties.

In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, zo begint Johannes zijn evangelie.
Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven, zegt Christus.
Wij zijn geroepen tot Vrijheid, aldus Paulus. God is Liefde, schrijft Petrus.

En een journalist heeft uiteraard een bijzondere affiniteit met het woord, of zoals het gebed van de journalist zegt:
"Heer, zegen mijn doen, woon in mijn laten,
Dat ik nooit mijn roeping breek,
In wat ik schrijf noch wat ik spreek."

Tindemans & euthanasie

Gaan we de mate waarin een samenleving vrij is (en niet aan social engineering doet) afmeten aan de mate waarin ze euthanasie tolereert? Laat ons dan oppassen, want dan was het oude Rome en Nazi-Duitsland "vrijer" dan de VS vandaag. En is België vandaag "vrijer" dan de VS omdat Verhofstadt euthanasie, homohuwelijk en -adoptie, toelaat en Bush niet?

Als je het feit dat onder Tindemans euthanasie verboden was, beschouwt als een voorbeeld van "social engineering" door Tindemans, kan je datzelfde verwijt ook toesturen aan alle premiers vóór hem. Deden die allemaal aan social engineering? Neen, want er was geen maatschappelijke vraag naar euthanasie (wellicht omdat die maatschappij minder seculier was), en Tindemans probeerde de maatschappelijke normen terzake niet te veranderen (te "engineren").

Als je mijn mening over euthanasie wil: Ik heb minder bezwaren tegen euthanasie dan tegen abortus, omdat bij abortus een mens betrokken is wiens mening niet wordt gevraagd. Als jij ooit euthanasie wil, en je mij of dokters en verpleegsters die daartegen zijn, niet verplicht om daarbij te helpen, ga ik je niet beletten om er een eind aan te maken. Ik vind de toename van euthanasie echter wel een symptoom van een terugkeer naar de pre-christelijke, heidense beschaving, met de waarden van het oude Rome terzake -- en ik vrees dat men behalve aanvaarding van euthanasie er nog een aantal andere zaken eveneens bij zal krijgen. Laat me het zo stellen: ik vind euthanasie geen "progressieve" verwezenlijking, eerder een terugval, maar nogmaals, ik ga het je niet beletten want die terugval is toch niet tegen te houden.

Welke zaken zullen we bv erbij krijgen? We stevenen nu reeds af op een situatie waarbij euthanasie op wilsonbekwamen toegelaten gaat worden. Wat doe je dan met "zelfbeschikking"? Wie gaat "beschikken": de familie? En als die het niet eens zijn? De rechter? De staat?

Euthanasie

De mate waarin een samemleving vrij is, wordt natuurlijk niet louter bepaald door het al dan niet toegelaten zijn van euthanasie op eigen verzoek. Ik gaf een voorbeeld van 1 domein waarbij er onder Tindemans (en uiteraard ook onder al zijn voorgangers) meer staatsdwang was dan onder Verhofstadt. Er zijn ongetwijfeld veel andere domeinen te vinden waarbij het net omgekeerd is.

Het argument "welke zaken zullen we erbij krijgen" is geen argument om euthanasie op eigen verzoek niet toe te laten. Ik heb niet gezegd dat ik voorstander ben van euthanasie voor wilsonbekwamen. Ik ben echter wel voorstander van euthanasie op eigen verzoek door wilsbekwamen. Als staatsdwang dit onmogelijk maakt en strafrechterlijk beteugelt, dan gaat het wel degelijk om een beperking van de persoonlijke vrijheid. Bij wilsonbekwamen is dat, net als bij abortus, veel minder duidelijk, en dan begeven we ons in een schemerzone waarin het principe van het zelfbeschikkingsrecht van de mens op zich niet volstaat om een eenduidig oordeel te vellen.

Over de opmerking dat er onder Tindemans geen 'maatschappelijke vraag' was naar euthanasie: het was geen verwijt naar Tindemans persoonlijk, maar wel de vaststelling dat er op dat ogenblik op dat ene gebied minder vrijheid en meer staatsdwang was. Er zullen ongetwijfeld nogal wat individuele gevallen geweest zijn van mensen die van de vrijheid tot euthanasie hadden gebruik gemaakt, indien de staatsdwang (het verbod) er niet was geweest. Dat zijn echter what-if analyses. Mijns inziens is 'maatschappelijke vraag' geen noodzakelijke voorwaarde om de staatsdwang te verminderen, maar wel een noodzakelijke voorwaarde om de staatsdwang te handhaven.

LVB: Eerlijkheidshalve heb

LVB: Eerlijkheidshalve heb ik geen probleem met euthanasie, noch heb ik argumenten aangehaald om euthanasie te verbieden. Ik zeg wel dat men moet opletten voor misbruiken.
Grosso modo ga ik akkoord met uw visie, behalve stel ik mij de vraag: Wie bepaalt wat wilsbekwaam is & waarom. Als men over de mentale & fysieke kracht beschikt kan men zelfmoord plegen; begeleiding is niet zozeer nodig. Beschikt men over de fysieke kracht maar niet over de mentale sterkte; tja dat is dan die persoon zijn probleem & zou niemand hem/haar mogen helpen.
Normaal normenbesef zou een persoon moeten weerhouden in dit geval een helpende hand te bieden.

Op vlak van euthanasie is er nu ietwat meer vrijheid gekomen, toch moet men opletten dat men niet gaat overdrijven. Zoals Euthanasie voor minderjarigen; zie ik niet echt zitten.

Andere vlakken kan men niet echt stellen dat er meer vrijheid is gekomen.
Brengt mij tot het beestje zelf.

Vrijheid kan beperkt worden door de Staat; enkel als er een wettelijke verbod/beperking komt & ze dat verbod/beperking kan handhaven. Het ergste is niet het bestaan van de wettekst maar het vergroten van pakkans & er werkelijk een strijdpunt van maken.

Vb. Wettelijk gezien mocht euthanasie niet onder Tindemans. Als men dan toch een vrijwilliger vond kon men het laten plaatsvinden maar dan in de illegaliteit. Zolang men goed zijn werk had gedaan kon men ontsnappen a/h gerecht. De wetgeving valt niet te omzeilen maar de pakkans wel.

Vandaag is het -volgens mij- moeilijk om de pakkans te omzeilen; zeker ivm verkeersboetes & opiniedelicten. Er zijn ook graden inzake vrijheden, sidelines & hoofdpunten. Euthanasie is een sideline; vrije meningsuiting is primordiaal. (Persoonlijke appreciatie).

Maatschappelijke vraag is idd geen noodzakelijke voorwaarde, maar steeds weer heb je wel een maatschappelijk draagvlak nodig. Maatschappelijke vraag stuurt ook onze politiek; zolang de vraag niet voldoende is zal het niet opvallen tussen alle andere beleidsdossiers.

Er is geen maatschappelijk draagvlak voor een regionalisering van defensie; de vraag naar regionalisering neemt wel toe. Euthanasie is er gekomen; hopelijk ook een regionalisering van defensie.

Soit; ik ga maffen.

Brigands

@Brigands: met moet bij alles opletten voor misbruiken, natuurlijk. Maar als ik sommigen hoor pleiten tegen euthanasie op eigen verzoek door wilsbekwamen 'omdat dan de aanzet gegeven is en er ongetwijfeld nog meer zal volgen, zoals euthanasie voor wilsonbekwamen', wel dan komt zo'n argumentatie bij mij gelijkaardig over als redeneringen van socialisten die bijvoorbeeld tegen een bepaalde kleine liberaliseringsmaatregel zijn, 'omdat dan de deur is opgengezet voor sociale dumping en we uiteindelijk in de Far West terechtkomen waar de wetten van de jungle gelden'. Klinkt belachelijk? Nee, het is bijna letterlijk wat Hans Bonte zei over het voorstel van Van Quickenborne om buitenlandse kaderleden soepeler naar Belgie te laten overkomen.

Er bestaat zoiets als het kind met het badwater weggooien, maar er bestaat ook zoiets als het kind weggooien uit angst dat er een misdadiger zal uitgroeien. Waarmee ik maar wil zeggen dat de angst voor misbruiken geen voldoende reden mag zijn om een in wezen goede en vrijheidsbevorderende vermindering van staatsdwang niet door te voeren. Euthanasie is geen maatregel die opgelegd wordt, het is een beperking die opgegeven wordt mits aan welbepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Op je opmerking dat wie de mentale en fysieke kracht heeft, evengoed zelfmoord kan plegen, antwoord ik: wilsbekwaamheid veronderstelt natuurlijk een zekere mentale kracht, maar niet noodzakelijk fysieke (motorische) kracht. Bovendien zijn de middelen om zelfmoord te plegen zonder andere mensen schade te berokkenen of te hinderen en zonder zich tot illegale middelen te moeten wenden, eerder beperkt, tenzij men die middelen precies met het oog op euthanasie verkrijgbaar maakt op doktersvoorschrift, waarmee we dan weer volledig in het wettelijk kader rond euthanasie zitten.

Wie bepaalt wie wilsbekwaam is en wie niet? Dat is geen nieuw probleem, het is al heel lang geregeld, o.a. voor het bepalen wie contracten kan ondertekenen of wie niet langer in staat is om zijn vermogen zelf te beheren. Dat men minderjarigen niet zomaar als volledig wilsbekwaam kan beschouwen, spreekt vanzelf, en ook dat is helemaal geen nieuw vraagstuk.

Is er een maatschappelijk draagvlak nodig voor vrijheid? Omdat ik vrijheid als de natuurlijke toestand beschouw (een onvervreemdbaar natuurrecht) en staatsdwang als de (soms noodzakelijke) uitzondering, vind ik dat er een draagvlak nodig is voor de staatsdwang, maar niet voor de vrijheid. Anders kan je evengoed zeggen dat alle pleidooien voor minder staatsbemoeienis zinloos zijn omdat er geen maatschappelijk draagvlak bestaat voor een afslanking van de staat: de meeste kiezers zijn immers 'corrupt' (cfr. vroegere teksten van Paul Belien) m.a.w. ze verkiezen herverdeling boven (socio-economische) vrijheid. Libertariers zijn nog altijd een zeer kleine minderheid, en mainstream-liberalen lijken zich, net als alle andere politieke partijen, te hebben neergelegd bij een staat die 45% of meer van onze welvaart opslorpt en/of herverdeelt.

Persoonlijk dat ik eerder

Persoonlijk dat ik eerder dat een vrijheid gemakkelijker een maatschappelijk draagvlak zal hebben dan staatsdwang, dat lijkt mij een natuurlijk gegeven. Slechts in enkele moeilijke gevallen; ethische kwesties zoals euthanasie zal het langer duren; maar uiteindelijk wel komen.

Voor beiden moet er een draagvlak zijn anders werk je buiten het democratische kader.
Uiteindelijk moet men werken met de democratische regels; is er geen meerderheid binnen het volk dan is er onvoldoende draagvlak. Ik leg de nadruk bij volk & niet bij volksvertegenwoordigers.
Zeker rondom heibele kwesties kan men soms beter afwachten & de bevolking kneden; in plaats van brutaal de kiezers in het harnas te jagen door niet te luisteren & eigen politieke wil door te drukken. Neem nu het vreemdelingenstemrecht: tegen de wil in van Vlaanderen is er het gekomen; geen draagvlak en het zal hen uiteindelijk zuur opbreken. Als men tijdig reageert.

Sowieso in het Belgische framework is er geen vrijheid mogelijk & is corruptie de normaalste zaak; het is geen Natie-Staat maar eerder een crypto Nazi-Staat. Vrijheid zal er enkel blijvend komen buiten het Belgisch kader & binnen een 'Vlaams' kader (maar dat is een ander verhaal).

@Luc: Ja, ik weet wat je

@Luc: Ja, ik weet wat je bedoelt. Ik ben het ook met je eens, maar ik vrees wel dat met het ene het andere zal meekomen. Je bent tegen euthanasie op wilsonbekwamen, en toch zullen we binnenkort euthanasie op wilsonbekwamen krijgen (het gebeurt trouwens al). En therapeutische abortus, om kosten in ziekenhuizen te besparen, dokters weten allemaal dat het gebeurt. Daarmee wil ik niet zeggen dat als jij of iemand anders ooit, bewust en wilsbekwaam, voor euthanasie kiest, ik vind dat een katholieke theocratie dat moet beletten.

Sta mij toe om eens te

Sta mij toe om eens te neuzen over Euthanasie.
De vrijheid om zichzelf te doden heeft altijd bestaan.
Klinkt cru maar wij noemen dat zelfdoding.

Het probleem stelt zich vooral bij zieken & jongeren; mensen die mogelijk niet mentaal over de mogelijkheid beschikken om een rationele zelfstandige keuze te maken.
Moet men hun bevelen blindelings navolgen?
Wat als tijdelijk krankzinnige X zelfstandig wil gaan vliegen?
Zou men dat dan moeten toelaten in naam van de vrijheid?

Men kan zich de vraag stellen of mensen die fysiek (of) moreel in de onmogelijkheid zitten om zichzelf te doden wel in staat zijn een rationele zelfstandig besluit te maken omtrent zelfdoding.

Om nog maar te zwijgen over de 'vrijheid' van verplegend personeel om zich aan actieve euthanasie te onttrekken. Onze geneeskunde & medici zijn niet perfect; zij maken fouten & sommigen gaan hun boekje te buiten...hoe kan men dan beslissen of hoe kunnen mensen zich beschermen?

Voor de zwakkere mensen onder ons zie ik euthanasie als een potentiële bedreiging.
Ik ontneem hen niet de vrijheid om zich te doden; zij zijn zelf niet in staat zich te doden.
"Its Nature".
Mogelijk een wrede stelling name maar liever dat dan potentieel misbruik toe te staan.

In gevallen van repetitieve & voortdurend aanzoek naar euthanasie kan men op termijn een beul sturen; een vrijwilliger onder streng toezicht.
Er is nog een ander element. Kan men een document tekenen zodat men in geval van hartstilstand niet langer tracht te reanimeren?

Is er wel sprake van een beknotting van vrijheid door de Staat of door de Mens?

Onverdraagzaam

En, jazeker, ik besef dat sommigen het ultieme bewijs van mijn "onverdraagzaamheid" zullen zien in het feit dat ik schrijf dat ik uiteraard gelijk heb omdat mijn mening anders mijn mening niet zou zijn. Het ergert mensen, en dat is goed. Dat wist Socrates reeds.

De voorgaande commentaren

De voorgaande commentaren van LVB & Beliën waren zeer leerrijk.
Ik heb enkele bedenkingen bij de tekst van Nicolas Raemdonck maar allen werden reeds aangehaald; dus geen nood om ze op te rakelen.
Misschien kan men eens een artikel schrijven over de uitspraak van Beliën: "Je ziet dat het libertarisme (evenals het Amerikaanse conservatisme) een huis is met vele kamers - wat het zeer interessant maakt en het intellectuele debat scherpt.".
Welke verschillende kamers zijn er nou?

Waarschijn zal het een opsommend artikel zijn; maar interessant. Denk niet dat men beschikt over een duidelijk overzicht. De oude rotten in het gebied zullen wel een 'mental picture' kunnen vormen; nieuwkomers zullen echter snel verloren lopen.

Nicolas Raemdonck: Verwar Libertarisme niet met Libertijnen.

Dat van Buchanan is niet geheel juist. Het was geen reactie op het artikel van Tom Cochez, maar op nog een ander artikel, dat ik hier ergens liggen heb, van een paar jaar geleden.

Ik heb niet gezegd dat u niet bij het Mont Pélérin zou mogen komen wanneer u geen liberatiër bent. Wel, dat Paul Beliën geen libertariër is. Dan vind u van u zelf dan toch ook niet, neem ik aan.

Libertijns is niet gelijk aan libertarisch.
Libertijns is de moraal van Van Rossem, en het heeft zijn grondslag in de Franse revolutie. Dat is de libertijn waar Hayek en Von Mises op aluderen en niet op het liberarisme. Klein accent verschil maar essentieël.

Daarnaast, ik heb nooit geschreven dat geloven verkeerd zou zijn. Het geloof past juist binnen het liberarlisme.
Wie wil geloven in God, dat is zijn vrije keuze maar de Christelijke moraal moet niet verder gezet worden op politiek vlak. Kerken kunnen dus een rol spelen in de maatschappij maar dan slechts voor degenen die zich er bij aansluit en er zich aan onderwerpt/

Dat van Human is een spelfout. Ik ben namelijk dit jaar naar een seminarie van IHS geweest en ik heb daar uitgebreid met professoren en iedereen gesproken. De professoren waren liberaal in de goede zin. Ik spreek dus uit mijn eigen ervaring. En men haalde er ook Von Mises en Hayek aan.
Het toont ook mooi aan dat Liggio een consequent mens is. Hij mag van mij diepchristelijk zijn, waar ik alle respect voor heb, zeg ik zelf als agnost maar hij dringt zijn normen niet op aan anderen, anders zouden de seminaries in IHS niet gegeven worden zoals ze nu gegeven worden.

Jammer, dat je mijn laatste passage niet aanhaalt want dat was juist de kern van de zaak. Ik viseer niet het VB maar wel Blokwatch en De Morgen.

Ten slotte, het LVSV is onafhankelijk van de VLD. Ik heb nergens gesteld dat we met de VLD op alles akkoord gaan, slechts een aantal keren naar Verhofstadt verwezen.

Libertariër

Laat me het zo stellen: ik beschouw me als een conservatief op ethisch vlak en een libertariër op economisch gebied. Noch de ethische normering van de samenleving, noch de economisch horen eigenlijk tot het politieke domein. De staat moet zich daarmee niet bemoeien. Die moet alleen het wettelijk kader scheppen waarin recht en orde kunnen gehandhaafd blijven. Recht en orde handhaven wordt vandaag verwaarloosd omdat de staat zich met allerlei zaken bemoeit die hem niet aangaan; onderwijs bv, of mensen leren om "veilig te vrijen" enz.

Je artikel is overigens ook fout waar het beweert dat libertariërs voor vrije immigratie zijn. Hans-Hermann Hoppe heeft daarover heel wat gepubliceerd. Hij vindt dat een staat aan de burgers toebehoort, en dat die burgers bijgevolg, op basis van hun eigen criteria en (voor)oordelen, mogen beslissen wie zij in hun staat toelaten. Zwitserland voert een politiek die hiermee in overeenstemming is.

Wie wel voor immigratie was, was wijlen Julian Simon. Ik had het voorrecht hem redelijk goed te kennen. Hij was ook MPS-lid. Simon argumenteerde dat mensen de grootste rijkdom zijn van een samenleving, en dat een toevloed van mensen meer voor- dan nadelen heeft. Hayek nam die stelling over in zijn laatste boek. Omwille van dezelfde reden was Simon echter een tegenstander van abortus en sprak hij in de vroege jaren negentig nog op een pro-life congres in Brussel.

Je ziet dat het libertarisme (evenals het Amerikaanse conservatisme) een huis is met vele kamers - wat het zeer interessant maakt en het intellectuele debat scherpt. Onze pers weet er echter niets over, en is er ook niet in geïnteresseerd. Onze universiteiten evenmin. Ik heb me, nadat ik mijn doctoraatstitel behaalde, aangeboden aan de pol-en-soc faculteiten van Gent zowel als Leuven om er (eventueel zelfs gratis, maar uiteraard mits kostenvergoeding) een cursus te geven over het Amerikaanse "conservatism", dat de belangrijkste politieke stroming in het belangrijkste land ter wereld is. Ze waren niet geïnteresseerd.

Ik ben het voor het overgrote deel van de stellingen in je tekst eens. Waar ik kritiek op heb is de stelling dat een "oerconservatief" (op ethisch gebied) geen klassiek-liberaal kan zijn. En wat het geloof betreft: wie gelovig is (of pretendeert te zijn), maar de geloofswaarden niet verdedigt, verzaakt volgens mij aan een morele plicht. Dit is niet hetzelfde als zeggen dat wie gelooft zijn geloofswaarden aan anderen moet opleggen. Ik ben tegen abortus. Ik heb nooit gezegd dat de staat tegen abortus moet zijn, maar wel dat de staat geen abortussen mag financieren, noch abortus mag promoten via campagnes tegen tienerzwangerschappen, noch organisaties mag subsidiëren die abortus promoten. Ik vind homoseksueel gedrag zondig, maar zeg niet dat de staat homoseksuelen moet discrimineren. Ik zeg wel dat als privépersonen homoseksuelen willen discrimineren (bv door ze hun huis niet te verhuren), ze dat recht moeten hebben. Privé-personen hebben het recht op vooroordelen. De staat niet. Die mag zelfs geen vooroordelen bestrijden. Dat is een taak voor de kerken, voor het Humanistisch Verbond of voor andere organisaties binnen de civil society. Gewetensvorming is geen taak voor politici. 

Ik denk dat Paul Beliën de

Ik denk dat Paul Beliën de kern van het probleem aanraakt als hij stelt "Ik heb nooit gezegd dat de staat tegen abortus moet zijn, maar wel dat de staat geen abortussen mag financieren, noch abortus mag promoten via campagnes tegen tienerzwangerschappen, noch organisaties mag subsidiëren die abortus promoten. Ik vind homoseksueel gedrag zondig, maar zeg niet dat de staat homoseksuelen moet discrimineren. Ik zeg wel dat als privépersonen homoseksuelen willen discrimineren (bv door ze hun huis niet te verhuren), ze dat recht moeten hebben. Privé-personen hebben het recht op vooroordelen. De staat niet. Die mag zelfs geen vooroordelen bestrijden. Dat is een taak voor de kerken, voor het Humanistisch Verbond of voor andere organisaties binnen de civil society. Gewetensvorming is geen taak voor politici. "

Het uiteindelijke doel van de wet is vrijheid, en de kanker waar de particratie mee worstelt is de onvermijdelijke drang om een maatschappij te creëren 'naar hun eigen beeld en gelijkenis'. Politici (en intellectuelen en een flink stuk van de bevolking) hebben de onstuitbare drang om via de wet op te leggen wat 'goed handelen' is, in plaats van enkel 'slecht handelen' te verbieden. Het gigantische economische beslag dat de overheid op onze welvaartsproductie (en dus handelingsvrijheid) legt versterkt dat proces natuurlijk. Iedereen wil zijn eigen geld aanwenden voor de doelen die hij zelf kiest, en verhinderen dat zijn eigen geld wordt gebruikt voor doelen die men verwerpelijk acht, dat is volstrekt normaal, maar als de helft van de economische welvaart door de handen van de overheid gaat krijg je natuurlijk enorme spanningen als de vraag rijst voor welke doelen dat geld moet worden aangewend.

De staat moet dus in eerste instantie drastisch worden ingeperkt, we moeten naar een nachtwakersstaat gaan met enkel justitie, politie, leger en wegen in handen van de overheid (al zal bv. Hoppe zelfs daar pleiten voor privatisering). Welke persoonlijke opvattingen iedereen er dan nog op na wenst te houden m.b.t. ethische kwesties is dan een loutere privé-zaak, die men met organisaties allerhande kan promoten, maar niet via de wet.

Voor het realiseren van die afslanking denk ik dat we enkel op de bevolking kunnen rekenen, de politieke klasse zal haar macht nooit uit vrije beweging afstaan. De invoering van de democratie is dus van primordiaal belang, en alle andere discussies over welke politieke partijen of politieke stromingen al dan niet verkieslijk zijn lijken me - met alle respect voor de auteurs - vrij zinloos zolang een select clubje kan blijven bepalen welke richting dit land uitgaat.